Mình dám chắc là các bạn đã có lần bị nghẹn thức ăn hay 1 dị vật nào đó trong lúc ăn hoặc trong quá trình sinh hoạt hàng ngày. Thường thì khi bị hóc, nghẹn chúng ta sẽ theo bản năng cố tìm cách để moi, móc hoặc nuốt hay uống để xử lý hiện tượng này và cũng rất may là có nhiều khi việc này lại có hiệu quả. Tuy nhiên có những trường hợp nghẹn có khả năng làm nạn nhân bị tử vong do chặn mất đường thở làm cho oxy không lên được não thì chúng ta hãy để ý để có thể sơ cứu nạn nhân càng nhanh càng tốt. Mình sẽ chỉ nói đến việc nghẹn do dị vật chứ không nói đến nghẹn do bệnh lý nhé.
Biểu hiện chung của hiện tượng nghẹn là nạn nhân sẽ đưa tay lên ôm vào cổ họng của họ, còn không thì bạn có thể để ý xem nạn nhân các hiện tượng sau hay không:
- Không thể nói, nhiều khi thấy họ kiểu như muốn nói rằng tôi đang bị hóc đây nhưng lại không thốt lên lời.
- Khó thở hoặc thở manh, nhìn thấy rõ nhịp thở khác so với bình thường, có khi có kiểu thở dốc thở hắt
- Có tiếng khò khè khi nạn nhân cố thở, nghe qua sẽ có tiếng rin rít, kiểu như những người bị ho lâu ngày khi hít thở có tiếng này trong phổi
- Ho một cách khó khăn, ho là phản ứng của cơ thể để tự đẩy dị vật ra, tuy nhiên khi bị nghẹn thì việc ho để tự bật dị vật ra không có hiệu quả, vậy nên nạn nhân sẽ khó để ho được
- Da, môi và móng tay chuyển sang màu xanh hoặc tím tái, đây là hiện tượng đổi màu phớt xanh của da và niêm mạc do máu không được bão hòa oxy đầy đủ.
Biểu hiện chung của hiện tượng nghẹn là nạn nhân sẽ đưa tay lên ôm vào cổ họng của họ, còn không thì bạn có thể để ý xem nạn nhân các hiện tượng sau hay không:
- Không thể nói, nhiều khi thấy họ kiểu như muốn nói rằng tôi đang bị hóc đây nhưng lại không thốt lên lời.
- Khó thở hoặc thở manh, nhìn thấy rõ nhịp thở khác so với bình thường, có khi có kiểu thở dốc thở hắt
- Có tiếng khò khè khi nạn nhân cố thở, nghe qua sẽ có tiếng rin rít, kiểu như những người bị ho lâu ngày khi hít thở có tiếng này trong phổi
- Ho một cách khó khăn, ho là phản ứng của cơ thể để tự đẩy dị vật ra, tuy nhiên khi bị nghẹn thì việc ho để tự bật dị vật ra không có hiệu quả, vậy nên nạn nhân sẽ khó để ho được
- Da, môi và móng tay chuyển sang màu xanh hoặc tím tái, đây là hiện tượng đổi màu phớt xanh của da và niêm mạc do máu không được bão hòa oxy đầy đủ.
- Bất tỉnh, đến mức này thì đã rất nguy hiểm rồi, cần cố đẩy dị vật ra hoặc cầu mong đội cấp cứu đến kịp để xử lý.
Để sơ cứu nhanh trong trường hợp nghẹt thở chúng ta cần phải biết đến phương pháp sơ cứu đơn giản và hiệu quả nhất dành cho nghẹt đường thở đó là hai phương pháp, một là Heimlich maneuver hay gần đây được gọi là "ép bụng", abdominal thrusts, hai là phương pháp vỗ lưng, back blow. Theo hội chữ thập đỏ Mỹ thì với những người bị hóc và nghẹn bạn cần làm 5 vỗ rồi đến 5 ép, nghĩa là việc vỗ và ép này đều có tác dụng tương đương nhau trong việc đẩy dị vật ra ngoài. 5 vỗ đó là cách bạn đặt 1 tay lên phần trước ngực của người bị nạn, đẩy họ hơi cúi đầu xuống và vỗ mạnh vào phần ở giữa xương vai. Nếu vẫn chưa ra bạn có thể tiếp tục chuyển sang 5 ép, 1 tay nắm lại đặt vào phần bụng trên rốn, ngay dưới lồng ngực và là nơi có cơ hoành của bạn, tay kia nắm chặt nắm đấm đó. Bước tiếp theo là bạn ấn mạnh và chéo theo hướng như trong video mình share bên dưới. Cứ như vậy các bạn ép đến khi nào dị vật được đẩy ra ngoài.
Video hướng dẫn với trường hợp người lớn hoặc trẻ em bị nghẹt thở
Với trường hợp chính bạn bị nghẹt thở thì bạn cũng có thể dùng chiêu này cho bản thân bằng cách thức tương tự đó là cũng nắm tay hình nắm đấm và đặt lên phần bụng trên rốn của mình và kiếm 1 chỗ nào có góc có bề mặt đủ cứng, như là cạnh giường hoặc ghế. Sau đó chúng ta cũng ấn mạnh tay và chéo theo hướng như trong video cho đến lúc dị vậy được đẩy ra.
Video hướng dẫn bạn cách tự xử lý khi bị nghẹt thở
Có 1 chú ý về cách xử lý đối với phụ nữ mang thai là bạn nên đặt tay cao hơn so với những người bình thường, ở phần ngay dưới của xương ức, tương đương với phần trên của xương sườn thấp nhất bởi phần dưới đã được em bé chiếm chỗ mất rồi 😃. Còn với trẻ em lớn hơn 1 tuổi bạn cũng có thể áp dụng cách này, chỉ cần chú ý khi thực hiện cẩn thận sử dụng lực vừa đủ để không làm tổn hại đến xương và các cơ quan bên trong của trẻ.
Với trường hợp bị mất ý thức ở người lớn, bạn cần đặt họ nằm ngửa lên 1 mặt phẳng, để tay sang 2 bên, mở miệng họ ra và nếu thấy dị vật có thể dùng tay để gắp ra một cách nhẹ nhàng, chú ý đừng dùng tay theo kiểu dò mìn, quét tới quét lui bởi rất có thể sẽ đẩy dị vật vào sâu hơn bên trong. Nếu vẫn không thể lấy dị vật ra thì sẽ tiến hành hồi sức tim phổi CPR, cardiopulmonary resuscitation, bởi động tác ép ngực cũng có thể làm lệch dị vật và mở được đường thở cho nạn nhân.
Video hướng dẫn xử lý người lớn bị bất tỉnh và mất ý thức do nghẹt thở
Quảng cáo
Video hướng dẫn xử lý trẻ bị nghẹt thở mà vẫn còn ý thức
Chúc các bạn sống vui, sống khỏe và mong rằng bạn sẽ không bao giờ phải sử dụng biện pháp này với những người xung quanh.
PS: Anh chị em có chuyên môn muốn góp ý hoặc đóng góp thêm các cách khác thì cứ comment để mình add thêm vào bài nhé. Thanks all!
Ảnh acprclass