Tuần rồi người ta đã tưởng niệm 30 năm thảm họa Chernobyl - một trong những thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất trong lịch sử nhân loại. Và theo một nghiên cứu tiến hành gần đây, phải 3000 năm nữa thì con người mới có thể trở lại nơi đây sinh sống một cách an toàn. Bạn thấy con số 3000 năm đã là quá nhiều? Chưa đâu, bởi theo một ước tính khác của chính giám đốc nhà máy Chernobyl thì phải mất ít nhất là 20.000 năm thì nơi đây mới thật sự sạch.
“Thảm họa Cherrnobyl đã gây ra những thiệt hại không thể phục hồi cho môi trường, kéo dài trong suốt hàng ngàn năm nữa. Chưa bao giờ trong lịch sử nhân loại lại xuất hiện một sự kiện duy nhất nhưng lại gây hậu quả nghiêm trọng đến thế.”
Mặc dù đã 3 thập kỷ trôi qua kể từ thảm họa Chernobyl nhưng thị trấn Pripyat, Ukraine, nơi đặt nhà máy điện hạt nhân vẫn chưa thể tập trung dân cư đến sống. Những khu vực gần Chernobyl vẫn hoang tàn, không một bóng người và tình trạng này sẽ kéo dài suốt 3000 năm nữa bởi mức độ phóng xạ chết người vẫn còn đó. Mặc dù trước đây có một số đề nghị cho rằng vài nơi đã an toàn nhưng xét trên tổng thể, đây vẫn là một trong những nơi nguy hiểm nhất thế giới.
Hiệp hội vật lý học và cộng đồng khẳng định rằng: “Thảm họa Chernobyl năm 1986 tại Ukraine là một trong những thí dụ thảm khốc nhất về mối nguy hiểm của các sự cố hạt nhân. Ước tính cho thấy đã có 220 ngàn người mất nhà cửa, lượng phóng xạ từ nhà máy đã làm ô nhiễm 4440 km vuông đất nông nghiệp và 6820 km vuông rừng cây ở Belarus và Ukraine, khiến chúng không thể sử dụng được nữa.”
Chỉ một sự cố nhỏ trong lò phản ứng đã khiến cả lò số 4 phát nổ, dẫn tới phá hủy cả nhà máy, khiến gần 150 ngàn km vuông đất giữa Belarus, Ukraine và Nga nhiễm phóng xạ nặng tới mức không cho người vào ở và tới năm 2016, vẫn còn có 5 triệu người sống trong các khu vực nhiễm xạ.
Sergiy Parashyn, một kỹ sư đã làm việc tại nhà máy từ năm 1977 cho tới ngày xảy ra thảm họa cho biết: “Chúng ta đều biết, biết bằng sự chắc chắn, sự chắc chắn không thể chắc chắn hơn, rằng chúng ta đã bị kiểm soát bởi thứ năng lượng mà chúng ta tiếp cận tới. Chúng ta có thể ép những lực lượng tự nhiên hoạt động theo ý muốn chúng ta. Không gì chúng ta không thể làm. Và cho tới một ngày, chúng ta đã nhận ra rằng điều đó là sai lầm.”
Ước tính cho thấy còn phải mất thêm 3000 năm nữa thì người dân mới có thể quay trở lại đây nhưng một số nhà nghiên cứu đang tìm cách gột rửa lượng phóng xạ ở Chernobyl cho rằng dự định đó vẫn còn khá lạc quan. Họ khẳng định: “Bởi một số đồng vị phóng xạ bị rò rỉ ra sau thảm họa vẫn còn có thể bức xạ trong hàng chục ngàn năm nữa nên không chỉ dọn dẹp chúng mà còn cả những sản phẩm bán rã, bán rã,… gần như mãi mãi của chúng.” Thậm chí khi được hỏi bao giờ Chernobyl mới thật sự sạch trở lại, Ihor Gramotkin, giám đốc nhà máy Chernobyl cho rằng: “Ít nhất 20 ngàn năm nữa.”
Bất chấp những lời cảnh báo 3000 hay 20.000 năm, một số người dân địa phương đã bắt đầu quay trở lại sinh sống nơi đây. Oleksandra Lozbin, một trong số khoảng 160 người trở lại khu vực này, cho biết: “Chồng tôi muốn trở về vùng đất chôn nhau cắt rốn của ông ấy. Ông trở về khi tất cả mọi nơi vẫn còn đóng cửa, khi người ta còn cấm quay lại nơi đây. Ông đã băng qua những hàng dây kẽm gai để được trở về.” Được biết Lozbin và chồng của bà đã quay về sống ở ngôi nhà cách Chernobyl 7 km từ năm 2010. Họ cho biết: “Chúng tôi quyết định lưu giữ lịch sử Chernobyl. Chúng tôi hy vọng rằng người ta sẽ tiếp tục quay về sống ở nơi này và những đứa con, đứa cháu của họ sẽ sinh sống nơi đây…”
Trên thực tế, không chỉ một số người dân địa phương quay trở lại sống ở Chernobyl mà sự sống hoang dã cũng bắt đầu hình thành tại khu vực bị tàn phá. Một nghiên cứu tiến hành gần đây trên khu vực 2600 km vuông quanh Chernobyl đã phát hiện rằng động vật đang sinh sống bình thường bất chấp mức độ phóng xạ vẫn còn ở mức cao. Jim Smith, nhà khoa học môi trường tại Đại học Portsmouth, Anh Quốc cho biết: “Khi con người bị loại bỏ, tự nhiên sẽ trổi dậy thịnh vượng bất chấp đó là nơi xảy ra thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất.”
