Nếu chia về dạng thiết kế, điện thoại gập được chia thành 2 dạng là “fold và flip”. Nếu chia về mức độ phổ biến, khoảng 65% điện thoại gập được bán ra bởi Samsung và phần còn lại. Đó là những gì mà sau 5 năm kể từ lần “debut” đầu tiên ở MWC2019 đến nay. Một cách sòng phẳng, quãng đường đó được định hình và dẫn đầu liên tục bởi Samsung bởi tốc độ thay đổi lớn về thiết kế máy có thể thấy được qua từng năm với từng phiên bản. Cũng không còn bao lâu nữa thì thế hệ thứ 5 của những chiếc điện thoại gập do Samsung phát triển sẽ chính thức được ra mắt nên có lẽ, đây cũng là dịp mà chúng ta có thể cùng ngồi lại để nhìn lại quá trình phát triển 5 năm vừa rồi của những chiếc điện thoại gập.

Nếu nhìn lại xa hơn chút xíu về lịch sử của smartphone, chắc chắn chúng ta sẽ phải kể tới công đồng góp rất lớn của Apple khi họ cho ra mắt chiếc iPhone với màn hình cảm ứng, không có nút mà thay vào đó, chỉ cần dùng ngón tay để tương tác với thế giới số, thay đổi hoàn toàn không chỉ người dùng mà còn cả cách các hãng tạo ra những chiếc smartphone. Gần 20 năm kể từ ngày ấy, vào khoảng năm 2018, cả thế giới bắt đầu lạ loay hoay với lại những chiếc điện thoại vốn dĩ trông cũng giống giống nhau, cũng dạng thanh, cũng có màn hình cảm ứng, cũng camera phone và cho tới tận cùng, cách dùng là hoàn toàn như nhua.

Từ một thế giới điện thoại loay loay tìm cách bớt giống nhau…

Các hãng đã luôn tìm một hướng đi để sáng tạo hơn, để làm cho những chiếc điện thoại mới ra mắt mới hơn, thì tựu chung lại đó vẫn là những chiếc điện thoại thanh cơ bản vốn gì đã được định thình từ trước đó rồi. Và tại thời điểm đâu đó khoảng năm 2018 - đầu 2019, bắt đầu chúng ta nghe nói nhiều hơn tới thiết kế của những điện thoại gập, những thiết bị mà màn hình có thể được gập lại để bỏ gọn vào trong túi, và sau đó khi cần xài sẽ mở ra để có một không gian rộng hơn, làm được nhiều việc hơn, thú vị hơn. Dù vậy, trước năm 2019 thì tất cả vẫn chỉ dừng lại ở mức hình ảnh render, những gì mà người ta mơ ước, người ta mơ cầu để giúp cho thế giới Smartphone nó thoát ra khỏi sự nhàm chán.

Cần phải làm rõ, viêc bẻ cong màn hình là không mới bởi bản chất của tấm nền OLED hoàn toàn đáp ứng được chuyện đó. Nhiều thiết bị trước đó cũng đã làm được màn hình cong ở nhiều hình dạng khác nhau. Nhưng để đưa nó vào một chiếc điện thoại, dùng được hàng ngày với vô vàn tình huống cần phải đối mặt thì đó là câu chuyện hoàn toàn khác mà trong đó, từ việc đầu tư nghiên cứu và phát triển, thiết kế bên trong bên ngoài, dây chuyền sản xuất thương mại hóa.

Mình vẫn còn nhớ ngay tại thời điểm năm 2019 khi mình tham dự truyển lãm MWC ở Barcelona, bắt đầu chúng ta thấy được nguyên mẫu của chiếc điện thoại gập nằm trong lồng kính và tương lai đã bắt đầu rõ ràng hơn. Lúc đó mình đã có cảm giác đây là một hướng đi mới, cho chúng ta một cái nhìn rõ ràng hơn rất nhiều về thế giới smartphone và mình không nghĩ rằng sau 5 năm thì chúng ta đã trải qua một quãng đường quá dài với chiếc điện thoại này đến thế.

