Hầu hết những startup có giá trị lớn nhất thế giới hiện nay đều là những công ty hoạt động bằng phương thức kinh tế chia sẻ (sharing economy). Và đã từ lâu đã có những ví von như Airbnb là chuỗi khách sạn lớn nhất thế giới mà không sở hữu khách sạn nào…
Uber, startup chưa bao giờ hết hot và luôn là đề tài khiến báo giới phải để ý. Từ những khía cạnh tích cực như thí nghiệm ứng dụng taxi bay, taxi không người lái… cho đến tiêu cực như đi đến đâu là um xùm kiện tụng, biểu tình đến đó.
Là startup có giá trị vốn hoá lớn thứ hai thế giới (sau ByteDance, đơn vị sở hữu hàng loạt ứng dụng đang lên trong đó có Tik Tok, vừa trở thành “quán quân” với giá trị vốn hoá lên đến 75 tỉ đô ở 2 tháng trước, vượt qua con số 72 tỉ đô của Uber), Uber chính là “nguồn cảm hứng” cho ý tưởng ra đời ứng dụng có giá trị cao nhất Đông Nam Á hiện nay, Grab.
Tổng hành dinh của startup có vốn hoá lớn nhất thế giới hiện nay. Nguồn ảnh: CNN.com
Nói về Grab, một phần vì luật giao thông vận tải quy định, một phần vì chính quy định của Grab đưa ra. Hãng này đã đưa khái niệm “chia sẻ xe” đi xa rời định nghĩa. Trên thực tế, mỗi chiếc xe GrabCar chỉ được chở duy nhất 1 lượt khách dù xe đó có là xe 7 chỗ và chỉ đang chở 1 người.
Uber, startup chưa bao giờ hết hot và luôn là đề tài khiến báo giới phải để ý. Từ những khía cạnh tích cực như thí nghiệm ứng dụng taxi bay, taxi không người lái… cho đến tiêu cực như đi đến đâu là um xùm kiện tụng, biểu tình đến đó.
Là startup có giá trị vốn hoá lớn thứ hai thế giới (sau ByteDance, đơn vị sở hữu hàng loạt ứng dụng đang lên trong đó có Tik Tok, vừa trở thành “quán quân” với giá trị vốn hoá lên đến 75 tỉ đô ở 2 tháng trước, vượt qua con số 72 tỉ đô của Uber), Uber chính là “nguồn cảm hứng” cho ý tưởng ra đời ứng dụng có giá trị cao nhất Đông Nam Á hiện nay, Grab.
Tổng hành dinh của startup có vốn hoá lớn nhất thế giới hiện nay. Nguồn ảnh: CNN.com
Nói về Grab, một phần vì luật giao thông vận tải quy định, một phần vì chính quy định của Grab đưa ra. Hãng này đã đưa khái niệm “chia sẻ xe” đi xa rời định nghĩa. Trên thực tế, mỗi chiếc xe GrabCar chỉ được chở duy nhất 1 lượt khách dù xe đó có là xe 7 chỗ và chỉ đang chở 1 người.
Như vậy, nói rằng để đem lại một giải pháp giao thông tốt hơn, giảm thiểu kẹt xe thì Grab đang không làm đúng như điều mình nói, thậm chí gây kẹt xe hơn vì số lượng xe hơi “xuống đường” tăng đột biến trong khi xe taxi phải tuân theo quy định về số lượng đầu xe. Vì sao không được đón thêm khách khi xe còn trống rất nhiều chỗ trong khi bằng công nghệ thì hiện nay chính Grab đã xác định được những hành khách nào có lộ trình đi tương đương nhau, thậm chí biết luôn tài xế đang muốn đi đâu để gán chuyến phù hợp.
Hãy tưởng tượng, mỗi sáng sớm nếu có hai vợ chồng cùng di chuyển vào trung tâm để đi làm và xe còn trống các chỗ phía sau. Vậy tại sao không cho họ đón thêm khách cùng hành trình để đúng nghĩa là Kinh Tế Chia Sẻ?