“Thảm họa Cherrnobyl đã gây ra những thiệt hại không thể phục hồi cho môi trường, kéo dài trong suốt hàng ngàn năm nữa. Chưa bao giờ trong lịch sử nhân loại lại xuất hiện một sự kiện duy nhất nhưng lại gây hậu quả nghiêm trọng đến thế.”
Mặc dù đã 3 thập kỷ trôi qua kể từ thảm họa Chernobyl nhưng thị trấn Pripyat, Ukraine, nơi đặt nhà máy điện hạt nhân vẫn chưa thể tập trung dân cư đến sống. Những khu vực gần Chernobyl vẫn hoang tàn, không một bóng người và tình trạng này sẽ kéo dài suốt 3000 năm nữa bởi mức độ phóng xạ chết người vẫn còn đó. Mặc dù trước đây có một số đề nghị cho rằng vài nơi đã an toàn nhưng xét trên tổng thể, đây vẫn là một trong những nơi nguy hiểm nhất thế giới.
Hiệp hội vật lý học và cộng đồng khẳng định rằng: “Thảm họa Chernobyl năm 1986 tại Ukraine là một trong những thí dụ thảm khốc nhất về mối nguy hiểm của các sự cố hạt nhân. Ước tính cho thấy đã có 220 ngàn người mất nhà cửa, lượng phóng xạ từ nhà máy đã làm ô nhiễm 4440 km vuông đất nông nghiệp và 6820 km vuông rừng cây ở Belarus và Ukraine, khiến chúng không thể sử dụng được nữa.”
Chỉ một sự cố nhỏ trong lò phản ứng đã khiến cả lò số 4 phát nổ, dẫn tới phá hủy cả nhà máy, khiến gần 150 ngàn km vuông đất giữa Belarus, Ukraine và Nga nhiễm phóng xạ nặng tới mức không cho người vào ở và tới năm 2016, vẫn còn có 5 triệu người sống trong các khu vực nhiễm xạ.
Sergiy Parashyn, một kỹ sư đã làm việc tại nhà máy từ năm 1977 cho tới ngày xảy ra thảm họa cho biết: “Chúng ta đều biết, biết bằng sự chắc chắn, sự chắc chắn không thể chắc chắn hơn, rằng chúng ta đã bị kiểm soát bởi thứ năng lượng mà chúng ta tiếp cận tới. Chúng ta có thể ép những lực lượng tự nhiên hoạt động theo ý muốn chúng ta. Không gì chúng ta không thể làm. Và cho tới một ngày, chúng ta đã nhận ra rằng điều đó là sai lầm.”
Ước tính cho thấy còn phải mất thêm 3000 năm nữa thì người dân mới có thể quay trở lại đây nhưng một số nhà nghiên cứu đang tìm cách gột rửa lượng phóng xạ ở Chernobyl cho rằng dự định đó vẫn còn khá lạc quan. Họ khẳng định: “Bởi một số đồng vị phóng xạ bị rò rỉ ra sau thảm họa vẫn còn có thể bức xạ trong hàng chục ngàn năm nữa nên không chỉ dọn dẹp chúng mà còn cả những sản phẩm bán rã, bán rã,… gần như mãi mãi của chúng.” Thậm chí khi được hỏi bao giờ Chernobyl mới thật sự sạch trở lại, Ihor Gramotkin, giám đốc nhà máy Chernobyl cho rằng: “Ít nhất 20 ngàn năm nữa.”
Bất chấp những lời cảnh báo 3000 hay 20.000 năm, một số người dân địa phương đã bắt đầu quay trở lại sinh sống nơi đây. Oleksandra Lozbin, một trong số khoảng 160 người trở lại khu vực này, cho biết: “Chồng tôi muốn trở về vùng đất chôn nhau cắt rốn của ông ấy. Ông trở về khi tất cả mọi nơi vẫn còn đóng cửa, khi người ta còn cấm quay lại nơi đây. Ông đã băng qua những hàng dây kẽm gai để được trở về.” Được biết Lozbin và chồng của bà đã quay về sống ở ngôi nhà cách Chernobyl 7 km từ năm 2010. Họ cho biết: “Chúng tôi quyết định lưu giữ lịch sử Chernobyl. Chúng tôi hy vọng rằng người ta sẽ tiếp tục quay về sống ở nơi này và những đứa con, đứa cháu của họ sẽ sinh sống nơi đây…”
Trên thực tế, không chỉ một số người dân địa phương quay trở lại sống ở Chernobyl mà sự sống hoang dã cũng bắt đầu hình thành tại khu vực bị tàn phá. Một nghiên cứu tiến hành gần đây trên khu vực 2600 km vuông quanh Chernobyl đã phát hiện rằng động vật đang sinh sống bình thường bất chấp mức độ phóng xạ vẫn còn ở mức cao. Jim Smith, nhà khoa học môi trường tại Đại học Portsmouth, Anh Quốc cho biết: “Khi con người bị loại bỏ, tự nhiên sẽ trổi dậy thịnh vượng bất chấp đó là nơi xảy ra thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất.”