… đến một chiều mưa đi mượn điện thoại trên tay

Không lâu sau đó năm 2019 chúng ta bắt đầu có chiếc Samsung Galaxy Z Fold đầu tiên được bán thương mại. Mình vẫn còn nhớ đó là một buổi chiều mưa, và giống như những thiết bị lạ lùng khác mà tinh tế rất muốn để trên tay thì ngày hôm đó mình nghe được tin có một chiếc Samsung Galaxy Z Fold đã được xách tay từ Singapore bay về thành phố Hồ Chí Minh và mình đã hóng, mình đã đến tới cửa hàng đó và mình đợi gần 2 tiếng để mình có thể lại trên tay để giới thiệu nó tới anh em. Thật sự mà nói thì lúc đó mình trên tay chiếc Samsung Galaxy Z Fold đời đầu tiên với tâm thế rằng nó là một thiết bị của tương lai. Giống như là mình trên tay con chó robot, kính thực tế ảo,… vốn dĩ đều rất ít phổ biến, hàm chứa những công nghệ lạ kỳ.

Chúng ta đã có một chiếc điện thoại gập được định hành rất rõ ràng bởi Samsung. Và bên cạnh những suy nghĩ đó, khi mà mình cầm trên tay Z Fold năm 2019, thì mình thấy được nỗ lực khá lớn mà chỉ có những tập đoàn công nghệ lớn như Samsung hay Apple - những công ty gần như Too Big To Fail mới có thể làm được.

4783981_cover_tren_tay_samsung_galaxy_fold_tinhte-1.jpg

4783981_cover_tren_tay_samsung_galaxy_fold_tinhte-1.jpg

Một màn hình ở bên ngoài chỉ có nhiệm vụ hiển thị những thông tin rất đơn giản như cuộc gọi tới, cho phép chúng ta check nhanh những thông tin cơ bản ở bên ngoài. 90% các nhu cầu sử dụng khác sẽ được đáp ứng bởi màn hình bên trong với kích thước lớn hơn rất nhiều. Và với màn hình kích thước rất lớn nhưng có thể gấp gọn lại và bỏ gọn gàng ở trong túi quần đó đã mở ra một chân trời mới về cách mà chúng ta sử dụng một chiếc điện thoại. Không còn là thuần tí dạng thanh giống như trước giờ nữa mà chúng ta sẽ có một không gian lớn hơn để làm được nhiều việc hơn và lúc đó người ta đã mơ ước rất nhiều về những gì mà chiếc máy đó có thể làm được bao gồm cả điều mà bây giờ người ta vẫn còn nhắc tới và người ta còn muốn hoàn thiện nhiều hơn, đó chính là việc là đa nhiệm nhiều hơn và ghi chú nhiều hơn.

Tất nhiên nếu mà nhìn lại cách nay 4 năm thì rõ ràng, so sánh Z Fold đời đầu với lại Z Fold4 ở thời điểm hiện tại như bên mặt mình là một khoảng cách rất dài với nhiều điểm chưa sướng, điển hình như cụm camera bên trong còn rất lớn, màn hình ngoài vẫn còn khá tù, camera vẫn chưa bắt nhanh kịp so với flagship cơ bản. Không lâu sau đó cũng trong năm 2020, Samsung mang tới cho người dùng một chiếc Fold thế hệ tiếp theo và kèm theo đó là thêm một máy cũng gập nhưng ở dạng khác, đó chính là gập dạng vỏ sò với tên gọi Z Flip.

Khác Galaxy Fold vốn là một form factor hoàn toàn mới mà chúng ta chưa từng thấy trước đây, Galaxy Z Flip cho cảm giác quen thuộc ngay từ đầu: đánh dấu sự trở lại của điện thoại gập vỏ sò vốn phổ biến cực kỳ hồi đầu những năm 2000. Với màn hình 6,7 inch, Galaxy Z Flip cho cảm giác là một chiếc điện thoại dạng thanh bình thường khi mở ra. Cũng nhờ đó, các ứng dụng cũng chạy trên chiếc máy này mà không gặp vấn đề gì, không giống như Galaxy Fold vốn cần phải mất vài tháng sau đó để dần cập nhật khả năng hiển thị của các ứng dụng phổ biến.

Tương tự như triết lý tạo ra Z Fold, Z Flip ban đầu cũng có màn hình bên ngoài rất nhỏ, chỉ 1.1 inch để hiển thị các biểu tượng, thông báo nhanh. Còn toàn bộ những nhu cầu sử dụng khác phải được làm ở màn hình bên trong khi mở ra.

