Ngày 30/04/2019, Nhật hoàng Akihito sẽ chính thức truyền ngôi cho con trai là thái tử Naruhito. Cuộc chuyển giao ngai vàng đã được công bố từ tháng 12/2017, thế nhưng một vấn đề rất cấp thiết bất ngờ lộ diện. Điều ít ai ngờ tới là chính hệ thống máy tính điện toán của đất nước Mặt trời mọc nhiều khả năng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi việc Nhật Hoàng thoái vị.
Về cơ bản, bên cạnh việc sử dụng lịch Gregorian như tuyệt đại đa số các quốc gia khác, Nhật Bản vẫn sử dụng cách tính thời gian kiểu niên hiệu kể từ năm Nhật hoàng Akihito lên ngôi. Năm nay là năm Heisei thứ 30 theo cách tính này. Khi thái tử Naruhito lên ngôi sẽ có niên hiệu mới, và hệ thống máy tính cũng sẽ phải thay đổi.
Vấn đề nằm ở chỗ, Nhật hoàng hiện tại trị vì từ năm 1989. Thời đại công nghệ thông tin cũng bắt đầu từ khoảng thời gian này, thế là hầu hết mọi cỗ máy tính bắt đầu được sử dụng tại Nhật đều ở trong thời kỳ Nhật hoàng Akihito trị vì, chưa trải qua lần đổi niên hiệu nào cả.
Nhật hoàng Akihito.
Về cơ bản, bên cạnh việc sử dụng lịch Gregorian như tuyệt đại đa số các quốc gia khác, Nhật Bản vẫn sử dụng cách tính thời gian kiểu niên hiệu kể từ năm Nhật hoàng Akihito lên ngôi. Năm nay là năm Heisei thứ 30 theo cách tính này. Khi thái tử Naruhito lên ngôi sẽ có niên hiệu mới, và hệ thống máy tính cũng sẽ phải thay đổi.
Vấn đề nằm ở chỗ, Nhật hoàng hiện tại trị vì từ năm 1989. Thời đại công nghệ thông tin cũng bắt đầu từ khoảng thời gian này, thế là hầu hết mọi cỗ máy tính bắt đầu được sử dụng tại Nhật đều ở trong thời kỳ Nhật hoàng Akihito trị vì, chưa trải qua lần đổi niên hiệu nào cả.
Dòng chữ "năm Heisei thứ 30" trên lịch của người Nhật Bản
Vấn đề thứ 2 nghiêm trọng hơn, đó là niên hiệu mới sau ngày 30/04/2019 vẫn chưa được công bố, khiến các nhà xuất bản, nhà phát hành lịch lúng túng.
Nhiều người cho rằng, sự cố này có thể đem lại hậu quả không kém gì Y2K 18 năm về trước khi hệ thống máy tính hiển thị năm là ‘00’, không phân biệt được giữa 1900 và 2000.
“Mức độ nghiêm trọng của sự kiện này trên các hệ thống máy tính sử dụng hệ lịch Nhật Bản có thể tương đồng với sự cố Y2K trên các máy tính sử dụng lịch Gregorian hồi năm 2000”, Shawn Steele của Microsoft chia sẻ trong một bài blog. “Với sự kiện Y2K, nó đã được cảnh báo trước, giúp các chính phủ và các hãng phần mềm bắt đầu làm việc để khắc phục sự cố nhiều năm trước thời khắc 01/01/2000. Nhưng thậm chí dù đã chuẩn bị nhưng vẫn có nhiều tổ chức gặp phải hậu quả không mong muốn.”
“May mắn đây là một sự kiện hy hữu hiếm khi xảy ra, nhưng điều đó đồng nghĩa với việc chúng ta đều không biết máy tính sẽ bị tác động ra sao khi niên hiệu mới của Nhật Bản được áp dụng.”
Một màn hình hiển thị bị ảnh hưởng bởi Y2K chụp năm 2014
Hồi tháng 04, Microsoft đã phải tung ra một bản cập nhật Windows cho phép các lập trình viên thử nghiệm xem điều gì sẽ xảy ra nếu Nhật có niên hiệu mới. Một số thuật toán sẽ không biết năm 2019 nên được gọi là năm Heisei thứ 31 hay niên hiệu mới năm thứ nhất vì cuộc chuyển giao diễn ra vào đầu quý II. Trong khi đó một số hệ thống có thể bị crash nếu cố gắng đếm tiếp những năm sau đó theo niên hiệu hiện tại.
Vẫn chưa hết vấn đề. Lần này Unicode Consortium, tổ chức phi lợi nhuận đảm trách việc tạo ra bộ mã chuẩn quốc tế cho mọi ngôn ngữ khác nhau đang vô cùng đau đầu. Bản thân máy tính Nhật Bản sử dụng một ký tự duy nhất để mô tả niên hiệu (ví dụ Heisei viết là ㍻ chứ không phải là 平成), Unicode cũng sẽ phải đặt ra chuẩn chung cho ký tự này.
Quảng cáo
Nhưng họ không thể làm điều đó vì giờ này chưa một ai biết niên hiệu mới sẽ là gì, chí ít là đến cuối tháng 02 năm sau. Tệ hơn, Unicode 12 sẽ được tung ra vào đầu tháng 03, và họ sẽ phải làm thêm giờ để kịp đưa ra cập nhật vô cùng quan trọng này.
Ken Whistler của Unicode Consortium cho biết: “UTC không được phép mắc sai sót, nhưng nó cũng chẳng thể nào dự đoán được và đưa ra mã code cho ký tự niên hiệu sớm được. Điều này có nghĩa ngay sau bản 12.0, chúng tôi phải tung ngay ra phiên bản sửa lỗi 12.1 để hỗ trợ các phần mềm ra mắt trong năm 2019”.
Bản thân các nhà xuất bản cũng đang lúng túng vì giờ là lúc in lịch và các ấn phẩm cho năm 2019
Thực tế thì ở Nhật, vẫn nhiều hệ thống máy tính coi năm nay là năm Showa 93, niên hiệu của Nhật hoàng Hirohito trị vì đến năm 1989. Những hệ thống này nếu còn làm việc đến năm 2025 sẽ lại gặp vấn đề vì khi đó chúng sẽ đếm đến năm Showa 100, trong khi năm chỉ hiển thị 2 chữ số.
Trong khi đó, nhiều cơ quan và tổ chức ở Nhật cũng đang có cách đối phó với vấn đề này. Lấy ví dụ hồi tháng 05 vừa rồi, cục thuế trung ương Nhật Bản thông báo họ đang cân nhắc việc tiếp tục sử dụng niên hiệu Heisei sau khi hoàng đế truyền ngôi để tránh sự nhầm lẫn trong việc báo cáo và nộp thuế.
Theo The Guardian
