[Video review] Horizon Zero Dawn PC: Vẫn đẹp ngất ngây, nhưng sao tối ưu lại kém thế này?

Trong bất kỳ danh sách những trò chơi độc quyền hay nhất trên PS4, nhiều người sẽ coi danh sách đó vô giá trị nếu nó không đề cập tới Horizon Zero Dawn. Guerrilla Games, studio Hà Lan từ chỗ chỉ phát triển những phiên bản Killzone mới cho hệ máy PlayStation, đã tạo ra một thế giới nghìn năm sau thảm họa khiến loài người diệt vong đẹp và cuốn hút đến mê mẩn, kèm theo đó là lối chơi kết hợp giữa nhập vai và hành động không quá sâu nhưng đủ để giữ chân người chơi chinh phục từng con robot sinh học, tìm ra từng bí mật con người chôn vùi cả thiên niên kỷ trước.





Cũng vì thế, khi thông tin Horizon Zero Dawn và Death Stranding, hai tác phẩm với đồ họa tuyệt đẹp vốn chỉ độc quyền trên PS4 được Sony công bố sẽ phát hành trên PC, người hâm mộ nói là vô cùng hoan hỉ thì cũng chẳng sai, vì với sức mạnh của PC, tất cả những trói buộc đồ họa vì khiếm khuyết về mặt phần cứng sẽ được cởi bỏ. Tháng trước nếu anh em có trải nghiệm, cái cách Kojima Production hỗ trợ màn hình tỉ lệ 21:9 và hỗ trợ công nghệ DLSS của Nvidia để phần cứng chỉ cỡ RTX 2070 Super vẫn chơi mượt ở độ phân giải 4K khiến mọi người tiếp tục kỳ vọng rằng Horizon Zero Dawn sẽ đem lại trải nghiệm tương tự với anh em đã bỏ hàng chục triệu mua PC về chơi game cho mượt.

Ở một khía cạnh nào đó, kỳ vọng vẫn được đáp ứng. Game vẫn đẹp, rất đẹp, có thể gọi là một trong những thế giới ảo xuất sắc nhất trong vài năm trở lại đây về mặt nghe nhìn. Nhưng ở một khía cạnh khác thì, game tối ưu, chà, nói thế nào cho công bằng nhỉ? Tồi, chỉ có một tính từ là tồi. Game crash vặt thường xuyên vì tràn RAM, quá trình cài shader trước khi anh em bắt đầu chơi thì quá dài, và những gì Horizon Zero Dawn đem lại cho người chơi trên PC về mặt hình ảnh hoàn toàn không tương xứng với cấu hình mà nó đòi hỏi.

Nhưng hãy cứ bình tĩnh và nói đến những thứ khiến Horizon Zero Dawn trở thành một trong những ứng cử viên game xuất sắc nhất năm 2017 đã.

Bắn cung bằng chuột đúng là vẫn sướng hơn tay cầm

Nếu như trên PS4, anh em sẽ mất không ít thời gian bật chế độ làm chậm thời gian để ngắm bắn và hạ gục những con robot Watcher chạy nhanh hay những chú chim máy Glinthawk, vì game không tự động ngắm vào điểm yếu của chúng, và ngắm bắn bằng cần analog với ngón tay cái thì đôi khi rất khổ. Trên PC, mình chơi game gần như không đụng vào chế độ làm chậm thời gian vì vẩy chuột phê lắm, chính xác hơn nhiều, ngắm điểm yếu của robot dễ như bỡn.



Nhưng cũng không phải vì thế mà trò chơi trở nên dễ dàng hơn. Ở những độ khó cao hơn, robot máu trâu hơn, và cũng hung hăng hơn, nên những bụi rậm vẫn luôn là người bạn thân thiết của Aloy, để tìm cách bẫy một con robot khổng lồ, hoặc lẩn lút tránh một bầy Watcher đông đảo, mà không muốn giao tranh tốn thời gian và tài nguyên trước đấy mất bao công đi dồn góp để chế mũi tên hay bẫy lửa, muốn để dành đến nhiệm vụ cốt truyện nào đấy hoành tráng hơn một tí.

Dù vậy, được ngắm bắn bằng chuột vẫn luôn sướng hơn tay cầm, chắc chắn là như thế.

