Cách đây ít lâu có một phụ nữ theo phong trào chống khẩu trang nói rằng quần của bạn không thể chặn được mùi rắm, vậy khẩu trang không thể giúp gì. Vậy vì sao bạn có thể ngửi được mùi đánh rắm ngay cả khi người kia đã mặc quần, và bạn đã đeo khẩu trang? Và liệu việc này có nghĩa là khẩu trang không an toàn trong việc hỗ trợ chống dịch COVID-19, hoặc không an toàn để chống bụi hay không? Hãy tìm hiểu trong bài này.
Các lỗ nhỏ trong khẩu trang có kích thước bao nhiêu?
Tất nhiên mỗi loại khẩu trang sẽ có một kích thước khác nhau tùy thuộc vào chất liệu, dây chuyền - công nghệ sản xuất, mục đích sử dụng của khẩu trang, khẩu trang có bao nhiêu lớp… Vậy nên, câu hỏi đúng hơn sẽ là: mức độ hiệu quả của khẩu trang như thế nào khi lọc các hạt nhỏ ở nhiều kích thước khác nhau?
Một nghiên cứu gần đây được tăng tải trên Hiệp hội Hóa học Mỹ (ACS) đã kiểm tra chuyện này và phát hiện ra vải khẩu trang có thể chặn được từ 5% đến 80% các hạt có kích thước nhỏ hơn 300 nanomet (nm). Với các hạt > 300nm, tùy loại vải mà hiệu quả sẽ khác nhau, và khả năng chặn từ 5% đến 95% lượng hạt nhỏ.
Khi bạn kết hợp nhiều lớp vải lại với nhau, khả năng lọc của khẩu trang tăng lên. Có những cách kết hợp vải chặn được tới 80% lượng hạt nhỏ và trên 90% với các hạt lớn.
Một lần đánh rắm to như thế nào?
Mùi của rắm được tạo ra bởi các phân tử có chứa lưu huỳnh. Trevor Makal, một giáo sư hóa học, chỉ ra rằng methanthiol (CH₃SH) - một trong các chất có trong rắm của người - có kích thước khoảng 0,4nm. Con số này cực nhỏ, nếu đem so sánh thì nó giống như kích thước của một con muỗi, trong khi khẩu trang là một hàng rào lớn.
Vậy nên bạn có thể dễ dàng ngửi thấy mùi rắm khi nó đi xuyên qua quần lót rồi quần ngoài của bạn. Và đương nhiên, bạn cũng có thể ngửi thấy nó khi dùng khẩu trang.
Con virus to như thế nào?
Nhiều kích thước lắm, nhưng riêng con coronavirus gây ra dịch COVID-19 có kích thước từ 60nm đến 140nm, lớn hơn từ 14.900% đến 34.900% so với một phân tử methanthiol có trong hơi rắm.
Thế còn các hạt dịch hô hấp (droplet) thì to đến mức nào?
Nếu bạn hỏi câu này thì ngon đấy, bạn có chú ý tới các thông tin chống dịch. Virus không chỉ di chuyển 1 mình nó, mà coronavirus thường nằm trong các hạt dịch (gọi là droplet) bắn ra từ miệng và mũi của chúng ta.
Droplet thường to hơn khá nhiều so với những thứ chúng ta đã nói tới ở trên, và thường có kích thước đo bằng micromet lận. Nhưng để thống như từ trên xuống dưới thì chúng ta sẽ quy về nanomet cho dễ theo dõi nhé.
Quảng cáo
Các hạt droplet từ một vụ hắt xì hơi có kích thước khoảng 100.000nm. Droplet từ việc ho thì nhỏ hơn, khoảng 1000nm. Số liệu này lấy từ nghiên cứu đăng tải trên web của Thư viện quốc gia Mỹ về y học. Nếu bạn nào có thắc mắc về các con số liên quan tới dịch COVID-19 thì có thể đọc nghiên cứu đó.
Còn aerosol thì sao? Định nghĩa “khí dung” hay “aerosol” vẫn còn đang tranh cãi, nên tạm thời thì chúng ta sẽ nói rằng chúng ta cần lo về các droplet nhỏ hơn, tức là những droplet có kích thước dưới 5.000nm. Và một cái khẩu trang tốt sẽ chặn được đa số các hạt này.
Còn gì khác nữa có thể xuyên qua khẩu trang?
Tất nhiên là không khí. Oxy và carbon dioxide đều có kích thước nhỏ hơn 1nm theo chiều ngang (xem thêm trao đổi về việc đó tại đây), chúng cũng không kẹt vào droplet như virus, và có thể di chuyển thoải mái xuyên qua khẩu trang để bạn hít thở. Kích thước của một đợt thở bình thường là khoảng 500mm (nguồn đây), thể tích bằng một chai nước.
Không khí có thể chui vào thông qua mặt trước của khẩu trang, nhưng nếu bạn đeo khẩu trang lỏng lẻo thì không khí cũng có thể đi vào từ hai bên, từ cằm, hoặc từ khúc khẩu trang ngay mũi. Vậy nên việc đeo khẩu trang đúng cách sẽ đảm bảo rằng không khí được lọc một cách hiệu quả trước khi đi vào đường hô hấp của bạn.
Nguồn: LifeHacker
