Yamaha nói đừng trèo vào thùng đựng nhạc cụ để trốn như cựu CEO Nissan

Cuộc chạy trốn ngoạn mục với cựu binh Mỹ

Vì nhiều lý do, ngay cả khi lắp camera ở trước cửa nhà Ghosn ở Nhật Bản, có cả mật vụ bí mật theo chân mỗi khi Ghosn ra khỏi nhà, vị giám đốc này vẫn trốn được khỏi Tokyo để về Beirut, nơi Ghosn đã sống phần lớn cuộc đời trước khi trở thành một vị giám đốc được tôn trọng. Đối với Ghosn, chỉ có Lebanon mới an toàn, sau khi ở tù cách ly hơn 100 ngày tại Tokyo, và sống ở một quốc gia nơi các công tố viên luôn giành chiến thắng. Ở Lebanon, Ghosn là một người hùng, nhiều bạn bè ở vị trí quan trọng. Thậm chí người ta còn làm tem bưu chính có hình của ông nữa. Ông này luôn cho rằng việc mình bị truy tố là hệ quả của cuộc chiến giữa những phe trong tập đoàn, muốn ông bị đẩy ra khỏi nội bộ Nissan.



Vài tuần trước khi bỏ trốn, chính ông cũng không chắc chắn liệu mình có thành công hay không. Về được Lebanon, ông sẽ không sợ bị di lý về Nhật Bản. Nhưng những vấn đề pháp lý của Ghosn không phải vì thế mà biến mất. Ông vẫn bị điều tra ở Nhật và Pháp. Interpol phát lệnh truy nã đỏ, nghĩa là Ghosn hoàn toàn có thể bị bắt giữ trở lại nếu rời khỏi Lebanon để đến một quốc gia khác. Vợ ông cũng bị tạm giữ để điều tra việc khai man khi được thẩm vấn. Và Ghosn quyết định trốn khỏi Nhật Bản.

Một điều ít người biết, Ghosn trốn khỏi Nhật nhờ sự giúp đỡ của một cựu binh mũ nồi xanh của quân đội Mỹ, Michael Taylor. Green Berets, về cơ bản chính là đặc công của Mỹ. Taylor cũng từng tham chiến ở Lebanon trong giai đoạn nội chiến 15 năm ròng trước khi kết thúc vào năm 1990. Sau đó, Taylor giải ngũ và thành lập American International Security Corp, hoạt động trong lĩnh vực an ninh tư nhân, bảo vệ những người quan trọng ở những nơi nguy hiểm, đánh giá bảo an cho một công trình quan trọng, và thậm chí lên kế hoạch giải cứu con tin nữa. Tập đoàn của Taylor từng hợp tác với DEA và ATF, và thậm chí từng hoạt động ngầm để điều tra những kẻ buôn lậu ma túy ở Lebanon. Sau đó Taylor trở nên thân quen với Duane Clarridge, một đặc vụ CIA danh tiếng.


Nhưng cũng chính vì cách làm việc “không theo sách vở” của mình mà Taylor rơi vào rắc rối. Những năm 90, Taylor bị tòa án Massachusetts kết tội vì nghe lén không phép. Sau đó The New York Times cũng phát hiện ra ông này có liên quan tới một đường dây mật thám ở Afghanistan, trái với quy định của quân đội Mỹ, không dùng nhân sự tư nhân để thực hiện công việc tình báo. Đến năm 2012, ông này bị kết án 2 năm tù vì hối lộ một sỹ quan quân đội để giành được một hợp đồng trị giá 54 triệu USD, hối lộ một đặc vụ FBI để dìm quá trình điều tra. American International Security Corp từ đó đóng cửa.

