Mark Zuckerberg vừa trải qua vài phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ, và Mark đã vượt qua thành công ở phần lớn các câu hỏi vì các nghị sĩ - những người đặt câu hỏi cho Mark - không hề biết gì về cách Facebook hoạt động, giải pháp cho những vấn đề của công ty là gì, hay cách họ gọi CEO lên điều trần là đã thấy có vấn đề. Ở đây là bài phân tích của CNN, mời các bạn tham khảo.
Ngày đầu tiên của buổi hỏi đáp với Zuckerberg đã cho thấy rõ rằng các nhà làm luật Mỹ không có đủ kiến thức về công nghệ trong thế kỷ 21 (nguyên văn của CNN: illiterate - có thể dịch là mù chữ). Kết quả là trọng tâm của buổi điều trần đã bị dịch chuyển. Đáng ra nó phải xoay quanh tính riêng tư và việc lạm dụng dữ liệu của người dùng, thì giờ đã trở thành một buổi hướng dẫn sử dụng Facebook! Và ngay lúc người dùng cần một cuộc đối thoại thông minh về tính riêng tư thì điều đó đã bị trôi dạt đi.
Tất nhiên cũng có một số ca ngoại lệ. Ví dụ, nghị sĩ Kamala Harris đến từ bang California đã khiến Zuck không biết phải trả lời thế nào khi hỏi Facebook rằng họ ghi nhận dữ liệu nhiều tới đâ và tại sao công ty không thông báo cho người dùng vào năm 2015 rằng dữ liệu của họ đã bị truy cập bởi Cambridge Analytica.
Nhưng trong đa số các trường hợp, có vẻ như các nghị sĩ chỉ đang hỏi Zuckerberg về cách mà Facebook hoạt động. Nhiều câu hỏi cho thấy sự phớt lờ của những vị này với những yếu tố cơ bản nhất của nền tảng và mô hình kinh doanh của Facebook. Ví dụ:
"Làm thế nào anh có thể giữ vững một mô hình kinh doanh mà người dùng không phải trả phí cho anh" - nghị sĩ Orrin Hatch.
Ngày đầu tiên của buổi hỏi đáp với Zuckerberg đã cho thấy rõ rằng các nhà làm luật Mỹ không có đủ kiến thức về công nghệ trong thế kỷ 21 (nguyên văn của CNN: illiterate - có thể dịch là mù chữ). Kết quả là trọng tâm của buổi điều trần đã bị dịch chuyển. Đáng ra nó phải xoay quanh tính riêng tư và việc lạm dụng dữ liệu của người dùng, thì giờ đã trở thành một buổi hướng dẫn sử dụng Facebook! Và ngay lúc người dùng cần một cuộc đối thoại thông minh về tính riêng tư thì điều đó đã bị trôi dạt đi.
Tất nhiên cũng có một số ca ngoại lệ. Ví dụ, nghị sĩ Kamala Harris đến từ bang California đã khiến Zuck không biết phải trả lời thế nào khi hỏi Facebook rằng họ ghi nhận dữ liệu nhiều tới đâ và tại sao công ty không thông báo cho người dùng vào năm 2015 rằng dữ liệu của họ đã bị truy cập bởi Cambridge Analytica.
Nhưng trong đa số các trường hợp, có vẻ như các nghị sĩ chỉ đang hỏi Zuckerberg về cách mà Facebook hoạt động. Nhiều câu hỏi cho thấy sự phớt lờ của những vị này với những yếu tố cơ bản nhất của nền tảng và mô hình kinh doanh của Facebook. Ví dụ:
"Làm thế nào anh có thể giữ vững một mô hình kinh doanh mà người dùng không phải trả phí cho anh" - nghị sĩ Orrin Hatch.
Zuckerberg trả lời: "Thưa nghị sĩ, chúng tôi chạy quảng cáo".
"Anh lưu bao nhiêu loại dữ liệu, và bao nhiêu loại được lưu trên tổng số anh thu thập", nghị sĩ Deb Fischer.
"Nghị sĩ, ngài có thể làm rõ ý của ngài về loại dữ liệu là gì không?", CEO Facebook nói. "Tôi không chắc chúng ta đang nói về chuyện gì".
Một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất, nghị sĩ John Kennedy nói rằng thỏa thuận của người dùng Facebook "cùi bắp", sau đó liệt kê ra hàng loạt bước mà Facebook nên thực hiện để cải thiện quyền bảo mật về dữ liệu. CEO Facebook chỉ trả lời nhẹ nhàng rằng những cái đó đã được triển khai rồi.
