Vậy là cuối cùng chúng ta cũng đã nghe thông tin chính thức rằng Samsung sẽ bán lại Note 7 ở dạng refurbished. Thông tin này đến từ chính hãng, không phải từ một nguồn tin rò rỉ nên độ chính xác là không phải bàn cãi. Vấn đề là trước đây Samsung từng nói họ sẽ không đưa Note 7 đã thu hồi ra thị trường, hay nói cách khác Samsung đang đi ngược lại lời hứa trước đây của mình. Vậy vụ việc này thật sự ra sao và nó có ảnh hưởng gì tới Samsung, tới hình ảnh của công ty, và với sự an toàn của người dùng?
Trước khi đi sâu hơn vào vụ Note 7 thì mình giải thích một chút về hàng refurbished cho anh em nào chưa biết. Đây là cụm từ dùng để chỉ những sản phẩm đã bán ra nhưng vì lý do nào đó bị trả lại nhà sản xuất (hư hỏng khi vận chuyển, trầy xước, lỗi trong thời hạn đổi máy mới...). Khi tiếp nhận về, nhà sản xuất sẽ kiểm tra, khắc phục lỗi xong rồi bán ra lại và gắn mác Refurbished để phân biệt với thiết bị mới. Người ta tin rằng máy Refurbished tốt hơn máy mới vì được kiểm tra kĩ lưỡng đến 2 lần.
Các công ty bán hàng refurbished không phải là chuyện hiếm. Bản thân Samsung có bán hàng refurbished từ lâu, Apple cũng có iPhone refurbished, Mac refurbished, HP, Dell cũng có những chiếc máy tính refurbished. Mình biết thậm chí có một số khách hàng chỉ thích mua đồ refurbished mà thôi vì nó rẻ và vì họ tin là nó cũng tốt không khác gì hàng mới.
Hàng refurbished khác với hàng "Certified Pre-Owned" (CPO) mà chúng ta đang thấy áp dụng cho một số máy iPad, iPhone xách tay bán ở Việt. Certified pre-owned là những chiếc điện thoại mới, có số IMEI mới và số serial number cũng mới hoàn toàn. Điểm khác biệt đó là nó được sản xuất từ một số linh kiện của những chiếc iPhone cũ. Khi sản xuất ra thì chúng cũng phải đi qua quy trình kiểm nghiệm y hệt như iPhone mới 100%, chúng cũng có bảo hành 1 năm từ hãng luôn. Việc kinh doanh certified pre-owned sẽ khác nhau tùy theo quy định của mỗi quốc gia.
Trước khi đi sâu hơn vào vụ Note 7 thì mình giải thích một chút về hàng refurbished cho anh em nào chưa biết. Đây là cụm từ dùng để chỉ những sản phẩm đã bán ra nhưng vì lý do nào đó bị trả lại nhà sản xuất (hư hỏng khi vận chuyển, trầy xước, lỗi trong thời hạn đổi máy mới...). Khi tiếp nhận về, nhà sản xuất sẽ kiểm tra, khắc phục lỗi xong rồi bán ra lại và gắn mác Refurbished để phân biệt với thiết bị mới. Người ta tin rằng máy Refurbished tốt hơn máy mới vì được kiểm tra kĩ lưỡng đến 2 lần.
Các công ty bán hàng refurbished không phải là chuyện hiếm. Bản thân Samsung có bán hàng refurbished từ lâu, Apple cũng có iPhone refurbished, Mac refurbished, HP, Dell cũng có những chiếc máy tính refurbished. Mình biết thậm chí có một số khách hàng chỉ thích mua đồ refurbished mà thôi vì nó rẻ và vì họ tin là nó cũng tốt không khác gì hàng mới.
Hàng refurbished khác với hàng "Certified Pre-Owned" (CPO) mà chúng ta đang thấy áp dụng cho một số máy iPad, iPhone xách tay bán ở Việt. Certified pre-owned là những chiếc điện thoại mới, có số IMEI mới và số serial number cũng mới hoàn toàn. Điểm khác biệt đó là nó được sản xuất từ một số linh kiện của những chiếc iPhone cũ. Khi sản xuất ra thì chúng cũng phải đi qua quy trình kiểm nghiệm y hệt như iPhone mới 100%, chúng cũng có bảo hành 1 năm từ hãng luôn. Việc kinh doanh certified pre-owned sẽ khác nhau tùy theo quy định của mỗi quốc gia.