Giờ vẫn chưa rõ Ghosn quen biết Taylor như thế nào, nhưng Lebanon không rộng đến mức Ghosn không kết thân được với bất kỳ ai. Nhưng đối với Taylor, đưa được vị giám đốc sắp ngồi tù khỏi Nhật Bản là việc không dễ chút nào. Ghosn lúc ấy là người gần như nổi tiếng (hay khét tiếng) nhất ở Nhật Bản, và không phải cứ tống ông này lên máy bay là trốn được. Taylor và các cộng sự biết rõ họ có thể bị bắt và bị kết án nếu phi vụ đổ bể. Vì thế, chi phí cho cuộc giải cứu, theo nhiều nguồn tin, có thể lên đến 15 triệu USD, thậm chí có thể hơn.

Vài người khác thì cho rằng, Taylor sẵn sàng giúp Ghosn vì thông cảm với vị giám đốc này. Cả hai đều từng đối mặt với những rắc rối pháp lý, cũng từng bị từ chối bảo lãnh. Đối với Taylor, ông này coi Ghosn cũng giống như mình, một người bị đối xử bất công. Ghosn có tội hay không, có lẽ Taylor cũng chẳng quan tâm cho lắm.

Đi tàu trốn khỏi Tokyo, rồi chui thùng nhạc cụ để trốn khỏi Nhật Bản

Đến Nhật Bản, Taylor được một người bạn cũ từ Lebanon, George-Antoine Zayek trợ giúp. Cơ duyên cả hai quen nhau cũng sâu xa. Zayek từng tham gia dân quân trong cuộc nội chiến, và bị thương nặng ở chân khi chiến đấu. Nếu ở Lebanon, ông sẽ bị cưa chân để không gây hoại tử. Nhưng Taylor giúp Zayek đến Boston để chữa trị. Zayek giữ lại được cái chân, và cùng với đó là món nợ cả đời với Taylor.

Để đưa Ghosn khỏi Nhật Bản, đầu tiên cả hai phải đăng ký một công ty ma hoạt động trong lĩnh vực hàng không. Ngày 24/12/2019, công ty Al Nitaq Al Akhdhar ra đời, trả cho tập đoàn hàng không Thổ Nhĩ Kỳ MNG Jet 175.000 USD để thuê một chiếc máy bay Bombardier Global Express, tầm bay 11.000 km.


Sáng ngày 29/12, Taylor và Zayek hạ cánh chiếc máy bay xuống sân bay quốc tế Kansai, gần Osaka bằng chiếc Bombardier đã thuê. Vài nhân chứng nhìn thấy chiếc máy bay này chở vài chiếc thùng lớn màu đen, loại dùng để bảo quản nhạc cụ trong những buổi hòa nhạc lớn.

Sau đó vài giờ, Ghosn rời khỏi tư gia, một căn nhà thuê ở khu Roppongi, đội mũ đeo khẩu trang. Trước đó nhiều tháng ròng, đội của Taylor đã nghiên cứu và theo chân những mật vụ mặc thường phục theo chân Ghosn quanh Tokyo. Họ phát hiện ra, những mật vụ này không bao giờ theo Ghosn nếu ông bước vào một khách sạn. Thế là Ghosn được chỉ dẫn đi vào khách sạn Grand Hyatt Tokyo, cạnh đồi Roppongi, một khu trung tâm thương mại lớn và một khu tổ hợp văn phòng rất nhiều lối ra ở nhiều tầng khác nhau. Từ mê cung này, theo truyền thông Nhật Bản, Ghosn trốn ra và tới ga Shinagawa, lên tàu cao tốc đến Osaka. Điều này không khiến mọi người nghi ngờ, vì trong quá trình điều tra, Ghosn được thoải mái du lịch nội địa, chỉ bị cấm rời khỏi đất nước Nhật Bản mà thôi. Trước đó ông này cũng từng đi chơi Kyoto cùng con gái. Sau khi đến Osaka, Ghosn nhanh chóng tới nhà chờ tư nhân của sân bay Kansai.

