![[Bạn có biết] Vì sao những ngôi sao lấp lánh?](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2017/11/4184182_cv-ngoi-sao-tinhte.jpg)
Vào những ngày nắng nóng, bạn đã bao giờ nhìn về phía những cái cây ở đường chân trời và thấy nó đang uốn éo, hoặc nhìn thấy những vũng nước giữa đường nhưng khi đến gần thì vũng nước đó đã hoàn toàn biến mất? Nghe có vẻ chẳng liên quan nhưng nó rất giống với những gì xảy ra khi bạn nhìn thấy những ngôi sao lấp lánh trên bầu trời đêm. Khi chúng ta nhìn lên trời, chúng ta không chỉ nhìn vào không gian. Sự thật là chúng ta đang nhìn vào không gian nhưng thông qua một khoảng không khí phái trên bề mặt Trái Đất, gọi là khí quyển. Khí quyển là một lớp các chất khí bao quanh hành tinh của chúng ta, dày khoảng 120 km hoặc hơn. Lớp khí này di chuyển xung quanh phía trên chúng ta và lượn vòng quanh Trái Đất ở những tốc độ khác nhau. Tốc độ này nhanh hay chậm phụ thuộc vào 1 yếu tố: nhiệt độ. Khi không khí nóng, nó trở nên dồi dào năng lượng và thích di chuyển nhiều hơn. Nhưng khi không khí lạnh, nó "lười" di chuyển hơn.
Không khí nóng bên cạnh đó cũng nhẹ hơn không khí lạnh, do đó, nó bay cao hơn, trộn lẫn với không khí lạnh xung quanh. Sự pha trộn này tạo thành các vòng xoáy trong bầu khí quyển được gọi là "nhiễu loạn". Không khí cũng va đập với những ngọn núi, đồi khi nó di chuyển trên bề mặt Trái Đất, tạo thành các gợn sóng có thể chạm đến tầng cao của khí quyển. Những gợn sóng này ảnh hưởng đến không khí bên trên, cũng gây ra nhiễu loạn. Ánh sáng từ ngôi sao trên đường đến Trái Đất đã đi qua bầu khí quyển, nó va chạm với từng lớp của khí quyển và bị bẻ cong trước khi bạn có thể nhìn thấy. Khi các lớp không khí nóng và lạnh di chuyển, ánh sáng bị bẻ cong cũng thay đổi theo, khiến cho hình ảnh của những ngôi sao khi quan sát được bị lung lay hoặc lấp lánh. Những người Úc bản địa và cư dân sống trên đảo Torres Strait từ hàng ngàn năm trước đã lợi dụng sự lấp lánh của những ngôi sao này để dự đoán sự di chuyển của gió, từ đó đưa ra các dự báo về thời tiết.
Những ngôi sao lấp lánh có thể làm cho những buổi hẹn hò của bạn trở nên lung linh và lãng mạng hơn nhưng đối với các nhà thiên văn học, hiện tượng này khiến họ cảm thấy khá phiền phức. Nguyên nhân bởi vì nó sẽ làm mờ những thứ mà họ thật sự muốn thấy, chẳng hạn như các thiên hà xa xôi. Vậy làm sao để giải quyết vấn đề? Nếu nãy giờ bạn hiểu những nội dung bên trên, thì hoàn toàn có thể suy luận nơi quan sát vũ trụ tốt nhất chính là vị trí không còn khí quyển - không gian. Tuy nhiên, đưa những kính viễn vọng khổng lồ ra ngoài không gian không phải là việc gì đó dễ dàng. Giảp pháp mà chúng ta có thể chính là xây dựng những hệ thống kính thiên văn lớn trên mặt đất sử dụng công nghệ laser và gương bẻ cong ánh sáng. Việc này giúp các nhà thiên văn học có thể quan sát toàn bộ vũ trụ mà không bị khí quyển làm phiền nữa.