Quay trở lại Note 7, hồi tháng 10 năm ngoái Samsung từng tuyên bố họ sẽ hủy hết mọi chiếc Note 7 bị thu hồi. Công ty cho biết họ có một quy trình để tiêu hủy Note 7 một cách an toàn và đảm bảo rằng những mẫu smartphone bị thu hồi sẽ không được sửa, tái chế hay bán lại ra thị trường. Điều đó giúp loại bỏ nguy cơ Note 7 tiếp tục gây cháy và làm tổn hại đến những người tiêu dùng vô tình mua phải Note 7 mà không biết về những vụ việc đang diễn ra.
Nhưng giờ hãng lại làm khác 180 độ so với những gì đã nói. Bản kế hoạch tái sử dụng Note 7 này gồm có 3 nội dung:
Hạn chế tác động tới môi trường
Rác thải điện tử (e-waste) là một trong những loại rác có khả năng đầu độc môi trường rất cao. Các kim loại nặng như chì, thủy ngân, cadimi, chrome nếu không được xử lý đúng cách sẽ làm môi trường bị ảnh hưởng nặng nề và kéo dài, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Chúng cũng có thể chứa những hóa chất dễ gây cháy nổ (như trong pin) nên lại càng tác động đến sự an toàn của chúng ta. Nhiều quốc gia trên thế giới như Mỹ, Nhật, Đài Loan hay chính quê nhà Hàn Quốc của Samsung có những bộ luật được soạn riêng quy định về cách xử lý rác điện tử một cách đúng đắn. Luật quy định các hãng điện tử phải tái chế ít nhất 75% sản lượng hằng năm của họ.
Thay vì thải các linh kiện đã lỡ sản xuất hay lỡ chế biến ra môi trường, giờ đây Samsung dùng lại chúng cho những chiếc Note 7 refurbished. Đây là một cách hợp lý vì trong các quy định xử lý rác thải điện tử luôn đi kèm theo các quy định về tái sử dụng và tái chế nguyên vật liệu. Cách đây ít lâu tổ chức bảo vệ môi trường Greenpeace cũng đã thúc giục Samsung tái chế Note 7 thay vì vứt hết đi.
Trong trường hợp của Note 7 thì những thứ được tái sử dụng có thể nghĩ tới là màn hình, bo mạch, chip xử lý, camera, còn những thứ sẽ được tái chế là các linh kiện kim loại, người ta trích ra những nguyên tố còn xài được và dùng nó cho một sản phẩm trong tương lai hay quay lại sản xuất Note 7 refurbished.
Như lời Samsung: "Mục tiêu của việc bán máy refurbished chỉ là để giảm thiểu và hạn chế tới mức thấp nhất tác động tới môi trường".
Tài chính
Quảng cáo
Khi đưa Note 7 refurbished ra thị trường trở lại, đầu tiên Samsung sẽ tiết kiệm được chi phí so với việc chỉ xử lý thô hoặc tái chế các linh kiện đã lỡ lên kế hoạch sản xuất. Chưa rõ số tiền này là bao nhiêu, nhưng với con số vài triệu máy và vài chục triệu linh kiện thì rõ ràng chi phí đó không hề nhỏ chút nào. Đó là chưa kể mỗi quốc gia trên thế giới có những quy định khác nhau, có những mức độ "sạch" quy định khác nhau tính trên thành phẩm sau khi đã xử lý nên chi phí đó sẽ còn tăng lên.
Và đương nhiên, một khi đã bán lại ra thị trường thì Note 7 sẽ lại tạo thêm được một dòng doanh thu mới cho công ty. Trước đây Samsung từng nói fan của dòng Note rất nhiều, đây cũng là một trong những lý do khiến công ty không bỏ đi thương hiệu Note. Đây dường như là đối tượng khách hàng mà Samsung muốn nhắm tới khi ra mắt Note 7 refurbished. Với tiềm lực tài chính, marketing và thương hiệu, Samsung hoàn toàn có thể bán được máy refurbished với độ hot ngang ngửa máy mới (tất nhiên hãng sẽ phải nói thật, vụ này mà nói dối để che dấu là bị "phản đòn" ngay).
Lúc Galaxy S8 bán ra (thường bán với giá cao ở thời điểm ban đầu), Note 7 sẽ là một lựa chọn với mức giá rẻ hơn cho những người nào không có hầu bao rộng rãi trong khi vẫn có những công nghệ mới, thiết kế mới. Họ cũng không cảm thấy mình bị lạc hậu như khi cầm tiền đó mua Galaxy S7 sau khi S8 đã ra mắt. Tâm lý này cũng là một trong những nguyên nhân giúp Samsung bán được hàng.