Kennedy: "Liệu anh có đồng ý quay lại và làm một thứ cho tôi xóa dữ liệu của mình?"
Zuckerberg: "Nghị sĩ, hiện tại ông đã có thể xóa bất kì dữ liệu nào mà ông muốn, thậm chí xóa hết mọi thứ".
Kennedy: "Liệu anh có đồng ý để tôi có quyền cấm anh không chia sẻ dữ liệu của tôi?"
Quảng cáo
Zuckerberg: "Nghị sĩ, lại một lần nữa, tôi tin rằng anh đã có quyền này rồi".
Kennedy: "Anh có sẵn sàng cho tôi quyền lấy dữ liệu của tôi trên Facebook và di chuyển nó sang một mạng xã hội khác không?"
Zuckerberg: "Nghị sĩ, ông đã có thể làm vậy rồi..."
Sự thiếu hiểu biết của nghị sĩ đã cho phép Zuckerberg thoát khỏi những câu hỏi quan trọng hơn (và chưa được trả lời) liên quan đến cách mà Facebook giám sát dữ liệu và vì sao công ty không minh bạch điều đó với người dùng, về cách mà dữ liệu của họ được chia sẻ và nó đã bị lạm dụng ra sao.
Câu hỏi của các nghị sĩ cũng không có sự tập trung nào. Chúng trải dài từ việc Nga can thiệp bầu cử hồi năm 2016 cho đến các bài nói bày tỏ sự căm ghét hay các vấn đề quảng cáo liên quan đến bầu cử. Tất cả những vấn đề xoay quanh Facebook trong những tháng gần đây đều đúng, nhưng nó không phải trọng tâm. Ở đây chúng ta đang cần hiểu hơn về vụ Cambridge Analytica mà thôi.
Ngay cả với vấn đề riêng tư của dữ liệu, các nghị sị cũng ép vị CEO giải thích vì sao người dùng nên tin Facebook, thay vì hỏi những bước mà Facebook sẽ làm để người dùng kiểm soát được dữ liệu của mình một cách cụ thể hơn. Những câu hỏi chung chung này làm cho Zuckerberg có cơ hội quay lại vùng an toàn của mình: nhận trách nhiệm và hứa hẹn mọi thứ sẽ tốt hơn. Đa số đều không hỏi Facebook đã làm gì trong những năm qua.
Quảng cáo
Có lẽ khoảnh khắc mà Zuck thật sự bị áp lực là khi Harris hỏi vì sao Facebook không tiết lộ về sự cố năm 2015, và tại sao hãng lại chờ đến khi báo giới phát hiện ra mới đi thông báo.
"Anh có biết có ai trong ban lãnh đạo Facebook đã bàn về việc có nên thông báo cho người dùng hay không?". Zuck trả lời: "Tôi không chắc là chúng tôi có nói về chuyện đó".
Một số nghị sĩ khác thì đặt ra câu hỏi quan trọng nhưng vì cách dùng từ ngữ không đúng nên Zuck cũng có thể chạy thoát. Zuck trả lời mập mờ về cách Facebook dùng dữ liệu của người dùng để lấy doanh thu quảng cáo khi các nghị sĩ hỏi liệu Facebook có bán những dữ liệu đó hay không. Về lý thuyết, Facebook trao đổi thông tin chứ không bán.
Chắc chắn trước phiên điều trần, Zuck đã được huấn luyện kĩ càng bởi các luật sư, tư vấn viên, thậm chí là nhiều ngày trước buổi điều trần. Zuck rất bình tĩnh và biết rõ những gì mình nói, trong khi vẫn tỏ thái độ tôn trọng với người hỏi.
Nhưng chẳng có thách thức nào được đặt ra cả. Zuck có nhận trách nhiệm không? Có. Facebook có nhận trách nhiệm khi không bảo vệ dữ liệu người dùng? Có. Liệu những điều này sẽ mở ra các khung pháp lý mới? Không.
Khi có ai đó chỉ ra việc Facebook đang làm không đúng, Zuck trả lời rằng hãng đang làm để sửa chữa điều đó. Khi ông không thể trả lời, ông hứa sẽ phản hồi lại sau. Thậm chí khi được hỏi là có cần nghỉ ngơi không, Zuck trả lời: "Thêm vài câu nữa cũng được".
Nguồn: CNN
