Từ sau khi Apple giới thiệu iOS 14 ở WWDC 2020, đã xuất hiện những tranh cãi từ Android fan với ifan xoay quanh một thứ tưởng mới mà cũ, tưởng cũ mà mới, đó chính là widget. Widget là những ứng dụng nhỏ giúp bổ sung thêm chức năng cho màn hình Home của điện thoại. Bạn có thể đặt một widget để xem thông tin thời tiết, một widget để cập nhật tin tức mới hoặc là widget photo hiện slideshow album ảnh của bạn… rất nhiều rất đa dạng.
Tuy widget mới rầm rộ lại trong thời gian gần đây, nhưng thực chất Apple đã hỗ trợ widget từ lâu rồi, từ năm 2014 lận, nhưng nằm trong một màn hình riêng và trên iOS 14 mới cho phép mang những widget này vô nằm chung với các ứng dụng thay vì một trang giao diện ít ai dùng đến.
Android thì ngược lại, đã tích hợp widget ngay từ đầu. Widget là một trong những tính năng chính của chiếc smartphone Android đầu tiên là T-Mobile G1. Android từ lâu đã có một bộ sưu tập phong phú các widget, từ những chiếc đồng hồ xinh xắn, các cửa sổ thời tiết nho nhỏ hoặc các panel lịch ngày tháng, sự kiện v.v….
Tại thời điểm này thì các widget trên Android dường như đã bị quên lãng. Những nhà sản xuất có sức ảnh hưởng nhất như Samsung và Google, đã không còn tập trung vào các widget trong những năm vừa qua nữa. Vì Android không mang hết các app ra màn hình Home, vẫn còn app drawer nên widget vẫn là một phần tích hợp của hệ thống, nhưng thực sự Google đã không còn quan tâm nhiều đến widget nữa. Apple lúc này thì khác.
Tuy widget mới rầm rộ lại trong thời gian gần đây, nhưng thực chất Apple đã hỗ trợ widget từ lâu rồi, từ năm 2014 lận, nhưng nằm trong một màn hình riêng và trên iOS 14 mới cho phép mang những widget này vô nằm chung với các ứng dụng thay vì một trang giao diện ít ai dùng đến.
Android thì ngược lại, đã tích hợp widget ngay từ đầu. Widget là một trong những tính năng chính của chiếc smartphone Android đầu tiên là T-Mobile G1. Android từ lâu đã có một bộ sưu tập phong phú các widget, từ những chiếc đồng hồ xinh xắn, các cửa sổ thời tiết nho nhỏ hoặc các panel lịch ngày tháng, sự kiện v.v….
Tại thời điểm này thì các widget trên Android dường như đã bị quên lãng. Những nhà sản xuất có sức ảnh hưởng nhất như Samsung và Google, đã không còn tập trung vào các widget trong những năm vừa qua nữa. Vì Android không mang hết các app ra màn hình Home, vẫn còn app drawer nên widget vẫn là một phần tích hợp của hệ thống, nhưng thực sự Google đã không còn quan tâm nhiều đến widget nữa. Apple lúc này thì khác.
Tại sao đến giờ này Apple mới chú trọng vào widget?
Tầm quan trọng của việc training người dùng
Có thể việc bổ sung widget “đích thực” trên iOS 14 nằm trong một chiến lược lâu dài của Apple. Rõ ràng là Apple không xem widget là một lợi thế cạnh tranh vì họ hầu như bỏ quên nó trong nhiều năm qua mà không sợ người dùng quên mất. Mình dùng iPhone đã lâu, từ 6s Plus, 7 Plus, Xr và giờ là iPhone 11, thứ duy nhất mình dùng bên trang widget là các shortcut để tắt wifi và Bluetooth, hết.
Việc di chuyển widget sang màn hình Home của iOS hoàn toàn không có gì phức tạp, vì lý do không đến từ giới hạn kỹ thuật mà là sự hữu dụng. Có lẽ Apple chưa muốn đưa một tính năng phức tạp như vậy lên một thiết bị đại diện cho tiêu chuẩn của sự đơn giản.
Thiết kế giao diện là một loại ngôn ngữ và người dùng cần học nó lưu loát trước khi có thể giao tiếp một cách thoải mái. Apple cần "hướng dẫn" cho người dùng thao tác cuộn, zoom, lướt trang và cả thao tác nhấn giữ trước khi tiếp đến một giao diện phức tạp như widget. Widget cần một sự đầu tư về suy nghĩ và thiết kế để có thể triển khai một cách trơn tru đến cho người dùng, nếu không widget sẽ trở nên thừa thải vì chính sự phức tạp của nó.
