Vụ nổ thử nghiệm Starship khiến SpaceX đối mặt với quan ngại về an toàn và thắt chặt quy định bay

Vụ nổ xảy ra trong lần bay thử vào tháng 1 của Starship đã đặt ra nhiều vấn đề về an toàn và quy định kiểm duyệt, đặc biệt đối với phong cách “thử - sai - sửa” mà Elon Musk áp dụng.

Starship là tàu vũ trụ do SpaceX thiết kế để thực hiện các sứ mệnh không gian sâu, với mục tiêu xa hơn là đưa con người lên Sao Hoả—giấc mơ lớn lao của Elon Musk. Đây được xem là tên lửa mạnh nhất trong lịch sử nhân loại, với chiều cao khoảng 122 mét khi lắp ráp hoàn chỉnh. Tên lửa này đã được thử nghiệm bay từ năm 2023. SpaceX, cùng với Elon Musk, nổi tiếng với việc chấp nhận rủi ro lớn để đạt thành công lớn, coi các sự cố là cơ hội để thu thập dữ liệu, học hỏi và cải tiến.


Tên lửa Starship với các sứ mạng không gian sâu và chinh phục sao Hoả

Tuy nhiên, vụ nổ Starship vào ngày 16 tháng 1 vừa qua đã mang lại nhiều rắc rối cho SpaceX khi nó làm dấy lên lo ngại về an toàn công cộng, tác động môi trường và sự gián đoạn hàng không. Trong bối cảnh SpaceX đang lên kế hoạch cho chuyến bay thử nghiệm tiếp theo của Starship, sự cố này đã khiến công ty bị giám sát chặt chẽ hơn và nhận không ít chỉ trích từ dư luận. Hiện tại, SpaceX đã gửi hồ sơ xin phép chính phủ để thử nghiệm vào ngày 24/2 tới. Tuy nhiên, vụ nổ có thể khiến lần thử nghiệm này bị hoãn lại do cuộc điều tra vẫn đang diễn ra và SpaceX chưa nhận được sự chấp thuận từ cơ quan quản lý.

Vụ nổ gây ra quan ngại về an toàn cho cư dân và an toàn bay hàng không

Vụ nổ ngày 16 tháng 1 đã gây nên nhiều lo ngại trong công chúng. Đầu tiên là vấn đề an toàn công cộng. Sau vụ nổ, nhiều mảnh vỡ rơi xuống khắp quần đảo Turks và Caicos, bao gồm cả những khu vực như bãi biển, gần nhà dân và thậm chí sâu trong đất liền. Một số cư dân báo cáo rằng họ đã thu thập được các vật liệu như gạch chịu nhiệt và cao su cháy. Chính quyền địa phương khuyến cáo người dân nên cẩn thận khi xử lý các mảnh vỡ này, yêu cầu đeo găng tay và rửa sạch sau khi tiếp xúc. Tuy nhiên, một số cư dân vẫn bày tỏ sự thất vọng về phản ứng chậm trễ của SpaceX trong việc dọn dẹp hậu quả.


Những mảnh vỡ từ Starship được người dân thu thập

Bên cạnh đó, các nhóm bảo vệ môi trường lo ngại về tác động lâu dài của mảnh vỡ đối với hệ sinh thái biển. Các doanh nghiệp địa phương - vốn phụ thuộc vào bãi biển và vùng nước sạch cho các hoạt động như lặn biển - đã thể hiện sự lo lắng rằng các mảnh vỡ còn sót lại có thể ảnh hưởng đến kinh doanh. Mặc dù SpaceX khẳng định rằng những mảnh vỡ này không gây rủi ro sức khỏe hay tác động lớn đến môi trường, công ty đã gặp chính quyền địa phương cùng các quan chức hàng không Anh vào cuối tháng 1 để lập kế hoạch thu hồi.

Một vấn đề khác là sự gián đoạn giao thông hàng không. Vụ nổ khiến hơn 240 chuyến bay bị hoãn và nhiều máy bay phải duy trì trạng thái bay trên không trung trong hơn 41 phút. Sau sự việc, Steve Jangelis - Chủ tịch Ủy ban An toàn của Hiệp hội Phi công Hàng không - đã chỉ trích SpaceX vì đặt tính mạng con người vào nguy hiểm và kêu gọi công ty chịu trách nhiệm bồi thường cho các hãng hàng không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, SpaceX cũng đã khẳng định rằng không gian bay đã được phong tỏa lâu hơn bình thường để đảm bảo an toàn tuyệt đối, đồng thời nói rằng việc tên lửa bị hỏng cũng gây thiệt hại cho họ nhưng các biện pháp an toàn đã phát huy tác dụng.

SpaceX đối mặt với sự giám sát chặt chẽ từ FAA

SpaceX hiện đang chịu sự giám sát nghiêm ngặt hơn từ cơ quan quản lý FAA (Cục Hàng không Liên bang). FAA đang điều tra vụ nổ và nhấn mạnh rằng an toàn công cộng vẫn là ưu tiên hàng đầu. Cơ quan này đã tạm thời đình chỉ các vụ phóng Starship cho đến khi cuộc điều tra hoàn tất. Ngoài ra, FAA cũng đang xem xét yêu cầu SpaceX thực hiện các lần phóng Starship vào ban đêm để giảm thiểu rủi ro đối với giao thông hàng không thương mại. Đồng thời, những thay đổi về quy định nhằm hạn chế nguy cơ từ mảnh vỡ không gian trong tương lai cũng đang được cân nhắc.


FAA đang điều tra và có thể có những quy định thắt chặt hơn với việc thử nghiệm của SpaceX

SpaceX cam kết thực hiện các hành động khắc phục để cải thiện độ tin cậy của Starship. Tuy nhiên, công ty của Elon Musk vẫn phải đối mặt với chỉ trích vì cách tiếp cận chấp nhận rủi ro và thiếu sự giao tiếp minh bạch với các cộng đồng bị ảnh hưởng.

Sự cố này lại một lần nữa làm nổi bật căng thẳng giữa những mục tiêu tham vọng của SpaceX - như phát triển Starship cho các sứ mệnh không gian sâu, khám phá sao Hỏa - và những thách thức trong vận hành thực tế. Mặc dù thất bại là một phần trong triết lý thử nghiệm lặp đi lặp lại của SpaceX hay Elon Musk, sự kiện này nhấn mạnh nhu cầu cân bằng giữa đổi mới với an toàn công cộng, bảo vệ môi trường và giao tiếp minh bạch.

Nguồn: Wall Street Journal