Rượu được tiêu thụ khá nhiều ở nước ta, ngoài những tác hại mà nhiều người đã nói và biết, còn có một nguy cơ nữa, đó chính là ngộ độc methanol (CH3OH). Những loại rượu được sản xuất bởi các hãng, công ty, cơ sở sản xuất uy tín thường không có, hoặc chỉ có methanol với một lượng rất ít ở trong nên không gây nguy hiểm khi sử dụng. Tuy nhiên, ở Việt Nam có nhiều loại rượu tự nấu, rượu pha chế, rượu giả... được sản xuất không an toàn. Thậm chí, có khi còn được cố tình pha thêm methanol vào để giảm chi phí sản xuất. Methanol rất nguy hiểm đối với cơ thể, có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như mù mắt, thậm chí tử vong.
Cũng giống như rượu thông thường ethanol (C2H5OH), methanol là chất lỏng không màu, mùi vị gần như giống hệt ethanol, vị chỉ hơi ngọt hơn một chút. Chính vì vậy mà người sử dụng gần như không thể biết được các loại rượu có methanol ở trong hay không. Methanol rất độc nên không được sử dụng làm thực phẩm mà chỉ được dùng trong công nghiệp. Chỉ cần khoảng 20ml methanol nguyên chất có thể đủ giết chết một người trưởng thành.
Khi methanol vào cơ thể, methanol sẽ được chuyển hoá thành formaldehyde, formaldehyde sẽ lại được chuyển hoá thành a xít formic. A xít formic là chất độc đối với cơ thể, gây ức chế enzym cytochrome c oxidase, làm các tế bào không thể hoạt động bình thường, gây nên thiếu oxy tại tế bào và có thể gây chết tế bào. Nếu nồng độ đủ cao, có thể gây liệt các cơ hô hấp và cả cơ tim gây tử vong. Methanol còn có thể gây mù mắt vĩnh viễn, tuy nhiên cơ chế tác động thì chưa được biết rõ, có thể do a xít formic tác động đến các tế bào cảm nhận ánh sáng ở mắt, hoặc do tác động đến hệ thần kinh thị giác.
Trong cơ thể, methanol được chuyển hoá chậm, nên các dấu hiệu ngộ độc thường xuất hiện muộn sau khi uống từ 12-24 tiếng, có thể còn lâu hơn. Biểu hiện ban đầu giống như một người say rượu thông thường nhưng sau đó sẽ xuất hiện các dấu hiệu ngộ độc methanol như: đau ngực, đau bụng, thở nhanh nông, nôn nhiều. Sau 24 tiếng, thường bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu ngộ độc thần kinh như lú lẫn, hôn mê... và ảnh hưởng đến thị lực như nhìn mờ, có thể gây mù hoàn toàn. Trường hợp nặng có thể tử vong.
Chính vì gây ngộ độc muộn nên ngộ độc methanol khá khó nhận biết. Nhiều trường hợp tử vong mà mọi người nghĩ là do cảm hay trúng gió nhưng thực tế có thể do đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay ngộ độc methanol mà không biết. Nhiều ca ngộ độc methanol gây tử vong nhưng những người xung quanh không biết, chỉ nghĩ là do uống quá say nên chết. Nếu gặp những người sau khi uống rượu có những biểu hiện như trên cần đưa đi bệnh viện ngay lập tức.
Ở Mỹ, có luật cấm tự nấu rượu để uống hay bán, tuy nhiên ở Việt Nam chúng ta việc tự nấu rượu để sử dụng và bán rất tự do và thoải mái. Để tránh ngộ độc methanol, cần sử dụng các loại rượu được cấp phép, có thương hiệu uy tín, không nên dùng các loại rượu tự nấu, rượu pha chế sẽ rất nguy hiểm.
Cũng giống như rượu thông thường ethanol (C2H5OH), methanol là chất lỏng không màu, mùi vị gần như giống hệt ethanol, vị chỉ hơi ngọt hơn một chút. Chính vì vậy mà người sử dụng gần như không thể biết được các loại rượu có methanol ở trong hay không. Methanol rất độc nên không được sử dụng làm thực phẩm mà chỉ được dùng trong công nghiệp. Chỉ cần khoảng 20ml methanol nguyên chất có thể đủ giết chết một người trưởng thành.
Trong cơ thể methanol sẽ được chuyển thành formaldehyde,
từ formaldehyde sẽ chuyển hoá thành a xít formic
từ formaldehyde sẽ chuyển hoá thành a xít formic
Khi methanol vào cơ thể, methanol sẽ được chuyển hoá thành formaldehyde, formaldehyde sẽ lại được chuyển hoá thành a xít formic. A xít formic là chất độc đối với cơ thể, gây ức chế enzym cytochrome c oxidase, làm các tế bào không thể hoạt động bình thường, gây nên thiếu oxy tại tế bào và có thể gây chết tế bào. Nếu nồng độ đủ cao, có thể gây liệt các cơ hô hấp và cả cơ tim gây tử vong. Methanol còn có thể gây mù mắt vĩnh viễn, tuy nhiên cơ chế tác động thì chưa được biết rõ, có thể do a xít formic tác động đến các tế bào cảm nhận ánh sáng ở mắt, hoặc do tác động đến hệ thần kinh thị giác.
Trong cơ thể, methanol được chuyển hoá chậm, nên các dấu hiệu ngộ độc thường xuất hiện muộn sau khi uống từ 12-24 tiếng, có thể còn lâu hơn. Biểu hiện ban đầu giống như một người say rượu thông thường nhưng sau đó sẽ xuất hiện các dấu hiệu ngộ độc methanol như: đau ngực, đau bụng, thở nhanh nông, nôn nhiều. Sau 24 tiếng, thường bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu ngộ độc thần kinh như lú lẫn, hôn mê... và ảnh hưởng đến thị lực như nhìn mờ, có thể gây mù hoàn toàn. Trường hợp nặng có thể tử vong.
Chính vì gây ngộ độc muộn nên ngộ độc methanol khá khó nhận biết. Nhiều trường hợp tử vong mà mọi người nghĩ là do cảm hay trúng gió nhưng thực tế có thể do đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay ngộ độc methanol mà không biết. Nhiều ca ngộ độc methanol gây tử vong nhưng những người xung quanh không biết, chỉ nghĩ là do uống quá say nên chết. Nếu gặp những người sau khi uống rượu có những biểu hiện như trên cần đưa đi bệnh viện ngay lập tức.
Ở Mỹ, có luật cấm tự nấu rượu để uống hay bán, tuy nhiên ở Việt Nam chúng ta việc tự nấu rượu để sử dụng và bán rất tự do và thoải mái. Để tránh ngộ độc methanol, cần sử dụng các loại rượu được cấp phép, có thương hiệu uy tín, không nên dùng các loại rượu tự nấu, rượu pha chế sẽ rất nguy hiểm.
