Bàn về nhiên liệu xăng.

Trị số octane (octane number) thì được định nghĩa: “Trị số octane là một đại lượng quy ước đặc trưng cho tính chống kích nổ của nhiên liệu lỏng trong động cơ đốt trong”.

Phương pháp để đo trị số octane thì đã được ASTM (American Society for Testing Materials - Hiệp hội thử nghiệm vật liệu Hoa Kỳ) đưa ra và ngày nay được thống nhất sử dụng là phương pháp RON và MON.

RON (Research Octane Number): Chỉ số Octan nghiên cứu. Chỉ số RON được tính khi cho động cơ hoạt động ở điều kiện nhẹ, nhiệt độ 49oC (120oF) và động cơ quay 600 vòng/ phút.

MON (Motor Octane Number): Chỉ số Octan động cơ. Trong khi đó, chỉ số MON được tính ở điều kiện khắc nghiệt hơn, nhiệt độ hoạt động là 149oC(300oF) và tốc độ quay của động cơ là 900 vòng/phút.

Thường thì RON sẽ cao hơn MON khoảng 8-12 đơn vị.

2. Tại sao cần trị số octane?

Đối với động cơ xăng thì khi nhiên nhiệu được nén đến điểm chết trên, Bugi sẽ đánh lửa để nhiên liệu cháy, sinh công. Nếu nhiên liệu chưa được nén đến điểm chết trên mà một số thành phần nhiên liệu đã cháy, gọi là cháy trước mặt lửa thì động cơ sẽ hoạt động không ổn định gây nên hiện tượng "knocking" or "pinging". Vậy để đánh giá khả năng hoạt động của động cơ xăng các nhà nghiên cứu đã đưa ra trị số octane để đánh giá khả năng chống cháy kích nổ của nhiên liệu.

3. Tại sao ở Mỹ thường trị số octane chỉ là 87-89?

Không phải Việt Nam mình chơi sang mà tại vì ở Mỹ và một số nước khác họ không lấy RON mà lấy trung bình giữa RON và MON gọi là chỉ số Anti-Knock Index (AKI) hay Posted Octane Number (PON) nên sẽ thấp hơn. Và theo mình thì sử dụng AKI (PON) sẽ đánh giá xăng tốt hơn so với MON.

Tùy theo mỗi Bang mà sẽ có xăng Regular và Premium với AKI từ 85.5 đến 91.

4. Các thành phần chính của xăng và ý nghĩa của mỗi thành phần.

Ngoài trị số octane thì xăng còn một số các yếu tố quan trọng.

Xem bảng TCVN của nhiên liệu xăng không chì ở dưới các bác sẽ thấy các thành phần chính của xăng.

Ngoài các thành phần để đánh giá xăng về khía cạnh môi trường, chúng ta quan tâm đến mục 3 và 8 : Thành phần cất phân đoạn và áp suất hơi Reid. Cái này đánh giá khả năng cháy của nhiên liệu.

- Điểm sôi đầu, 10% và áp suất hơi Reid: Cái này ảnh hưởng đến khả năng khởi động của động cơ, hao hụt nhiên liệu khi lưu chứa. Nhiệt độ càng thấp, áp suất càng cao càng dễ khởi động.

- Thành phần cất 50%: Ảnh hưởng đến khả năng thay đổi tốc độ động cơ.

- Thành phần cất 90%, điểm sôi cuối: Ảnh hưởng đến khả năng cháy hêt. Càng thấp càng dễ cháy triệt để nhưng cũng tiêu tốn nhiên liệu hơn.
http://i1228.photobucket.com/albums/ee454/anhromeo90/1.png (sao không chèn được hình 😔)
5. Xăng E5 là gì? Tại sao không phải là E10, E20?

Xăng E5 có nghĩa là pha một hàm lượng khoảng 5% Ethanol (min) 92.1% (theo TCVN thì từ 4-5%) vào xăng.

Vấn đề lớn nhất của xăng sinh học nói chung chính là ăn mòn. Khi pha ethanol vào xăng thì nhà sản xuất cũng đưa thêm một số phụ gia, chất ổn định vào để hạn chế tình trạng ăn mòn. Và theo đánh giá của các nhà nghiên cứu thì những động cơ sử dụng xăng sinh học với hàm lượng ethanol dưới 10% sẽ không cần cải hoán, nghĩa là đổ song song 2 loại vẫn được. Còn cao hơn thì cần cải hoán một số thành phần vật liệu.