Galaxy Z Fold2 có thay đổi rất lớn so với Z Fold đầu tiên, thông qua cơ chế gập mở có thể được hoàn thiện hơn, cứng cáp hơn, chắc chắn hơn, màn hình ngoài cũng rộng ra hơn, camera nâng cấp nhiều hơn. Thay đổi này đủ lớn để có thể khẳng định Z Fold1 và 2 là 2 chiếc máy gập khác nhau hoàn toàn - điều khá hiếm gặp khi một hãng ra mắt một thiết bị hoàn toàn mới. Trong một phép so sánh dẫu rằng có 1 sự khập khiễng nhất định, iPhone 2G tận sang iPhone 4 mới biến hình.

Tuy nhiên thì thời điểm đó giá của Z Fold2 vẫn bằng với với giá của Z Fold ở đời đầu tiên, nghĩa là mức giá vẫn khá cao và chưa thể tiếp cận nhiều tới người dùng. Có lẽ cũng vì vậy mà khi nói về chiếc máy này, người ta vẫn nghĩ nhiều hơn tới các tech savy hơn là “người dùng” như cách nghĩ về flagship thanh.

Tại thời điểm đó thì Z Flip sẽ được hướng nhiều hơn tới đối tượng nữ giới, vốn dĩ cần một thiết bị nhỏ gọn nhất có thể. Còn Z Fold được định hình là những thiết bị dành cho bussiness man, vốn dĩ có giá đắt hơn so với mặt bằng chung của những chiếc smartphone bình thường rất nhiều. Rõ ràng mà, chi phí để bỏ ra để cải nghiệm một thiết bị của tương lai thì không hề rẻ chút nào cả. Thế nhưng, cũng bắt đầu từ thời điểm đó, 2 tên gọi “fold” và “flip” bắt đầu được gọi trong cả người dùng lẫn các hãng để nói về 2 loại thiết bị điện thoại gập. Một điểm thú vị khác mà anh em để ý xíu sẽ thấy là tần suất bắt gặp những chiếc máy này ở ngoài đời bắt đầu nhiều dần lên. Cuối 2020, đầu 2021, mình thấy sự xuất hiện của Flip hay Fold nhiều hơn trong các bar, club - nơi mà gần 20 năm vừa qua, chúng ta chỉ nghe nói tới “3 mắt, 2 mắt” :D

Không lâu sau khi ra mắt Z Flip đời đầu tiên, Samsung cho ra mắt bản nâng cấp facelift của nó mang tên Galaxy Z Flip 5G với nâng cấp cơ bản về cấu hình, chạy Snapdragon 865 thay vì 855 trước đó. Và chỉ 1 năm sau, Galaxy Z Flip3 được chính thức cho ra mắt và thay đổi hoàn toàn cuộc chơi. Không chỉ thay đổi ngoạn mục về màn hình bên ngoài rộng và hữu dụng hơn, thiết kế hơi vuông cứng cáp hơn, bản lề gập thụt vào trong nhiều hơn, phần cứng nâng cấp mạnh hơn, màn hình ngon hơn mà anh em có nhớ điểm ăn tiền là gì không? Bằng một cách thần kỳ nào đó, Samsung đã giảm giá của Z Flip3 chỉ còn 999 đô la, chỉ bằng 1 nửa so với thế hệ trước đó. Kể từ đây, Z Flip4 lấp đầy khoảng trống còn thiếu giữa điện thoại thanh flagship và Z Fold, thậm chí xứng đáng để cạnh tranh sòng phẳng về p/p với flagship thanh của nhiều hãng khác.

Bình thường hóa điện thoại gập

Và rồi một năm sau đó thì chúng ta chào đón sự xuất hiện của Z Fold3 được lột xác một cách hoàn toàn. Màn hình ở bên ngoài được làm to hơn nữa, tràn viền hơn nữa, đồng thời thì bản lệ cũng đã được đưa vào bên trong sâu hơn, tổng thể cho một chiếc máy cứng cáp hơn nữa, gọn ràng hơn nữa, đồng thời giảm luôn cả tổng lượng của tổng thể chiếc máy này, khiến cho nó trở thêm hữu dụng hơn. Và một trong những điểm cực kỳ đặc biệt, cực kỳ đáng giá, giúp cho chiếc Z Fold tiếp cận được tới nhiều người hơn đó, đó chính là chiếc máy này ở đời thứ 3 đã được trang bị tính năng chống nước IPX8.

