![[Có thể bạn chưa biết] Tất tần tật về sỏi thận](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2019/05/4636669_Cover_kidney-stone.png)
Viên sỏi thận to nhất từng được ghi nhận nặng hơn 1kg và có đường kính 17 cm. Sỏi thận hình thành bên trong cơ thể, nhưng để thải chúng ra ngoài quả thật rất đau đớn.
Nguyên nhân tạo sỏi trong cơ thể
Khi nước tiểu chứa các hợp chất có thành phần Canxi, Natri, Kali, Oxalat, Axit Uric, Photphat với mật độ quá cao sẽ kết tinh thành các tinh thể. Nếu không để ý, các tinh thể sẽ dần phát triển qua vài tuần, vài tháng hay thậm chí vài năm, tạo thành viên sỏi.
Canxi Oxalat là tinh thể phổ biến nhất được hình thành theo cách này và chiếm khoảng 80% các ca sỏi thận. Ngoài ra, một số ít sỏi thận được tạo từ Canxi Photphat. Một loại khác là sỏi Magie Amoni Photphat được gây ra bởi vi khuẩn. Và hiếm hơn nữa là sỏi được tạo ra từ sự rối loạn di truyền hay việc dùng thuốc nào đó.
Nguyên nhân tạo sỏi trong cơ thể
Khi nước tiểu chứa các hợp chất có thành phần Canxi, Natri, Kali, Oxalat, Axit Uric, Photphat với mật độ quá cao sẽ kết tinh thành các tinh thể. Nếu không để ý, các tinh thể sẽ dần phát triển qua vài tuần, vài tháng hay thậm chí vài năm, tạo thành viên sỏi.
Canxi Oxalat là tinh thể phổ biến nhất được hình thành theo cách này và chiếm khoảng 80% các ca sỏi thận. Ngoài ra, một số ít sỏi thận được tạo từ Canxi Photphat. Một loại khác là sỏi Magie Amoni Photphat được gây ra bởi vi khuẩn. Và hiếm hơn nữa là sỏi được tạo ra từ sự rối loạn di truyền hay việc dùng thuốc nào đó.
Bạn sẽ không thể cảm nhận được sỏi thận cho đến khi chúng bắt đầu di chuyển. Khi viên sỏi đi từ thận vào niệu quản, những cạnh sắc của nó sẽ cào thành đường tiết niệu gây đau rát và nước tiểu sẽ có máu do vết xước gây ra. Kèm theo đó là các triệu chứng nhiễm trùng gây buồn nôn và cảm giác nóng buốt khi đi tiểu.
Nhiều phương pháp điều trị tương ứng với kích thước viên sỏi
Nếu viên sỏi đủ to để chặn được dòng chảy của nước tiểu, nó có thể gây nhiễm trùng, trào ngược và làm hư hại thận nhưng đa số các trường hợp thường không nghiêm trọng như vậy. Các viên sỏi có đường kính nhỏ hơn 5mm sẽ tự động được thải ngoài cơ thể, bác sĩ thường sẽ đề nghị bạn uống thật nhiều nước để giúp tăng tốc quá trình và có thể kèm thêm vài liều thuốc giảm đau.
Nếu viên sỏi có kích thước lớn hơn một chút, bác sĩ sẽ cho bạn uống thuốc ức chế giúp giãn cơ ở niệu quản khiến viên sỏi đi qua dễ dàng hơn. Một loại thuốc khác là Kali Citrate giúp phân huỷ sỏi bằng cách tạo ít nước tiểu axit hơn.
Với viên sỏi có kích cỡ trung bình khoảng 10mm sẽ khó có thể tự đào thải nên lựa chọn tối ưu hơn là nghiền chúng bằng sóng âm. Phương pháp này sử dụng các xung cường độ cao từ năng lượng siêu âm hội tụ nhắm trực tiếp vào viên sỏi tạo các dao động bên trong viên sỏi và các bọt khí nhỏ sẽ len vào bên trong. Những lực kết hợp này giúp nghiền viên sỏi thành các mảnh nhỏ đủ để được thải ra khỏi cơ thể dễ dàng.
Nhưng nếu viên sỏi có kích thước quá lớn thì phương pháp sóng âm cũng không hiệu quả, lúc này buộc phải áp dụng phương pháp điều trị xâm lấn bằng nhiều cách. Dùng ống cứng được đặt vào niệu quản lấy viên sỏi ra, dùng xung laze để đập vỡ viên sỏi hoặc phẫu thuật loại bỏ viên sỏi qua đường rạch ở lưng hoặc háng bệnh nhân.
Quảng cáo
Làm sao để phòng tránh sỏi thận?
Với những người dễ mắc sỏi thận, các bác sĩ hay đề nghị uống nhiều nước, giúp làm loãng Canxi Oxalat và các hợp chất khác trong thận - nguyên nhân tạo thành cách viên sỏi. Hạn chế ăn các thức ăn chứa nhiều Oxalat như khoai tây chiên, rau chân vịt, cây đại hoàng và củ cải đường.
Và nếu bạn không may bị sỏi thận, đừng quá lo lắng vì chuyện này khá bình thường, dữ liệu cho thấy tỷ lệ bị sỏi thận đang ngày một tăng nhưng có một điều khá chắc là kỉ lục thế giới về viên sỏi to nhất hầu như không thể bị phá vỡ.
Nguồn: TED-Ed