Vấn đề còn lại chỉ là Samsung làm sao để bảo đảm Note 7 refurbished sẽ không gặp bất kì vấn đề nào nữa. Pin thì hãng xác nhận sẽ dùng viên pin dung lượng nhỏ hơn để tăng tính an toàn (nghe nói là khoảng 3000mAh, Note 7 gốc xài pin 3500mAh), nhưng hồi trước ở Việt Nam rất nhiều anh em đã bị tình trạng Note 7 không mở lên được hoặc tự tắt sau vài lần sử dụng, có người thì máy bị nóng ra không rõ nguyên nhân. Đây là những thứ Samsung cũng cần phải khắc phục trước khi bán ra thị trường trở lại vì chỉ một sai lầm nữa sẽ khiến toàn bộ công sức hồi sinh dòng Note 7 đổ sông đổ biển.
Cũng không loại trừ việc Samsung đổi tên Note 7 thành một thương hiệu khác để tránh ấn tượng xấu với người tiêu dùng. Samsung hé lộ khả năng này thông qua việc tuyên bố rằng "tên, giá và chi tiết cấu hình sẽ được thông báo khi sản phẩm xuất hiện".
Quảng cáo
Riêng ở Việt Nam, mình có nghe tin đồn rằng Note 7 refurbished tuy bị bên vùng áp xuống bán nhưng Samsung Việt Nam đang không đồng tình với kế hoạch này. Chưa rõ nội tình ra sao, cũng chưa thể khẳng định Samsung sẽ bán Note 7 refurbished ở nước tại vào thời điểm này. Trước mắt có lẽ Samsung sẽ dồn sức cho Galaxy S8 trước.
Hình ảnh của Samsung ảnh hưởng như thế nào?
Hình ảnh Samsung vừa có cả ảnh hưởng tích cực lẫn tiêu cực theo sau quyết định này.
Thứ nhất, Samsung đã không làm đúng lời hứa của mình về việc tiêu hủy Note 7, nó làm giảm lòng tin của một số người tiêu dùng dù rằng công ty từng chia sẻ "đang xem xét những cách tốt nhất để giải quyết sự vụ và giảm tác động đến môi trường". Khách hàng, nhất là những người theo dõi sát sao - có cả người thích lẫn người ghét - sẽ có ấn tượng không tốt vì họ cho rằng Samsung nói một đằng làm một nẻo. Điều này lại càng nguy hiểm và mang rủi ro cao khi công ty chuẩn bị ra mắt Galaxy S8.
Nhưng mình không nghĩ nhóm người này là quá đông, thêm cái nữa là Samsung hồi tháng 11 cũng từng nói rằng họ sẽ xem xét mọi khả năng có thể, miễn là nó làm giảm tác động của Note 7 tới môi trường. Ngoài ra, tin tức Note 7 refurbished xuất hiện chỉ vài ngày trước khi S8 ra mắt nên tin tức trong những ngày sau sẽ dồn về S8, người ta sẽ không nhắc nhiều tới Note 7 refurbished nữa nên cũng không phải là vấn đề.
Về ảnh hưởng tích cực thì đã rõ rồi. Samsung sẽ được khen vì nỗ lực tái chế và giữ sạch môi trường của mình, và mình cũng ủng hộ điều này thay vì đem đi vứt bỏ hay tốn cả núi tiền chỉ để tiêu hủy linh kiện không còn không sử dụng. Theo mình thì cái ảnh hưởng tích cực này sẽ dễ thấy hơn và công ty có thể dùng nó như một vũ khiến để chạy các chiến dịch quảng bá bản thân. Cũng có thể nó sẽ được dùng để quảng bá cho chính chiếc Note 7 refurbished không chừng.
Mình từng chia sẻ về những rủi ro mà Samsung có thể gặp trong bài Vì sao không đáng để Samsung phải mạo hiểm bán lại Note 7, nhưng sự thật ngày hôm nay kết hợp với tiềm lực mạnh mẽ của Samsung cho thấy họ có thể xử lý những rủi ro này, và mình đã dự báo không đúng. Mà một khi bạn đã có kế hoạch để giảm nhẹ rủi ro thì chẳng có lý do gì giữ chân bạn tiến hành mong muốn của mình. Chúng ta hãy chờ ngày Note 7 refurbished xuất hiện xem thế nào.