Chúng ta đang nói về sự lấp lánh của những ngôi sao. Vậy các hành tinh thì sao? Chúng có lấp lánh không? Khi bạn quan sát những ngôi sao bằng các hệ thống kính thiên văn lớn nhất, bạn cũng chỉ thấy nó là một đốm sáng nhỏ xíu không hơn không kém. Ánh sáng từ ngôi sao đi qua bầu khí quyển dưới dạng một chùm tia nhỏ có thể dễ dàng bị bẻ cong. Còn khi nhìn hành tinh bằng kính viễn vọng, bạn thậm chí còn có thể thấy đĩa của chúng (như sao Thổ và Thiên Vương Tinh), nghĩa là đủ lớn để có thể nhận biết đó là một hành tinh chứ không chỉ là đốm sáng. Nói cách khác, ánh sáng từ hành tinh đến khí quyển dày hơn và khó bị thay đổi hơn. Kết quả là những ngôi sao thì nhấp nháy liên tục còn hành tinh thì không.
Không khí nóng bên cạnh đó cũng nhẹ hơn không khí lạnh, do đó, nó bay cao hơn, trộn lẫn với không khí lạnh xung quanh. Sự pha trộn này tạo thành các vòng xoáy trong bầu khí quyển được gọi là "nhiễu loạn". Không khí cũng va đập với những ngọn núi, đồi khi nó di chuyển trên bề mặt Trái Đất, tạo thành các gợn sóng có thể chạm đến tầng cao của khí quyển. Những gợn sóng này ảnh hưởng đến không khí bên trên, cũng gây ra nhiễu loạn. Ánh sáng từ ngôi sao trên đường đến Trái Đất đã đi qua bầu khí quyển, nó va chạm với từng lớp của khí quyển và bị bẻ cong trước khi bạn có thể nhìn thấy. Khi các lớp không khí nóng và lạnh di chuyển, ánh sáng bị bẻ cong cũng thay đổi theo, khiến cho hình ảnh của những ngôi sao khi quan sát được bị lung lay hoặc lấp lánh. Những người Úc bản địa và cư dân sống trên đảo Torres Strait từ hàng ngàn năm trước đã lợi dụng sự lấp lánh của những ngôi sao này để dự đoán sự di chuyển của gió, từ đó đưa ra các dự báo về thời tiết.
Những ngôi sao lấp lánh có thể làm cho những buổi hẹn hò của bạn trở nên lung linh và lãng mạng hơn nhưng đối với các nhà thiên văn học, hiện tượng này khiến họ cảm thấy khá phiền phức. Nguyên nhân bởi vì nó sẽ làm mờ những thứ mà họ thật sự muốn thấy, chẳng hạn như các thiên hà xa xôi. Vậy làm sao để giải quyết vấn đề? Nếu nãy giờ bạn hiểu những nội dung bên trên, thì hoàn toàn có thể suy luận nơi quan sát vũ trụ tốt nhất chính là vị trí không còn khí quyển - không gian. Tuy nhiên, đưa những kính viễn vọng khổng lồ ra ngoài không gian không phải là việc gì đó dễ dàng. Giảp pháp mà chúng ta có thể chính là xây dựng những hệ thống kính thiên văn lớn trên mặt đất sử dụng công nghệ laser và gương bẻ cong ánh sáng. Việc này giúp các nhà thiên văn học có thể quan sát toàn bộ vũ trụ mà không bị khí quyển làm phiền nữa.
Chúng ta đang nói về sự lấp lánh của những ngôi sao. Vậy các hành tinh thì sao? Chúng có lấp lánh không? Khi bạn quan sát những ngôi sao bằng các hệ thống kính thiên văn lớn nhất, bạn cũng chỉ thấy nó là một đốm sáng nhỏ xíu không hơn không kém. Ánh sáng từ ngôi sao đi qua bầu khí quyển dưới dạng một chùm tia nhỏ có thể dễ dàng bị bẻ cong. Còn khi nhìn hành tinh bằng kính viễn vọng, bạn thậm chí còn có thể thấy đĩa của chúng (như sao Thổ và Thiên Vương Tinh), nghĩa là đủ lớn để có thể nhận biết đó là một hành tinh chứ không chỉ là đốm sáng. Nói cách khác, ánh sáng từ hành tinh đến khí quyển dày hơn và khó bị thay đổi hơn. Kết quả là những ngôi sao thì nhấp nháy liên tục còn hành tinh thì không.
Nguồn: The Conversation