Trên thực tế, Grab có từng thử nghiệm GrabShare, cho phép tài xế GrabCar đón tối đa 2 lượt khách, mỗi khách được đi cùng thêm tối đa 1 người (dù đặt xe 7 chỗ). Nhưng dịch vụ này đã bị Grab âm thầm khai tử dù trước đó đã ra mắt rầm rộ và rất được người dùng đón nhận vì đi GrabShare có giá cước rẻ hơn 30% mà nhiều khi không ai đi cùng, thành ra vẫn được đi GrabCar với giá 70%. Nguyên nhân chính dẫn đến việc Grab phải dừng GrabShare là vấp phải sự đấu tranh từ các hãng các taxi, họ cho rằng trong Đề án 24 mà Bộ Giao Thông Vận Tải cho phép Công ty GrabTaxi thí điểm không hề cho phép loại hình chia sẻ xe này và Grab đang vi phạm một quy định khác trong luật giao thông vận tải đường bộ.
GrabShare bị Vinasun tố đến mức phải dừng hoạt động. Mà xét theo luật GTVT, GrabShare sai luật thiệt. Nguồn ảnh: Grab.com
Cũng xin nói thêm là để trở thành xe được phép chạy GrabCar, chiếc xe phải trả qua rất nhiều vòng nhiêu khê như thay đổi loại hình đăng kiểm, bảo hiểm, phải lắp hộp đen, phải gia nhập hợp tác xã vận tải… chứ không phải cứ xe đang trống là được bật ứng dụng lên để tìm khách cùng hành trình để nhận chở nhằm kiếm chút thu nhập hay trang trải tiền xăng như cái cách mà Travis Kalanick (cha đẻ và là cựu CEO của Uber) chia sẻ khi nói về ý tưởng thành lập UberCab (tên gọi ban đầu, sau đó đổi tên thành Uber).
Hay như chính Uber, để tránh tình trạng tài xế kén chọn chuyến ngắn chuyến dài, hãng này chỉ cho tài xế thấy điểm đón khách mà không hề biết khách đi đâu. Vậy làm sao biết chuyến nào cùng hành trình đang di chuyển của tài xế để nhận. Như vậy để thấy, Kinh Tế Chia Sẻ mà họ đề cập chỉ có trong khái niệm mà thôi.
Tương tự, xuất phát từ ý tưởng tận dụng phòng trống để du lịch tiết kiệm, các host (người cho thuê) Airbnb nay đã bị gánh nặng thương mại hơn là chia sẻ vì họ đi thuê phòng để cho thuê lại, hoặc họ đang kinh doanh khách sạn và phải đầu tư sửa sang lại toàn bộ vì Airbnb có một quy định là không cấm khách sạn tham gia nhưng các phòng phải có thiết kế khác nhau vì Airbnb hướng đến trải nghiệm nơi ở chứ không phải là OTA (Online Travel Agent, nôm na là các dịch vụ đặt phòng qua mạng) như Booking.com hay Agoda.
Quảng cáo
Cho người lạ vào ở nhà mình? Thật điên rồ! Nhưng sự điên rồ ấy lại thành công vì ra đời đúng thời điểm kinh tế khủng hoảng, mọi người cần có thêm thu nhập. Nguồn ảnh: prevuemeetings.com
Kinh Tế Chia Sẻ chỉ là trào lưu, thường xuất phát từ những nhu cầu nhỏ lẻ, cho đến khi đạt quy mô đủ lớn thì thường sẽ đụng chạm đến những mô hình kinh doanh hiện tại nên đòi hỏi sự chuyên nghiệp hoá để đảm bảo sức cạnh tranh. Khi đó cũng sẽ vấp phải rào cản pháp lý vì các đơn vị kinh doanh truyền thống sẽ lên tiếng để bảo vệ quyền lợi của họ. Airbnb tại Việt Nam chưa vấp phải cuộc chống trả nào của khách sạn vì còn ở quy mô rất nhỏ, chưa có đại diện chính thức (mặc dù đã có người Việt lo quán xuyến vận hành cho hãng này tại nước ta) và chưa làm gì rầm rộ gây chú ý.
