"Con vịt" là cái tên được NATO đặt cho loại siêu vũ khí này, nó là một chiếc máy bay lai tàu thủ lai tàu đệm khí dùng để lướt trên mặt biển bằng cách lợi dụng hiệu ứng mặt đất. Với kích thước khổng lồ cùng hỏa lực mạnh dùng để tiêu diệt hàm không mẫu hạm, tàu ekranoplan lớp Lun do Soviet chế tạo và vận hành trong thập niên 80-90 là một thứ vũ khí đáng kinh ngạc của thời kỳ này.
Đầu tiên, cơ giới hiệu ứng mặt đất là gì? Một chiếc ground-effect vehicle (GEV) được thiết kế để tạo ra một lực nâng nhất định giúp nó lơ lưng lên khỏi mặt đất hoặc mặt nước (thường thấy nước nhiều hơn). Cách vận hành của những loại cơ giới này hơi giống trực thăng nhưng không cần bay cao như thế, chỉ cần lơ lửng mà thôi, giúp tàu lướt đi nhanh hơn so với việc chìm hẳn vào trong nước.
Quay trở lại với chiếc tàu Lun nói trên, nó được thiết kế từ năm 1975 bởi kĩ sư Rostislav Evgenievich Alexeyev và thuộc dòng ekranoplan. Ông này chuyên làm ra những chiếc tàu dùng hiệu ứng mặt đất để di chuyển. Lun được đưa vào biên chế hải quân của Xô-Viết và sau này là Nga từ năm 1987 cho đến cuối những năm 1990. Chiếc Lun bay lên bằng cách sử dụng cánh rất lớn và độ cao của nó đạt 4m hoặc thấp hơn.
Cũng cần lưu ý rằng đây không phải máy bay, không phải thủy phi cơ, cũng không phải hovercraft. Các dòng vũ khí dùng hiệu ứng mặt đất được xem như một loại tàu hàng hải.
Đầu tiên, cơ giới hiệu ứng mặt đất là gì? Một chiếc ground-effect vehicle (GEV) được thiết kế để tạo ra một lực nâng nhất định giúp nó lơ lưng lên khỏi mặt đất hoặc mặt nước (thường thấy nước nhiều hơn). Cách vận hành của những loại cơ giới này hơi giống trực thăng nhưng không cần bay cao như thế, chỉ cần lơ lửng mà thôi, giúp tàu lướt đi nhanh hơn so với việc chìm hẳn vào trong nước.
Quay trở lại với chiếc tàu Lun nói trên, nó được thiết kế từ năm 1975 bởi kĩ sư Rostislav Evgenievich Alexeyev và thuộc dòng ekranoplan. Ông này chuyên làm ra những chiếc tàu dùng hiệu ứng mặt đất để di chuyển. Lun được đưa vào biên chế hải quân của Xô-Viết và sau này là Nga từ năm 1987 cho đến cuối những năm 1990. Chiếc Lun bay lên bằng cách sử dụng cánh rất lớn và độ cao của nó đạt 4m hoặc thấp hơn.
Cũng cần lưu ý rằng đây không phải máy bay, không phải thủy phi cơ, cũng không phải hovercraft. Các dòng vũ khí dùng hiệu ứng mặt đất được xem như một loại tàu hàng hải.
Lun sử dụng tới 8 động cơ phản lực Kuznetsov NK-87 gắn ở gần đầu tàu, ngay chỗ "bứu lồi". Mỗi động cơ tạo ra lực đẩy 127,4 Kilonewton. Bên dưới tàu là một bộ phận hỗ trợ cất cánh. Tàu có thể đạt tốc độ tối đa là 550 km/h, rất nhanh nếu so với những con tàu biển truyền thống.
Xô-Viết thiết kế Lun để dùng nó như một công cụ diệt hạm trên bề mặt biển, bởi vậy Lun mang trên mình 6 tên lửa hành trình điều hướng P-270 Moskit (Mosquito). Bạn có thể dễ dàng thấy được 6 ống phóng này trên lưng của tàu. Ở phần đầu và đuôi tàu còn có thêm các hệ thống theo dõi hiện đại để giúp tàu di chuyển cũng như điều khiển tên lửa tới đúng mục tiêu.
Chỉ có duy nhất 1 chiếc Lun được làm ra mà thôi, nó mang mã hiệu MD-160 và bắt đầu đi vào biên chế Hạm đội Biển đen từ năm 1987. Tới năm 1990 tàu được cho "nghỉ hưu" và giờ đang bị bỏ không tại cảng hải quân Kaspiysk.
Xô-Viết và Nga đã từng lên kế hoạch dùng một biến thể của Lun để làm bệnh viện dã chiến. Lúc đó hải quân có thể nhanh chóng dựng nên một bệnh viện tại bất kì khu vực đường bờ biển nào hay thậm chí là giữa đại dương. Dự án đó được đặt tên là Rescuer - người cứu họ. Công việc đã gần xong, đạt 90% tiến độ rồi nhưng nguồn tài trợ bị cắt và chiếc tàu này chưa bao giờ được tiếp tục phát triển.
Năm 2015, Nga thông báo họ đang phát triển một chiếc A-050 ekranoplan và đã đem tới một số triển lãm. Model này sở hữu các hệ thống định vị và dẫn đường hiện đại, trọng lượng cất cánh 54 tấn, có thể mang được 9 tấn hàng, tầm bay 4800km và có thể được gắn thêm tên lửa hành trình.
Việt Nam cũng từng nghiên cứu một mẫu ekranoplan. Bên dưới là mô hình ekranoplan 2 chỗ ngồi bằng vật liệu composite dài 8m, rộng sải cánh 5,2m, năng 400kg, 2 động cơ 27 mã lực đã được thử nghiệm. Hiện đang lưu giữ tại Viện Hải dương học, Nha Trang.
Quảng cáo
Tham khảo: Wikipedia
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2018/06/4329086_Ekranoplan_Thang_Long_1000_-_Vien_Hai_duong_hoc_Nha_Trang_03.jpg)