Apple, Google, Facebook và trào lưu xây dựng trụ sở của tương lai

Mỗi tấm kính trên tầng 4 đều có thiết kế cong, đỏi hỏi phải được chế tạo một cách đặc biệt tại Đức và đây cũng chính là những mảnh kính cong lớn nhất từng được sản xuất. Với kinh phí xây dựng khoảng 5 tỷ đô, đây sẽ là trụ sở chính đắt giá nhất thế giới. Công trình này được thiết kế bởi kiến trúc sư người Anh Norman Foster với mục tiêu, vừa biểu thị sự giàu có của Apple, vừa thể hiện sự tôn vinh những ý tưởng tinh tế của Jobs. Sẽ có những khoảng không gian xanh rộng lớn ở cả bên trong và bên ngoài tòa nhà, được cho là gợi nhớ lại những vườn cây ăn trái say quả nơi Jobs từng dành tuổi thơ ở đó.

Còn nhớ hồi năm ngoái, Facebook đã khánh thành một tòa nhà mới rộng gần 4 héc ta ở Menlo Park được thiết kế để thể hiện những nét văn hóa đột phá của hãng. Nó có thiết kế như một kho hàng khổng lồ và được cho là một văn phòng không gian mở (open-plan office) lớn nhất thế giới hiện nay. Trong khi đó, Google cũng đang theo đuổi ý tưởng về một trụ sở mới với các cấu trúc kính có thể di chuyển, thay thế cho Googleplex hiện tại.

Những hãng công nghệ khác như Nvidia, Samsung và Uber cũng đã dành ra hơn 1 tỷ đô la Mỹ để xây dựng các trụ sở nhằm biểu thị sự thành công của họ. Các dự án đầy tham vọng này hứa hẹn sẽ thay đổi cảnh quan kiến trúc thường được cho là nhạt nhẽo, tương tự,... của các văn phòng thông thường. Đồng thời, các công trình này cũng tạo nên một sự chuyển dịch văn hóa tại thung lũng Silicon, nơi đã ươm mầm và chứng kiến sự phát triển của rất nhiều hãng công nghệ lớn, điển hình như Apple hoặc Hewlett-Packard.

Đắt tiền, đơn giản hay siêu thực?

Dựa theo các hình ảnh render, thì ít nhất cho tới hiện tại, người ta cho rằng trụ sở mới của Apple là lớn nhất trong các dự án tại đây và cũng là cái mang thiết kế truyền thống nhất. Nhà thiết kế Foster, người từng thiết kế sân vận động Wembley, đã tạo nên một trụ sở của Apple với thiết kế như là nút home khổng lồ của iPhone, ý nghĩa là biểu thị cho thiết kế sản phẩm sâu sắc và thanh lịch của hãng. Ngoài ra, đây được xem như đại diện cho phong cách thiết kế tối giản của hãng. Du khách thông thường sẽ không được đi lại lung tung tại đây và họ chỉ có thể nhìn thấy nó từ một tòa nhà riêng biệt, đảm bảo cho tinh thần bí mật của hãng.


Trong khi Apple đang hướng tới việc xây dựng một biểu tượng kiến trúc thì Facebook lại đi theo hướng ngược lại. Hãng đã tìm tới Frank Gehry, kiến trúc sư người Mỹ từng thiết kế bảo tàng gợn sóng Guggenheim Museum ở Ohio để thiết kế nên Building 20 và CEO Facebook nhấn mạnh rằng phải đảm bảo công trình không đắt tiền, không xa hoa. Lori Goler, phó chủ tịch mảng nhân sự của Facebook cho biết: "Đó sẽ là một công trình hiệu quả." Còn người giám sát tài bất động sản của hãng John Tenanes gọi "đó là một công trình phi kiến trúc. Nó không chỉ đơn giản mà còn thiết thực nhằm tạo nên môi trường làm việc hiệu quả." Tuy nhiên chi phí xây dựng thì tới nay vẫn chưa được tiết lộ.

Đúng như tinh thần đó, Building 20 được tách ra hoàn toàn so với phần trụ sở còn lại của Facebook tại Highway 84. Nó chỉ có một tầng hầm đỗ xe, một tầng chính cho tất cả mọi người và không gian ngoài trời trên mái nhà. Không có ai kể cả Mark Zuckerberg có văn phòng riêng ngoại trừ một phòng họp riêng dành cho các nhân viên cao cấp. Cách thiết kế này đã tạo nên sự kết nối tài sản của mỗi người và cách bố trí không gian mở về lý thuyết sẽ giúp nhân viên có thêm cơ hội để gặp gỡ, tương tác với nhau nhiều hơn.

Thú vị hơn, mặc dù hãng dư tiền để thuê các kiến trúc sư nổi tiếng trên thế giới nhưng họ lại tìm tới một người đi từ startup trong quá khứ. Và do đó, sự mẫu thuẫn này được phản ánh trong chính những điểm bất cẩn trong thiết kế nội thất xuất hiện ở khắp tòa nhà. Dầm và dây điện lộ thiên khiến nó giống như một garage xe hơi có kích thước của một nhà để máy bay. Trớ trêu thay, Facebook hứng thú với điều này và họ sẵn sàng chi trả cho nó.


Còn xét về độ táo bạo trong phong cách thiết kế trụ sở thì cần phải kể tới Google. Ngoài chuyện khám phá vũ trụ, xe tự láu, kéo dài sự sống con người, AI thì họ còn muốn tạo nên một trụ sở có thể thay đổi hình dạng, mở rộng để tượng trưng cho sự ngày càng phát triển của họ. Hãng đã thuê 2 kiến trúc sư là Thomas Heatherwick và Bjarke Ingels để rạo nên một tòa nhà kính di động, có thể thay đổi kích thước, mở rộng, thay đổi giống như các khối lego tùy theo nhu cầu. Và cần phải có những cần cẩu đặc biệt để đảm nhận việc tái sắp xếp cấu trúc tòa nhà.

Tương lai của thung lũng Silicon và giới công nghệ

Mặc dù 3 dự án trên của 3 hãng lớn có những điểm rất khác nhau nhưng vẫn có các yếu tố chung. Đầu tiên là được thiết kế hướng tới sự thiết thực, không gian mở để tăng cường sự tương tác giữa nhân viên. Trong đó là phong cách làm việc vận động, nhân viên làm các nhân việc khác nhau trong cùng một nơi, trong đó có cả ghế ngồi ngoài trời, quán cà phê, phòng họp, túi ngủ,... Ngoài ra tất cả đều có không gian xanh. Apple sẽ dụng năng lượng tái tạo để vận hành tòa nhà và dự tính sẽ trồng 9000 cây xanh. Còn tầng thượng của tòa nhà 20 Facebook thì cũng được phủ 3,6 héc ta cây xanh.

Tuy nhiên, bên cạnh biểu thị cho sự giàu có và tinh thần của mỗi công ty, góp phần định hình nên tương lai của thế giới kỹ thuật số thì không ít ý kiến lo sợ sẽ có những thay đổi tiêu cực về dài hạn. Thế mạnh của thung lũng Silicon là người ta có thể gặp nhau và chia sẻ ý tưởng ở các công viên văn phòng, các nhà hàng, quá cà phê và trong quá khứ không ít những tài năng, những ý tưởng đột phá dễ dàng đi qua lại giữa các hãng. Còn bây giờ họ xây những khu vực khép kín và sự pha trộn này có thể dừng lại. Mặt khác, các kiến trúc đột phá này có thể thu hút khách du lịch nhưng đổi lại, có thể xuất hiện các rủi ro về môi trường.