Bài học khi giới thiệu các cải tiến giao diện quá sớm
Bài học từ việc giới thiệu những cải tiến giao diện phức tạp mà không có sự suy tính kỹ đã từng xảy ra với chính Apple. Khi Apple giới thiệu tính năng cảm ứng lực, được gọi là “Force Touch” trên Apple Watch và “3D Touch” trên iPhone, ngay cùng thời điểm với widget ở năm 2014.
Quảng cáo
Ý tưởng của 3D Touch thì hoàn toàn đơn giản. Nhấn lên đối tượng để kích hoạt, nhấn mạnh hơn để mở ra thêm các chức năng. Nghe thì có vẻ hữu dụng nhưng 3D Touch đã hoàn toàn thất bại.
Hầu hết các ứng dụng stock của Apple đều hỗ trợ 3D Touch, nhưng không phải là tất cả. Các ứng dụng bên thứ 3 thì tỉ lệ áp dụng còn thấp hơn, vì cơ bản chính Apple cũng không tích cực hỗ trợ cho nó. Apple chưa bao giờ mang 3D Touch lên tất cả các thiết bị iOS của mình, và sau khi một giải pháp đơn giản hơn là Haptic Touch xuất hiện, 3D Touch đã chính thức bị khai tử trên series iPhone 11.
Vấn đề nằm ở đây là Apple giới thiệu 3D Touch “quá sớm”. Mặc dù trên lý thuyết nó là một tính năng tuyệt vời và hoàn toàn hữu dụng, nhưng Apple đã thất bại trong việc “training” và hướng dẫn cho người dùng quen với việc sử dụng nó.
Apple hiện đang cho widget thêm một cơ hội
Widget đã là một phần của iOS trong 6 năm qua. Có thể có người dùng chúng thường xuyên, có người thì chỉ liếc qua đôi chút hoặc thậm chí còn không biết nó gọi là widget. Tuy nhiên lần này Apple không quá vội vàng, nếu bạn là người dùng lâu năm, có thể bạn sẽ thích dùng các chức năng khác như Shortcuts hay dùng các app bên thứ 3 thay vì dùng widget. Nhưng nếu bạn là người dùng mới, Apple sẽ hướng dẫn cho bạn kĩ càng.
Quảng cáo
Có thể người dùng sẽ chỉ trích sự chậm chạp của Apple, nhưng sự nhanh nhẹn của Android cũng đâu gặt hái được gì nổi bật. Vì vậy khác với cách tiếp cận của Android, Apple đã đúng khi chờ đợi trước khi giới thiệu một tính năng phức tạp như widget.
Dù cho những người dùng thích tìm hiểu có thích widget đến như thế nào, nhưng nếu không có sự ủng hộ của số đông, bất kỳ tính năng nào cũng sẽ chết. Android fan có thể lập luận rằng widget trên Android “xịn” hơn, nhưng sự thật là hầu hết các nhà phát triển ứng dụng Android đã không còn quan tâm đến widget từ lâu lắm rồi.
Ai làm trước không quan trọng, quan trọng là ai làm tốt hơn mà thôi
Trong suốt sự kiện WWDC, Apple đã demo khoảng một chục trường hợp sử dụng widget, cả từ app thứ nhất và app bên thứ ba. Hiển nhiên là chẳng có sự sáng tạo khủng khiếp nào ở đây cả, chỉ đơn giản là cho thấy widget hữu dụng. Apple đã show các widget thời tiết, chứng khoán, tin tức và các ứng dụng theo dõi tập luyện.
Tuy nhiên một vài widget quan trọng vẫn đang còn thiếu. Các widget mạng xã hội chỉ cung cấp một vài chức năng như hiển thị một vài bảng tin hot và viết nhanh post mới. Vẫn chưa thể cuộn trên wall của facebook hay feed của Twitter ngay trên widget. Các widget bên thứ 3 cũng mới chỉ giới hạn từ các đối tác lâu năm như Nike và nền tảng gaming Word With Friends. Apple không đổi mới hay sáng tạo thêm gì với widget, nhưng họ đã cho chúng xuất hiện trước mặt công chúng để tất cả người dùng đều biết đến.
Tất nhiên Apple sẽ gặp phải các cáo buộc sao chép các tính năng bên Android, và đỉnh điểm nhất là khi họ giới thiệu một tính năng mà trên Android đã có từ lâu nhưng lại dùng những mỹ từ hoa mỹ để nói về chúng. Nhưng Apple không thực sự quan tâm đến điều đó khi chiến lược “wait-and-see” của họ vẫn đang chứng tỏ sự hiệu quả. Apple chỉ triển khai các công nghệ và tính năng mới sau khi họ cảm thấy nó phù hợp với người dùng.
Đã quá lâu Android không chú ý gì đến widget, và chúng ta hãy chờ xem khi Apple tiếp cận, Google sẽ phản ứng lại như thế nào?
Tham khảo: Digitaltrends
