Sau hơn 1 thập kỷ truy tìm bằng chứng, cuối cùng thì nguyên tố siêu nặng mang số hiệu nguyên tử 113 đã được chính thức công nhận là một nguyên tố thuộc bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học. Sự kiện lần này không chỉ là thành công của các nhà khoa học sau nhiều năm nghiên cứu, góp phần hoàn thiện hệ thống tuần hoàn mà Mendeleev đã tạo ra cách đây hơn 200 năm, mà còn đẩy giới hạn hiểu biết của con người tiến thêm một bước nữa.
Nguyên tố đó trước đây được biết tới với tên gọi ununtrium, ký hiệu tạm là Uut, số hiệu nguyên tử 113, nằm giữa copernicum và flerovium trong Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học. Đây là một nguyên tố siêu nặng (SHE) có số hiệu nguyên tử từ 110 trở lên. Các nhà vật lý đã tạo ra nó trong lúc vận hành máy gia tốc hạt năng lượng cao và do đó, người ta nói vui rằng việc tìm ra nguyên tố này cũng giống như người sắt Tony Stark đã tự xây dựng một máy gia tốc cộng hưởng từ để phát hiện ra nguyên tố mới.
Tuy nhiên, đó là phim còn trong thực tế thì việc tạo ra một nguyên tố mới được các nhà khoa học ví như là bơi trong địa ngục đầy khó khăn và tốn rất nhiều thời gian. Dấu hiệu đầu tiên của Uut xuất hiện vào năm 2003, khi nhóm nghiên cứu Mỹ - Nga tại phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore (LLNL) tuyên bố đã phát hiện ra bằng chứng của một nguyên tố mới. Trong khi đó vào năm 2004, một nhóm nhà khoa học của Nhật Bản tại RIKEN tuyên bố cũng có quan sát tương tự và năm 2005 điều đó lại được lặp lại.
Tuy nhiên, Liên minh quốc tế về hóa học thuần túy và Hóa học ứng dụng (IUPAC) yêu cầu cần phải có khám phá cuối cùng và đáng tiếc là chưa có bằng chứng thuyết phục được đưa ra. Vấn đề ở đây là thật ra các nguyên tố siêu nặng này không bền vững, không thể tồn tại được lâu và đồng vị của nguyên tố thứ 113 này chỉ tồn tại chưa tới 1/1000 giây. Do đó rất khó để theo dõi các chuỗi phân rã hạt nhân - bằng chứng của một nguyên tố mới.
Giáo sư Kosuke Morita, người dẫn đầu nhóm nghiên cứu Nhật Bản cho biết: "Qua hơn 7 năm, chúng tôi đã tiếp tục tìm kiếm dữ liệu thuyết phục để xác định nguyên tố 113, nhưng không hề có một sự kiện nào xảy ra. Tuy nhiên, chúng tôi không bao giờ từ bỏ và tôi tin rằng, một ngày nào đó, nếu chúng tôi kiên trì, sự may mắn sẽ đến với chúng tôi một lần nữa."
Và sự lạc quan của ông đã được đền đáp vào ngày 12/8/2012, khi mà nhóm nghiên cứu cuối cùng đã tuyên bố rằng sự kiện mà họ mòn mỏi chờ đợi đã xuất hiện. Các kết quả phân tích dữ liệu đã đi tới một kết luận đầy thuyết phục, đủ để IUPAC công nhận rằng đây là một phát minh bona fide (từ tiếng Latin chỉ sự đúng với sự thật, tuyên bố của IUPAC cũng dùng từ này, khá hay nên mình giữ lại). Và với thành tựu này, nhóm nghiên cứu Nhật Bản có được vinh dự đặt tên cho nguyên tố 113, trở thành nhóm khoa học châu Á đầu tiên được đặt tên cho một nguyên tố. Đồng thời, lần này IUPAC cũng xác nhận các nguyên tố 115, 117 và 118 đã được phát hiện bởi LLNL (Mỹ) và Dubna (Nga).
Dù việc tạo ra một nguyên tố siêu nặng là rất khó khăn nhưng tại sao các nhà khoa học lại cố gắng làm điều đó? Bản chất tự nhiên của khoa học không phải là để đội vòng nguyệt quế lên đầu. Tất cả đều được thực hiện với mục đích cuối cùng là tạo ra những khám phá mới và đẩy giới hạn kiến thức của con người tiến thêm một đoạn nữa. Và với những nghiên cứu như thế này sẽ tiếp tục cải thiện sự hiểu biết của con người về hạt nhân nguyên tử.
Mặt khác, nó còn có thêm một tiềm năng nghiên cứu nữa đối với các nhà khoa học. Thông thường thì các nguyên tố càng nặng thì tuổi thọ của nó càng ngắn. Tuy nhiên, nguyên tố phát hiện lần này trông có vẻ như có tuổi thọ dài hơn bình thường. Đối với các nhà vật lý, điều này vô tình ủng hộ một giả thuyết trước đây về "hòn đảo ổn định" trong bảng tuần hoàn, một khu vực các nguyên tố siêu nặng và ổn định mà hiện nay chỉ mới dự đoán chứ chưa phát hiện được.