Nhưng game cũng không bắt anh em lúc nào cũng phải trở thành một thợ săn máu lạnh lúc nào cũng phải hạ gục tất cả những con robot trên màn chơi, mà thay vào đó có thể xài cây trượng để “hack” chúng, biến chúng thành những con thú cưỡi ngoan ngoãn, thậm chí đôi khi còn hỗ trợ chiến đấu rất ngầu. Bản thân việc nâng cấp trượng để hack được nhiều loại robot cũng là một chuỗi những nhiệm vụ phụ đầy thử thách, chứ không phải muốn là có.

Tương tự như vậy với hệ thống vật phẩm, trang bị và vũ khí. Những món đồ “tím” xịn nhất game luôn đòi hỏi anh em phải tìm cho bằng được “trái tim” của những chú robot mà thương gia yêu cầu, đôi khi còn phải đi loot từ những con Thunderjaw cực kỳ nguy hiểm, như khủng long bạo chúa. Nhưng có đi có lại, chỉ số của những món vũ khí và trang bị đều rất tương đồng với thử thách mà game đưa ra cho anh em.



Suy cho cùng, cảm giác tuyệt nhất khi chơi Horizon Zero Dawn là tìm ra điểm yếu của mọi loài robot, để từ đó về sau chỉ việc dùng đúng chiến lược đó để đối mặt với chúng. Có loài thì điểm yếu ở ngay đầu hoặc thân, nhưng cũng có loài được bảo vệ bởi một lớp giáp dày, cảm giác bắn vào đâu hỏng chỗ đấy rất chân thực chứ không phải bị bông ăn đạn như nhiều trò chơi khác.

Có lẽ, thứ mình nể Guerrilla Games nhất chính là cái cách họ kể câu chuyện của Aloy tới cho anh em. Thay vì kể một câu chuyện ngây thơ trẻ con về một bộ lạc chống lại sự trỗi dậy của robot hung tàn, thì những nhà làm game Hà Lan lại đem tới một cốt truyện nhiều tầng lớp nghĩa, không ngần ngại đem tới những góc khuất của nhân tính. Từ vấn đề môi trường, việc bị bỏ rơi, hay khó nhằn hơn nữa là tội ác diệt chủng, Guerrilla nhào nặn, sắp xếp từng tầng cốt truyện một cách đầy đẳng cấp nhờ bàn tay của những vị đạo diễn màn chơi có kinh nghiệm.

Còn trong khi đó dù chẳng mang lại thay đổi gì tới cái kết của trò chơi, nhưng lựa chọn trả lời cuộc đối thoại của Aloy cũng khiến chúng ta gần hơn với nhân vật chính mà chúng ta điều khiển. Từ đó, câu chuyện "robot hủy diệt” bỗng chốc trở thành một thứ vô cùng ấn tượng, không thua kém gì chính bản thân lối chơi của Horizon Zero Dawn.

Đẹp quá, mà sao tràn RAM hoài?

Game lên PC đồng nghĩa với một điều, những tùy chọn đồ họa của Horizon Zero Dawn sẽ không còn bị bó buộc với phần cứng của PS4 Pro nữa. Hệ quả là anh em thả sức chỉnh chất lượng của từng cành cây, ngọn cỏ, từng khu rừng rặng núi xa xa, miễn là máy của anh em chịu được. Cảm giác chu du trong thế giới hậu thảm họa rất khác so với những gì thể hiện trong The Last of Us Part II. Một nghìn năm sau thảm họa, thiên nhiên chiếm lại những gì con người xây dựng theo cách rất khác so với cỡ chục năm như thảm họa zombie. Những thành phố đổ nát, những rặng núi tuyết phủ trắng xóa hay những khu rừng rậm mịt mù vừa đẹp vừa đầy nguy hiểm. Những mảng màu đầy hấp dẫn được tô vẽ lên màn hình game của anh em.



Bản thân trên PC, có thể thấy rất rõ độ chi tiết ở xa hay chất lượng bóng đổ đều là những bước tiến bộ so với phiên bản trên PS4 Pro, chưa nói đến chuyện game chạy ở tốc độ 60 FPS thay vì khóa 30 FPS như trên máy game của Sony.

