![[Có thể bạn chưa biết] Số π - con số vô cực với đóng góp to lớn mà nhân loại khám phá được](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2019/11/4832730_Cover_pi.png)
Có điều rất đặc biệt, khi mà chu vi chia cho đường kính luôn luôn là 1 số giống nhau, cho dù đường tròn có lớn hay nhỏ đến đâu. Các nhà lịch sử không rõ con số này được phát hiện đầu tiên khi nào và như thế nào nhưng nó đã được biết đến theo một hình thức nào đó từ khoảng 4000 năm trước. Các nhà toán học ước tính nó bằng cách nội tiếp đường tròn trong đa giác và đã xuất hiện trong công trình của các nhà toán học cổ đại người Hy Lạp, Babylon, Trung Quốc và Ấn Độ. Cho đến năm 1400, nó đã được xác định và có giá trị với 10 chữ số thập phân. Vậy câu hỏi đặt ra là đến khi nào người ta mới tìm ra giá trị chính xác của nó?
Và câu trả lời: Không bao giờ! Bạn thấy đấy, ai cũng biết tỉ lệ của chu vi vòng tròn và đường kính của nó là một số vô tỉ, bạn có thể tiến đến gần nó, nhưng cho dù thế nào đi nữa bạn cũng không bao giờ chạm được nó. Vì vậy, để viết được nó dưới dạng thập phân, bạn sẽ phải viết một dãy chữ số bắt đầu bằng 3.14159 và tiếp diễn mãi mãi! Chính vì thế, thay vì lần nào cũng phải cố gắng viết ra một số lượng vô tận các chữ số, chúng ta biểu diễn nó bằng π (chữ pi của Hy Lạp).
Ngày nay, chúng ta thử tốc độ của máy tính bằng cách cho chúng tính số pi và những siêu máy tính lượng tử đã có thể tính số pi đến hàng triệu tỷ chữ số. Người ta còn thi với nhau xem nhớ được bao nhiêu chữ số và kỷ lục có người nhớ đến hơn 67,000 chữ số. Nhưng trong ứng dụng khoa học, hầu hết bạn chỉ cần khoảng 40 chữ số đầu. Vậy những ứng dụng khoa học này là gì?
Là bất kì tính toán nào liên quan đến đường tròn từ thể tích của một lon soda đến quỹ đạo của vệ tinh. Và không chỉ đường tròn, nó còn được dùng để nghiên cứu đường cong. Pi giúp chúng ta hiểu được các hệ thống tuần hoàn hay dao động như đồng hồ, sóng điện từ và cả âm nhạc.
Trong thống kê, pi được sử dụng trong phương trình tính diện tích bên dưới đường cong phân phối chuẩn để tìm ra phân bố của điểm thi chuẩn, mô hình tài chính hay biên số lỗi trong kết quả khoa học. Chưa hết, pi còn được dùng trong thí nghiệm vật lý phân tử như những thí nghiệm dùng máy gia tốc hạt lớn để tính quỹ đạo các phân tử chuyển động.
Và có lẽ ấn tượng nhất, là dùng pi để đo mật độ của toàn bộ vũ trụ. Có một sự thật là vật chất trong vũ trụ không là gì so với tổng số chữ số vô tận của pi.
Và câu trả lời: Không bao giờ! Bạn thấy đấy, ai cũng biết tỉ lệ của chu vi vòng tròn và đường kính của nó là một số vô tỉ, bạn có thể tiến đến gần nó, nhưng cho dù thế nào đi nữa bạn cũng không bao giờ chạm được nó. Vì vậy, để viết được nó dưới dạng thập phân, bạn sẽ phải viết một dãy chữ số bắt đầu bằng 3.14159 và tiếp diễn mãi mãi! Chính vì thế, thay vì lần nào cũng phải cố gắng viết ra một số lượng vô tận các chữ số, chúng ta biểu diễn nó bằng π (chữ pi của Hy Lạp).
Ngày nay, chúng ta thử tốc độ của máy tính bằng cách cho chúng tính số pi và những siêu máy tính lượng tử đã có thể tính số pi đến hàng triệu tỷ chữ số. Người ta còn thi với nhau xem nhớ được bao nhiêu chữ số và kỷ lục có người nhớ đến hơn 67,000 chữ số. Nhưng trong ứng dụng khoa học, hầu hết bạn chỉ cần khoảng 40 chữ số đầu. Vậy những ứng dụng khoa học này là gì?
Là bất kì tính toán nào liên quan đến đường tròn từ thể tích của một lon soda đến quỹ đạo của vệ tinh. Và không chỉ đường tròn, nó còn được dùng để nghiên cứu đường cong. Pi giúp chúng ta hiểu được các hệ thống tuần hoàn hay dao động như đồng hồ, sóng điện từ và cả âm nhạc.
Trong thống kê, pi được sử dụng trong phương trình tính diện tích bên dưới đường cong phân phối chuẩn để tìm ra phân bố của điểm thi chuẩn, mô hình tài chính hay biên số lỗi trong kết quả khoa học. Chưa hết, pi còn được dùng trong thí nghiệm vật lý phân tử như những thí nghiệm dùng máy gia tốc hạt lớn để tính quỹ đạo các phân tử chuyển động.
Và có lẽ ấn tượng nhất, là dùng pi để đo mật độ của toàn bộ vũ trụ. Có một sự thật là vật chất trong vũ trụ không là gì so với tổng số chữ số vô tận của pi.
Nguồn: TED-Ed
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2019/11/4834545_pi.gif)
