4 năm trước, Microsoft từng cố gắng đem Windows lên những máy tính dùng CPU kiến trúc ARM với mục tiêu rõ ràng: tạo ra một dòng PC tiết kiệm điện, mỏng nhẹ, có thể chạy được app máy tính. Đó chính là Windows RT, và một trong những thiết bị được biết tới nhiều chính là dòng Surface của chính Microsoft. Nhưng không như kỳ vọng, Windows RT chỉ có thể dùng được những ứng dụng trên Windows Store vốn rất nghèo nàn về cả số lượng lẫn chức năng. Windows RT đã bị loại bỏ khi lên Windows 10, nhưng giấc mơ của Microsoft vẫn còn đó. Và hôm nay, công ty chính thức quay trở lại thị trường ARM với một tính năng chủ chốt: bạn có thể chạy được bất kì app nào bạn muốn, kể cả app desktop truyền thống.
Để làm được điều này, Microsoft đã bắt tay với Qualcomm xây dựng một trình giả lập trong Windows 10. Trình giả lập này sẽ đóng giả làm môi trường chạy cho các app *.exe nên các phần mềm như Word, Excel, PowerPoint, CAD, bộ giải pháp Adobe... vẫn có thể hoạt động ngay cả khi CPU thực bên dưới dùng nhân ARM thay vì nhân x86/64. Điểm tuyệt vời nhất nằm ở chỗ nhà phát triển app không phải ra mắt phiên bản phần mềm riêng, cũng không cần cập nhật app hiện tại, nói chung là không cần làm gì cả. Chỉ đợi đến khi thiết bị bán ra, cài app vô, vậy là chạy. Chưa kể với chip ARM thì chúng ta sẽ thấy thêm các máy dual boot Android và Windows nữa chứ.
Điều này có ý nghĩa như thế nào? Trước hết là với mảng PC. Chúng ta sẽ có những chiếc máy tính mới dùng CPU ARM và vẫn chạy được đầy đủ phần mềm Windows không khác gì so với các mẫu máy dùng CPU Intel / AMD. CPU ARM sẽ giúp giải quyết được 3 vấn đề: thiết kế, pin và kết nối di động.
Chip ARM có mức độ tỏa nhiệt thấp hơn so với chip Intel (xét ở mảng PC). Vậy nên khi các laptop ARM ra mắt thì chúng ta có thể nói lời chia tay với quạt tản nhiệt, một thứ vừa làm máy dày lên, vừa tiêu hao điện năng và giảm thời lượng dùng pin. Hiện các con chip Intel Core m dùng trong MacBook và Ultrabook đã không cần quạt rồi nên việc máy ARM cũng làm theo cách tương tự là điều dễ hiểu. Những thiết bị này đã rất mỏng và chắc chắn chúng ta sẽ thấy thêm nhiều máy mỏng nhẹ khác ra mắt trong thời gian tới và đương nhiên là chạy chip ARM.
Để làm được điều này, Microsoft đã bắt tay với Qualcomm xây dựng một trình giả lập trong Windows 10. Trình giả lập này sẽ đóng giả làm môi trường chạy cho các app *.exe nên các phần mềm như Word, Excel, PowerPoint, CAD, bộ giải pháp Adobe... vẫn có thể hoạt động ngay cả khi CPU thực bên dưới dùng nhân ARM thay vì nhân x86/64. Điểm tuyệt vời nhất nằm ở chỗ nhà phát triển app không phải ra mắt phiên bản phần mềm riêng, cũng không cần cập nhật app hiện tại, nói chung là không cần làm gì cả. Chỉ đợi đến khi thiết bị bán ra, cài app vô, vậy là chạy. Chưa kể với chip ARM thì chúng ta sẽ thấy thêm các máy dual boot Android và Windows nữa chứ.
Điều này có ý nghĩa như thế nào? Trước hết là với mảng PC. Chúng ta sẽ có những chiếc máy tính mới dùng CPU ARM và vẫn chạy được đầy đủ phần mềm Windows không khác gì so với các mẫu máy dùng CPU Intel / AMD. CPU ARM sẽ giúp giải quyết được 3 vấn đề: thiết kế, pin và kết nối di động.
Chip ARM có mức độ tỏa nhiệt thấp hơn so với chip Intel (xét ở mảng PC). Vậy nên khi các laptop ARM ra mắt thì chúng ta có thể nói lời chia tay với quạt tản nhiệt, một thứ vừa làm máy dày lên, vừa tiêu hao điện năng và giảm thời lượng dùng pin. Hiện các con chip Intel Core m dùng trong MacBook và Ultrabook đã không cần quạt rồi nên việc máy ARM cũng làm theo cách tương tự là điều dễ hiểu. Những thiết bị này đã rất mỏng và chắc chắn chúng ta sẽ thấy thêm nhiều máy mỏng nhẹ khác ra mắt trong thời gian tới và đương nhiên là chạy chip ARM.
Các bộ xử lý ARM còn mức độ tiêu thụ điện hiệu thấp hơn so với mặt bằng chung của chip Intel / AMD, điều này giúp kéo dài thời gian sử dụng pin. Ngoài những lý do về khác biệt kiến trúc và tập lệnh, một nguyên nhân khiến chip ARM tiết kiệm điện hơn so với hàng của Intel đó là vì chúng được thiết kế trước hết cho các thiết bị di động. Ví dụ, dòng Snapdragon của Qualcomm, Helio của MediaTek hay Exynos của Samsung đều là các SoC dành cho điện thoại hoặc máy tính bảng, mà những loại thiết bị này lại không có nhiều chỗ để gắn pin to nên nhà sản xuất buộc phải tối ưu SoC để nó xài ít điện nhất có thể.