6. Xăng E5 tốn hơn RON 92?

Chính xác. Để động cơ sinh công thì nhiên liệu phải cháy. Và Ethanol có nhiệt trị thấp hơn xăng nên nhiệt trị của hỗn hợp xăng-ethanol có nhiệt trị thấp hơn xăng nguyên chất. Ethanol có nhiệt trị khoảng 20000 BTU trên một lít mà nhỏ hơn nhiêt trị của xăng khoảng 29000 BTU trên một lít nhiên liệu.

Tính tương đối thì một lít xăng E5 RON 92 đi được 100 km thì xăng RON 92 đi được 108 km. Và với giá cả chênh nhau 240đ/ 1 lít ( giá ngày 19/12/2017 của petrolimex) thì có tốn tiền hơn 1 tý nhưng không đáng kể.

7. Tại sao nước ta lại chuyển từ xăng truyền thống sang xăng sinh học E5?

Như ta đã biết, nhìn chung xăng sinh học có khả năng ảnh hưởng đến môi trường ít hơn (cái này còn nhiều tranh cãi nhưng nhìn chung là vậy). Mặc dù có chi phí sản xuất cao hơn (nghĩa là sản xuất Ethanol tốn hơn sản xuất xăng với giá dầu thô như hiện tại)

Theo quan điểm cá nhân thì tùy theo điều kiện tự nhiên, xã hội mà lựa chọn nhiên liệu. Với đất nước có nhiều diện tích đất nông nghiệp và lực lượng lao động lớn thì lựa chọn xăng sinh học là hợp lý. Xăng sinh học ngoài vấn đề môi trường còn tạo ra công ăn việc làm cho lực lượng lao động, thúc đẩy xã hội phát triển.

8. Đổ xăng với RON thấp hơn nhà sản xuất khuyến cáo có được không?

Có thể được. Nhưng động cơ sẽ hoạt động thiếu ổn định, tiêu tốn nhiên liệu hơn, sinh ra nhiều cốc (muội than) hơn.

9. Đổ xăng với RON cao hơn thì sao?

Về mặt động cơ thì vẫn hoạt động tốt. Vì về các thành phần cất thì xăng RON 92 và RON 95 không có nhiều khác biệt. Và rất tốt nếu phương tiện các bác chạy với điều kiện khắc nghiệt như chạy liên tục, tải nặng,… Đối với điều kiện vận hành bình thường thì sẽ tốn tiền hơn.

10. Hiển nhiên là RON cao hơn là đắt tiền hơn nhưng tại sao?

Vì dầu mỏ khi chưng cất thành các phân đoạn ban đầu có chỉ số RON không cao. Để tăng chỉ số RON phải thực hiện một số các phương pháp chế biến sau hơn nên giá thành sẽ cao hơn.
11. Vậy nên chọn RON bao nhiêu cho xe của bạn?

Tùy vào tỉ số nén. Nếu tỷ số nén >11 thì 95. Còn dưới thì E5. Và nếu bạn có tiền thì cứ 95 mà dùng.

Bài viết có tham khảo các thông tin từ:

1. http://hethongphapluatvietnam.net

Tra cứu văn bản pháp luật, thủ tục hành chính và hỏi đáp pháp luật

Hệ Thống Pháp Luật Việt Nam là chuyên trang cung cấp cơ sở dữ liệu về luật việt nam, tra cứu văn bản và ...

hethongphapluat.com

2. https://www.fueleconomy.gov

FuelEconomy.gov - The official U.S. government source for fuel economy information.

EPA gas mileage, safety, air pollution, and greenhouse gas estimates for new and used cars and trucks.

fueleconomy.gov

3. http://www.hiephoixangdau.org

Trang chủ :: Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam (VINPA)

Website chính thức của Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam

hiephoixangdau.org

4. https://en.wikipedia.org

Wikipedia, the free encyclopedia

en.wikipedia.org

5. https://tinhte.vn

Tinhte.vn - MXH Hỏi đáp, Review, Thông tin công nghệ

Cộng đồng công nghệ, thủ thuật, tư vấn về điện thoại, máy tính, camera, đồ điện gia dụng và âm thanh, khoa học kĩ thuật. Nơi giải đáp thắc mắc, hỏi đáp công nghệ.

tinhte.vn