Nhưng bù lại, game nặng một cách vô lý. Vài người chơi trên card đồ họa 2080Ti ở độ phân giải 4K cũng chỉ được từ 25 đến 40 FPS ở thiết lập đồ họa trung bình cao, còn ở độ phân giải 1440p Ultra, game chạy loanh quanh mạn 40 đến 50 FPS. Nhưng nhiều người khác thì không giống như vậy, mỗi máy tính lại được tối ưu theo cách rất lạ, người khác dùng 2080 thì lại chạy mượt 60 FPS ở độ phân giải 1440p. Còn với mình xài 2070, game cũng không đến nỗi tệ, chơi Full HD ở thiết lập ultra thì loanh quanh từ 53 đến 62 FPS, hiếm khi sụt dưới 50 FPS, âu cũng gọi là chơi được, nhưng so với Death Stranding thì tối ưu rõ ràng kém hơn. Mình vừa chơi vừa kiểm tra trong Task Manager, game lúc nào cũng trong tình trạng ăn 10GB RAM trở lên, nên muốn chơi mượt mà không bị crash vặt, thì trước đó phải tắt hết những chương trình phục vụ công việc, chỉ để lại mỗi game này chạy một mình để không bị phần mềm khác tranh giành phần cứng.



Mình có hai giả thuyết nhỏ về tình trạng này. Các nhà phát triển game khi port Horizon Zero Dawn từ PS4 sang PC không tối ưu được cái phân vùng RAM cho CPU để xử lý mô hình vật thể và RAM cho GPU để xử lý shader, texture và hiệu ứng đồ họa, vì trên PS4 kiến trúc máy console xài chung 8GB RAM cho cả hai chip xử lý. Hệ quả là ngay cả trên những cỗ máy tính cấu hình rất mạnh, game ở độ phân giải 4K vẫn trầy trật không mượt mà, và cũng vì thế trò này trên PC ăn rất nhiều RAM. Một giả thuyết khác, đấy là Horizon Zero Dawn được phát triển từ bộ công cụ Decima Engine phiên bản cũ, không tối ưu ngon được như Death Stranding, ra mắt sau đó 2 năm. Hệ quả là Death Stranding chơi mượt ở độ phân giải 1080p 60 FPS ngay cả khi anh em chỉ có card đồ họa GTX 1060 hay RX 580, còn Horizon trên PC thì nặng hơn thế nhiều, vì tối ưu engine không tốt.



Đấy chỉ là hai giả thuyết ăn rau muống nói chuyện thế gian, chứ chưa thấy có ai kiểm chứng cả.
Chưa dừng lại ở đó, quá trình cài shader khi anh em khởi động game lần đầu tiên cũng dẫn đến nhiều lỗi crash vặt. Mình cũng bị 3 lần, đến lần thứ 4 để ý game ăn chục GB RAM mới giật mình tắt hết Chrome và Photoshop đi để cài lại thì mới vào chơi được. Sau cái vấn đề đấy là đoạn phim intro của game không ấn Esc bỏ qua được, mà có người chỉ cách phải ấn Alt + F4 để thoát game, nhưng khi hộp thoại hiện ra để xác nhận thì chọn không, lúc ấy mới vào được đến menu chính.

Mình sẽ cố gắng không đề cập đến những lỗi đồ họa mình không gặp phải, nhưng anh em đọc tin tức nước ngoài sẽ thấy rất nhiều, cá biệt có cả trường hợp game chạy ở độ phân giải 4K nhưng hình rất mờ, kỳ thực là render ở độ phân giải 1080p rồi upscale chứ không phải render native. Cái này mình không bị vì chỉ dám chơi ở độ phân giải 1080p và 1440p.



Mình để dành đến tận ngày hôm nay mới viết bài đánh giá vì muốn chờ Guerrilla ra bản patch sửa nhiều lỗi nói trên, nhưng đến ngày hôm nay là 13/8, vẫn chưa thấy bản patch nào ngoài bản 35GB ngay hôm game ra mắt, mà nó cũng không giải quyết được nhiều vấn đề cho lắm.

Hơi tiếc cho một tác phẩm kinh điển

Dù sao thì, chơi Horizon trên PC vẫn xuất sắc và về hình ảnh, lối chơi và cốt truyện. Nhưng đáng lẽ ra nếu quá trình tối ưu game được thực hiện cẩn trọng và tỉ mỉ hơn, trải nghiệm của anh em sẽ rất khác. Chí ít thì trên PS4, nơi mọi thứ bắt đầu, game vẫn rất mượt mà và không có những lỗi vặt như anh em thấy trên đây, đơn giản vì Guerrilla có quá nhiều kinh nghiệm phát triển game cho console của Sony, còn với PC thì có lẽ chúng ta cũng nên có một chút kiên nhẫn để họ sửa sai.