Hiện tại hầu hết smartphone flagship đều có thời gian dùng pin lên tới cả ngày, khi đem con số này kết hợp với cục pin to trong laptop thì thời lượng pin 15-20 tiếng không phải là vấn đề lớn. Hiện tại các máy tính mỏng nhẹ chạy chip Intel Core m cũng đã dễ dàng leo lên 12 tiếng rồi, vậy nên không lý gì mà laptop ARM lại kém hơn con số này.
Nói thêm một chút về server, việc sử dụng chip ARM cho các máy chủ sẽ giúp doanh nghiệp giảm được rất nhiều tiền điện trong khi vẫn có thể chạy đầy đủ hệ thống nền Windows / Windows Server của mình. HP, Dell, Qualcomm, ARM đều đang rất tích cực phát triển chip và máy chủ nhân ARM để đón đầu xu hướng, vậy nên việc Windows 10 hỗ trợ thêm máy ảo chạy app desktop giống như chắp thêm cánh cho hổ.
Về phần kết nối di động, từ trước tới nay không nhiều laptop có tích hợp 4G, 3G. Không phải là quá hiếm nhưng đa phần các máy tính đó có giá rất đắt đỏ và chủ yếu dành cho đối tượng khách hàng doanh nghiệp, cơ quan tổ chức. Các nhà sản xuất máy tính khi muốn đem chức năng 4G lên laptop của mình thường phải làm một con chip riêng, đôi khi là làm khe cắm thẻ riêng. Điều đó làm đội thêm chi phí sản xuất và kết cục là người dùng chúng ta phải trả nhiều tiền hơn.
Trong khi đó, việc hỗ trợ 4G là một thứ mặc định đối với các CPU ARM, vì mục tiêu ban đầu mà chúng được sinh ra là dành cho điện thoại cơ mà. Một số SoC cao cấp như Snapdragon 8xx còn được tích hợp sẵn bộ thu phát sóng 4G lên trên chip nên không cần thêm module riêng. Giả sử có một cái laptop chạy Snapdragon 835 thì đương nhiên nó cũng đã có khả năng bắt sóng 4G luôn rồi. Vấn đề là phần mềm và driver có hỗ trợ hay không mà thôi.
Ngoài ra, việc sử dụng SoC tích hợp 4G theo kiểu Snapdragon 8xx còn giúp tiết kiệm điện hơn nữa. Lý do là vì máy không phải tốn điện chỉ để nuôi một con chip độc lập, nó sẽ chia sẽ điện với nhiều cụm chức năng khác trên cùng đế chip để hoạt động. Tất nhiên vẫn sẽ có những OEM quyết định xài chip 4G riêng, chủ yếu là vì lý do hỗ trợ thêm nhiều băng tần để dùng được toàn cầu, cung cấp các tính năng tối ưu hóa riêng cho từng thiết bị, hỗ trợ kết nối 4G tốc độ cao hơn so với cái được Qualcomm đưa vào SoC.
Đó là về kỹ thuật, còn về lợi ích kinh doanh thì khá là rõ ràng với cả Microsoft lẫn các đối tác ARM, cụ thể là Qualcomm. Khi có nhiều laptop dùng chip ARM thì người tiêu dùng sẽ có thêm các lựa chọn với thời lượng pin dài, thiết kế cực mỏng nhẹ, họ sẽ thích và chọn mua nó thay vì mua một cái laptop cồng kềnh truyền thống. Windows 10 sẽ có thêm người dùng, và nói rộng ra là hệ sinh thái của Microsoft sẽ có thêm người mới, từ đó có rất nhiều cách để công ty có thể kiếm thêm thu nhập. Qualcomm thì bán được nhiều chip hơn, tiền về tay nhiều hơn, các OEM thì có thêm một sản phẩm để đa dạng hóa bộ sưu tập của mình dành cho đối tượng người dùng thích máy mỏng nhẹ pin trâu.
Quảng cáo
Việc chạy Windows 10 trên máy ARM còn giúp Microsoft đẩy tính năng Continuum lên một tầm cao mới. Nếu như trước đây điện thoại Windows 10 Mobile chỉ dùng được app Universal ở chế độ Continuum khiến chúng ta không thể làm việc được thì giờ đây rào cản đã không còn. Chỉ với chiếc điện thoại của bạn, bạn có thể dùng được Photoshop để chỉnh hình, dùng được Visual Studio để viết phần mềm, hay chạy bất kì app doanh nghiệp nào mà công ty bạn cần. Đây mới là thứ giúp Continuum đánh được vào thị trường business solution, là thứ sẽ giúp Windows 10 Mobile có đà phục hồi trở lại. Hi vọng chiếc Surface Phone sẽ cho chúng ta thấy khả năng nói trên.
Về hạn chế, vì chưa trên tay, trải nghiệm được nên chưa thể đưa ra nhận xét nào kĩ càng. Mình chỉ có thể dự đoán rằng hiệu năng khi chạy app desktop trên chip ARM sẽ không cao như khi chạy bên máy Intel vì bạn đang dùng phần mềm đó thông qua một trình giả lập. Đây cũng là điều thường thấy với bất kì trình giả lập nào từ trước đến nay, dù cho đó là app giả lập PlayStation hay Android.
Máy tính Intel vẫn sẽ còn đó chứ không sớm bị tiêu diệt bởi máy tính ARM. PC Intel sẽ dành cho những người dùng cần hiệu năng tốt, chạy nhanh, còn ARM sẽ dùng chủ yếu cho những người chỉ xài laptop làm những việc văn phòng nhẹ nhàng. Mình đang rất nóng lòng muốn thử một thiết bị nào đó dùng CPU ARM chạy Windows 10, khi đó chắc chắn sẽ chia sẻ nhiều hơn với anh em.