Có thể nói với tính năng chống nước cũng như cách hoàn thiện độ bền của máy qua bản lề mới, Z Fold3 đã “thay đổi cuộc chơi”, cho phép chúng ta hoàn toàn thể sử dụng nó như là một chiếc điện thoại bình thường hàng ngày. ZFold3 giờ đây đã đủ sức đối mặt với các điều kiện sử dụng hàng ngày vốn cực kỳ nguy hiểm. Đồng thời, việc hỗ trợ bút S Pen trên màn hình bên trong cho thấy Samsung bắt đầu tìm cách “đa nhiệm” chiếc máy này - điều mà chắc chắn phải được làm sau khi đã ổn định độ bền và sự tin cậy của máy.

Và một trong những điều để thúc đẩy sự lan tỏa rộng hơn của những chiếc điện thoại gập chính là Z Fold3 có mức giá giảm hơn so với lại 2 phiên bản đầu tiên. Rõ ràng đó là điểm giúp cho thứ rất tương lai như thế có thể tiếp cận với lại nhiều người hơn. Tất nhiên là giá của nó vẫn sẽ nhỉnh hơn so với lại định nghĩa của những chiếc flagship bình thường nhưng khi đó, mình thấy được xu hướng càng ngày càng hợp lý hơn.

Đúng như dự đoán, xu hướng đó vẫn đúng với Z Fold4 khi mà giá của Samsung định cho Z Fold4 được giảm đi tương đối nhiều so với chiều dài lịch sử trước đó của nó. Ở phiên bản Z Fold4, chúng ta sẽ có những thay đổi căn cơ hơn, mang tính hoàn thiện hơn nữa so với lần thay đổi lớn trước đó. Điển hình như là phần bản lề cơ cấu gập ở bên trong được thay đổi hoàn toàn từ kiểu cắt kéo sang kiểu cánh bướm.

Điểm kết hợp đặc biệt mà họ thay đổi gần như hoàn toàn vật liệu khung ở bên trong vừa giúp cho chiếc máy giảm được tổng trọng lượng của nó, vừa góp phần tăng thời thọ của chiếc máy này. Bên cạnh những nâng cấp về mặt vi xử lý ở bên trong, vốn dĩ là điều bắt buộc một trên bất cứ chiếc điện thoại mới nào, thì chúng ta cũng có việc nâng cấp camera trên chiếc máy này, đưa nó tiệm cận hơn, tới một chiếc máy chúng ta sẽ có thể sử dụng bình thường mỗi ngày, từ màn hình bên ngoài sáng hơn, độ phân giải cao hơn.

Bên cạnh đó là phần mềm. Nếu để ý thì đồng thời với mỗi lần ra chiếc điện thoại gập mới thì Samsung sẽ đi kèm với lại phiên bản cập nhật của One UI được thiết kế để tối ưu hơn những phần mềm, những tính năng chạy trên chiếc Z Fold, chạy trên một chiếc điện thoại gập. Rõ ràng một thiết bị rất đặc biệt, một tỷ lệ màn hình cũng rất đặc biệt, tương ứng chúng ta cũng cần một phiên bản phần mềm cũng phải rất đặc biệt và được tối ưu rất kỹ càng. Cho tới hiện tại, hệ sinh thái các ứng dụng, cách các ứng dụng hoạt động từ màn hình ngoài vào màn hình trong là điểm cực kỳ quan trọng để support người dùng. Điều này giải thích vì sao tỷ lệ màn hình bên trong được định hình ngay từ bản đầu tiên và không thay đổi qua ngần ấy năm.

Đó cũng là điểm làm nên sự khác biệt của Galaxy Fold so với phần còn lại ở thế giới điện thoại gập vốn là 2 chiếc máy thanh ghép màn hình lại với nhau. Cho tới thời điểm hiện tại thì cả thế giới điện thoại có màn hình bên trong gập lại được hoàn toàn đã chia ra thành 2 nhóm. Nhóm đầu tiên, chiếm tỷ trọng lớn nhất là Samsung Galaxy Z Fold hay Z Flip của Samsung. Và phần còn lại là nhóm các hãng theo triết lý lấy một chiếc điện thoại dạng thanh thông thường được nhân đôi lên để mở rộng diện tích của màn hình.