Giống như mọi chi tiết khác của “cuộc giải cứu”, nhất cử nhất động của Ghosn đã được tính toán vô cùng cẩn thận. Đội của Taylor thậm chí còn tính toán tất cả những khả năng có thể xảy ra. Dùng hộ chiếu giả để đưa Ghosn lên máy bay riêng là vô cùng liều lĩnh, vì hộ chiếu Nhật Bản có QR Code, một khi đã quét thì phát hiện kẻ tình nghi rất nhanh ở cửa an ninh.

Trong quá trình theo dõi, Taylor cùng cộng sự phát hiện ra an ninh của sân bay tương đối dễ qua mặt. Họ cũng phát hiện ra rằng máy quét X quang ở nhà chờ máy bay tư nhân của sân bay Kansai rát nhỏ, những chiếc thùng lớn đơn giản sẽ được cho qua. Mọi thứ cũng suôn sẻ như vậy vào đêm 29/12, khi Ghosn trốn khỏi Nhật Bản. Các sỹ quan hải quan ở sân bay Kansai không hề kiểm tra hai chiếc thùng mà Taylor và Zayek mang từ máy bay xuống. Bên trong một trong hai chiếc thùng chính là Ghosn.

11h đêm ngày 29/12, chiếc máy bay đã cất cánh. Khoảng 12 tiếng sau, chiếc Bombardier hạ cánh ở sân bay Ataturk, Istanbul. Đối tác cho thuê máy bay, MNG Jet cho nhân sự ra đón khách. Okan Kosemen “gặp 2 người Mỹ” xuống từ máy bay, và Ghosn thì trốn trong buồng vệ sinh. Kosemen nhanh chóng đưa 3 vị khách lên chiếc ô tô để đưa họ sang chuyến bay từ Istanbul về Beirut. Sau này, cả Kosemen và MNG đều nói rằng họ không biết đang vô tình tiếp tay cho nghi phạm bỏ trốn. Kosemen nói một trong hai người khách “Mỹ” đe dọa tới tính mạng gia đình anh nếu không giúp họ.



Ghosn có hai hộ chiếu quốc tịch Pháp. Một cuốn được phía Nhật Bản nắm giữ. Cuốn còn lại, theo luật Nhật Bản, người nước ngoài luôn luôn phải có giấy tờ cá nhân theo người. Nhưng cuốn hộ chiếu còn lại thì được cất trong tủ của luật sư làm việc cho Ghosn, chỉ có luật sư mới có chìa khóa mở. Không biết vì đâu, Ghosn lại lấy được cuốn hộ chiếu này và đưa cho sỹ quan an ninh tại sân bay Rafic Hariri, Beirut. Đó là hành động "tuân thủ pháp luật" đầu tiên mà Ghosn thực hiện từ lúc bước chân ra khỏi căn nhà ở Roppongi và trốn khỏi Nhật Bản.

Phía Nhật Bản nói gì?

Phải thừa nhận, vài ngày sau khi Ghosn trốn khỏi Nhật, các chính trị gia đất nước này cũng không biết phải làm thế nào để phản ứng cho đúng. Thủ tướng Shinzo Abe và cấp dưới đưa ra thông cáo báo chí nói về sự việc này, còn cánh báo chí thì không làm cách nào lấy được tuyên bố chính thức từ Bộ Tư pháp và Văn phòng công tố viên Tokyo. Sự im lặng này khiến mọi người nghĩ rằng, Ghosn được chính quyền ngầm cho phép trốn khỏi Nhật Bản. Nhưng điều đó không phải sự thật.

Ngày 7/1/2020, các công tố viên cho biết đang xin lệnh bắt vợ của Ghosn, bà Carole Ghosn, lấy lý do bà này khai man khi bị điều tra 8 tháng trước. Nhưng không thể bỏ qua khả năng Nhật Bản làm vậy để đe dọa Ghosn, vì ngày 8/1, ông tổ chức một cuộc họp báo ở Beirut, với mong muốn “phơi bày sự bất công” khi còn ở Nhật Bản.