Một trong những câu hỏi phổ biến nhất mà bạn đã, đang hoặc sẽ được nghe từ những người không muốn tiêm phòng là: "Nếu những người xung quanh tôi đều đã tiêm ngừa, tại sao tôi lại phải bận tâm về vấn đề đó nữa?". Lời đáp cho câu hỏi này không phải đơn giản, bởi lý do mà họ cần tiêm phòng và cả lý do họ cảm thấy họ không cần phải làm điều đó đều xuất phát từ cùng một thứ gọi là "miễn dịch cộng đồng".
Nếu chưa hiểu thế nào là "miễn dịch cộng đồng", đoạn phim chỉ 20 giây dưới đây sẽ là lời giải thích hiệu quả nhất. Hãy chia sẻ nó nếu những người xung quanh bạn vẫn còn đang lưỡng lự về việc tiêm ngừa hay thậm chí là anti-vaccine. Câu trả lời dành cho họ khá ngắn gọn: Đó không phải là vấn đề của riêng bạn, việc tiêm ngừa của bạn có tác động không nhỏ đến những người dễ bị tổn thương nhưng không thể tiêm phòng, chẳng hạn như trẻ sơ sinh hoặc bệnh nhân đang trải qua quá trình hoá trị.
Như trong hình động bên trên, màu đỏ biểu hiện cho mầm bệnh và bạn có thể thấy càng có nhiều người tiêm chủng trong cộng đồng, mầm bệnh càng khó lây lan cũng như bị ngăn chặn ngay từ đầu. Nhưng ngay khi tỷ lệ tiêm ngừa giảm xuống dưới mức 90%, mầm bệnh cũng sẽ tràn ra. Đó là lý do vì sao mà việc những người có khả năng tiêm phòng chấp nhận tiêm lại cực kỳ quan trọng.
Miễn dịch cồng đồng về cơ bản là ý tưởng cho rằng nếu số lượng người tiêm phòng đạt đến ngưỡng đủ, họ sẽ tạo ra lá chắn bảo vệ cho tất cả những người không được hay nói đúng hơn là không thể tiêm ngừa, bao gồm cả trẻ sơ sinh hay bất kỳ ai bị suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như những người bị nhiễm HIV hoặc trải qua hoá trị.
Nếu chưa hiểu thế nào là "miễn dịch cộng đồng", đoạn phim chỉ 20 giây dưới đây sẽ là lời giải thích hiệu quả nhất. Hãy chia sẻ nó nếu những người xung quanh bạn vẫn còn đang lưỡng lự về việc tiêm ngừa hay thậm chí là anti-vaccine. Câu trả lời dành cho họ khá ngắn gọn: Đó không phải là vấn đề của riêng bạn, việc tiêm ngừa của bạn có tác động không nhỏ đến những người dễ bị tổn thương nhưng không thể tiêm phòng, chẳng hạn như trẻ sơ sinh hoặc bệnh nhân đang trải qua quá trình hoá trị.
Như trong hình động bên trên, màu đỏ biểu hiện cho mầm bệnh và bạn có thể thấy càng có nhiều người tiêm chủng trong cộng đồng, mầm bệnh càng khó lây lan cũng như bị ngăn chặn ngay từ đầu. Nhưng ngay khi tỷ lệ tiêm ngừa giảm xuống dưới mức 90%, mầm bệnh cũng sẽ tràn ra. Đó là lý do vì sao mà việc những người có khả năng tiêm phòng chấp nhận tiêm lại cực kỳ quan trọng.
Miễn dịch cồng đồng về cơ bản là ý tưởng cho rằng nếu số lượng người tiêm phòng đạt đến ngưỡng đủ, họ sẽ tạo ra lá chắn bảo vệ cho tất cả những người không được hay nói đúng hơn là không thể tiêm ngừa, bao gồm cả trẻ sơ sinh hay bất kỳ ai bị suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như những người bị nhiễm HIV hoặc trải qua hoá trị.
"Bạn có thể nhìn thấy qua bức ảnh, mức tiêm chủng thấp khiến cho tất cả mọi người bị nhiễm bệnh", tác giả của đoạn phim giải thích. "Tỷ lệ tiêm ngừa ở mức trung bình làm chậm sự tiến triển của mầm bệnh, nhưng lại không cung cấp sự bảo vệ mạnh mẽ nhất cho những người không được tiêm chủng. Khi số người được tiêm chủng đã ở một mức đủ cao, mầm bệnh sẽ bị chặn đứng một cách có hiệu quả. Nó không thể lây lan bởi lúc bấy giờ rất nhiều người đã được tiêm ngừa, và vì thế nên phần lớn dân số, ngay cả những người không tiêm chủng đều được bảo vệ".
Nếu tất cả những người đọc được điều gì đó tiêu cực về vaccine trên mạng cũng quyết định không tiêm ngừa và không được miễn nhiễm, số người được tiêm phòng trong cộng đồng sẽ không đủ để giữ an toàn cho số còn lại và cho tất cả.
Ảnh động đầy ý nghĩa bên trên được tạo ra bằng cách sử dụng trình mô phỏng trong R - một ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở và môi trường phần mềm được đặc biệt tạo ra cho việc tính toán và đồ hoạ thống kê, sau đó được kết hợp với nhau bởi công cụ ImageMagick GIF. Tuy vậy, người tạo ra tác phẩm cũng cho biết mô phỏng này không được tạo ra bởi những con số chính xác.
Thay vào đó, người này đã hiệu chỉnh tỷ lệ phần trăm dựa theo hiệu quả của hiện tượng miễn dịch cộng đồng thực của một khu vực khi trải qua dịch bệnh, từng được trình bày trong một bài báo được xuất bản năm 1993 trên Epidemiologic Reviews - tạp chí khoa học chịu trách nhiệm kiểm duyệt bởi Nhà xuất bản Đại học Oxford.
"Dự án này đã mô phỏng dữ liệu, không hoàn toàn thực tế, nhưng có thể chứng minh được khái niệm về miễn dịch cộng đồng", tác giả đoạn phim giải thích trên Reddit.
Liên quan đến vấn đề này, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) gần đây đã đưa ra cảnh báo về tình trạng bùng phát đáng báo động của bệnh sởi tại châu Âu với hàng ngàn ca mắc bệnh, tỷ lệ người bị tăng 50% so với cùng kỳ năm ngoái và trong vòng 12 tháng qua, đã có 35 người chết vì sởi trong khu vực. Tiến sĩ Rob Butler, giám đốc chương trình Vaccine-Phòng ngừa bệnh tật và Chương trình Chủng ngừa của Văn phòng Khu vực Châu Âu của WHO cho rằng lý do dẫn đến tình trạng này một phần do sự gia tăng của các phong trào anti-vaccine trong thời gian gần đây.
Tại Ý, tỷ lệ được tiêm phòng giảm xuống mức tối ưu từ nhiều năm qua và chính phủ nước này cũng đã đưa ra những bộ luật mới nhằm bắt buộc các bậc phụ huynh phải tiêm ngừa cho con em một cách đầy đủ. "Mỗi một cái chết hoặc tàn tật vĩnh viễn do anti-vaccine là một bị kịch không thể chấp nhận", tiến sĩ Zsuzsanna Jakab, người đứng đầu WHO tại khu vực châu Âu, khẳng định.
Tham khảo: Science Alert