Và đó là những gì Samsung đã làm được về mặt kĩ thuật để hoàn thiện hơn về mặt trải nghiệm người dùng sau gần 5 năm phát triển. Với những thông tin vừa rồi, rõ ràng chúng ta thấy một Samsung đã thay đổi rất nhanh trên những chiếc Z Fold của họ và thay đổi rất tích cực trong những năm qua.

6128060_Danh_gia_Galaxy_Z_Flip4.3.jpg

Với Z Flip thế hệ thứ 4, Samsung tập trung nhiều hơn vào những nâng cấp mang tính căn cơ hơn như nâng cấp phần cứng, chất lượng phần cứng camera, thiết kế máy mỏng hơn, bổ sung thêm các màu sắc mới để đáp ứng đa dạng hơn các nhu cầu của cả năm lẫn nữ. Đáng chú ý là khả năng tùy biến màu sắc phong cách Bespoke để người dùng thỏa mãn sáng tạo cá tính chiếc điện thoại của mình hơn. Và cũng từ đó, nó cho chúng ta thấy rõ ràng hơn về một chiếc Z Flip5 sẽ thay đổi ngoạn mục hơn về thiết kế.

Những thay đổi tạo tiền đề cho 5 năm tiếp theo

Vậy mình sẽ mong đợi gì ở chiếc Z Fold5 sắp ra mắt? Điểm đầu tiên cần nhắc đến, mình mong giá Z Flip hay Z Fold sẽ tiếp tục được đưa xuống tiệm cận nhiều hơn nữa với những chiếc flagship thông thường, cho phép nhiều người được tiếp cận với thiết bị “tương lai” này hơn. Và từ những hình ảnh được đồn đoán, mình tin chắc rằng màn hình bên ngoài sẽ có kích thước lớn hơn, to hơn nữa và tràn viền ra hơn. Cùng với đó, chúng ta sẽ có nhiều điều thú vị và hữu ích hơn để làm với vỏ ngoài của Z Flip.

Còn với Z Fold, một trong những điểm mà người ta nói nhiều về thiết bị này đó là nó chưa thể hoàn toàn gập phẳng lại được. Nếu gập mỏng lại thì tổng thể máy sẽ còn mỏng hơn nữa, dễ dàng bỏ vào túi quần và cầm nắm hơn. Tất nhiên sẽ còn nhiều điểm khác như thời lượng thay đổi, camera được nâng cấp nhiều. màn hình cuộc gọi có độ phân giải cao hơn, sáng hơn, chính xác hơn.

Screenshot 2023-07-14 at 16.53.44.jpg

Cho tới hiện tại Samsung gần như thống trị thị trường với khoảng từ 60 - 65% thị phần, bỏ xa so với thị phần của tất cả các thương hiệu khác. Những con số này phần nào củng cố cho cách mà họ tạo ra những chiếc máy gập, định hình nó là đúng đắng.

Và mình tin rằng những thay đổi đó sẽ góp phần mang lại trải nghiệm cải thiện hoàn thiện hơn cho người dùng Samsung nói chung, góp phần làm nên và dày thêm lịch sử phát triển rất, rất tiến bộ của Samsung trong suốt ngần ấy năm. Bên cạnh đó, điều này tiếp tục sẽ giúp Samsung duy trì vị thế là hãng tiên phong trong việc tạo ra điện thoại gập, đồng thời cũng là hãng bán được nhiều điện thoại gập nhất.

Lại có chiếc Galaxy Fold lỗi điểm ảnh màn hình sau 1 ngày dùng

CHỦ ĐỀ TƯƠNG TỰ

Samsung Cling Band: Một chiếc smartphone kiêm smartwatch nữa được trình diễn ở MWC

Nubia Flip 5G: Điện thoại gập vỏ sò giá rẻ, khởi điểm chỉ từ 600 USD

Motorola trình diễn chiếc điện thoại màn dẻo, đeo lên cổ tay như smartwatch

Tin đồn: Apple sẽ có thiết bị màn gập ra mắt năm 2026, thay thế cho iPad mini