Sau thành công lần này, nhóm nghiên cứu Nhật Bản cho biết rằng họ sẽ tiếp tục nghiên cứu nhằm củng cố lập luận chứng minh sự tồn tại của nguyên tố 113, đồng thời tiếp tục tim kiếm bằng chứng của nguyên tố 119, hướng tới kiểm tra tính chất hóa học của các nguyên tố thuộc hàng thứ 7, thứ 8 và tất nhiên là "hòn đảo ổn định" nữa.
Nguyên tố đó trước đây được biết tới với tên gọi ununtrium, ký hiệu tạm là Uut, số hiệu nguyên tử 113, nằm giữa copernicum và flerovium trong Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học. Đây là một nguyên tố siêu nặng (SHE) có số hiệu nguyên tử từ 110 trở lên. Các nhà vật lý đã tạo ra nó trong lúc vận hành máy gia tốc hạt năng lượng cao và do đó, người ta nói vui rằng việc tìm ra nguyên tố này cũng giống như người sắt Tony Stark đã tự xây dựng một máy gia tốc cộng hưởng từ để phát hiện ra nguyên tố mới.
Tuy nhiên, đó là phim còn trong thực tế thì việc tạo ra một nguyên tố mới được các nhà khoa học ví như là bơi trong địa ngục đầy khó khăn và tốn rất nhiều thời gian. Dấu hiệu đầu tiên của Uut xuất hiện vào năm 2003, khi nhóm nghiên cứu Mỹ - Nga tại phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore (LLNL) tuyên bố đã phát hiện ra bằng chứng của một nguyên tố mới. Trong khi đó vào năm 2004, một nhóm nhà khoa học của Nhật Bản tại RIKEN tuyên bố cũng có quan sát tương tự và năm 2005 điều đó lại được lặp lại.
Tuy nhiên, Liên minh quốc tế về hóa học thuần túy và Hóa học ứng dụng (IUPAC) yêu cầu cần phải có khám phá cuối cùng và đáng tiếc là chưa có bằng chứng thuyết phục được đưa ra. Vấn đề ở đây là thật ra các nguyên tố siêu nặng này không bền vững, không thể tồn tại được lâu và đồng vị của nguyên tố thứ 113 này chỉ tồn tại chưa tới 1/1000 giây. Do đó rất khó để theo dõi các chuỗi phân rã hạt nhân - bằng chứng của một nguyên tố mới.
Giáo sư Kosuke Morita, người dẫn đầu nhóm nghiên cứu Nhật Bản cho biết: "Qua hơn 7 năm, chúng tôi đã tiếp tục tìm kiếm dữ liệu thuyết phục để xác định nguyên tố 113, nhưng không hề có một sự kiện nào xảy ra. Tuy nhiên, chúng tôi không bao giờ từ bỏ và tôi tin rằng, một ngày nào đó, nếu chúng tôi kiên trì, sự may mắn sẽ đến với chúng tôi một lần nữa."
Và sự lạc quan của ông đã được đền đáp vào ngày 12/8/2012, khi mà nhóm nghiên cứu cuối cùng đã tuyên bố rằng sự kiện mà họ mòn mỏi chờ đợi đã xuất hiện. Các kết quả phân tích dữ liệu đã đi tới một kết luận đầy thuyết phục, đủ để IUPAC công nhận rằng đây là một phát minh bona fide (từ tiếng Latin chỉ sự đúng với sự thật, tuyên bố của IUPAC cũng dùng từ này, khá hay nên mình giữ lại). Và với thành tựu này, nhóm nghiên cứu Nhật Bản có được vinh dự đặt tên cho nguyên tố 113, trở thành nhóm khoa học châu Á đầu tiên được đặt tên cho một nguyên tố. Đồng thời, lần này IUPAC cũng xác nhận các nguyên tố 115, 117 và 118 đã được phát hiện bởi LLNL (Mỹ) và Dubna (Nga).
Dù việc tạo ra một nguyên tố siêu nặng là rất khó khăn nhưng tại sao các nhà khoa học lại cố gắng làm điều đó? Bản chất tự nhiên của khoa học không phải là để đội vòng nguyệt quế lên đầu. Tất cả đều được thực hiện với mục đích cuối cùng là tạo ra những khám phá mới và đẩy giới hạn kiến thức của con người tiến thêm một đoạn nữa. Và với những nghiên cứu như thế này sẽ tiếp tục cải thiện sự hiểu biết của con người về hạt nhân nguyên tử.
Mặt khác, nó còn có thêm một tiềm năng nghiên cứu nữa đối với các nhà khoa học. Thông thường thì các nguyên tố càng nặng thì tuổi thọ của nó càng ngắn. Tuy nhiên, nguyên tố phát hiện lần này trông có vẻ như có tuổi thọ dài hơn bình thường. Đối với các nhà vật lý, điều này vô tình ủng hộ một giả thuyết trước đây về "hòn đảo ổn định" trong bảng tuần hoàn, một khu vực các nguyên tố siêu nặng và ổn định mà hiện nay chỉ mới dự đoán chứ chưa phát hiện được.
Sau thành công lần này, nhóm nghiên cứu Nhật Bản cho biết rằng họ sẽ tiếp tục nghiên cứu nhằm củng cố lập luận chứng minh sự tồn tại của nguyên tố 113, đồng thời tiếp tục tim kiếm bằng chứng của nguyên tố 119, hướng tới kiểm tra tính chất hóa học của các nguyên tố thuộc hàng thứ 7, thứ 8 và tất nhiên là "hòn đảo ổn định" nữa.