Ngoài đua xe đạp ra thì ở Việt Nam không có các giải đua xe rất phổ biến trên thế giới như mô tô GP, NASCAR, Formula One (F1)... do đó những thể loại thể thao này hầu như rất xa lạ với chúng ta. Vừa rồi tình cờ mình đọc được 1 bài viết về những điều cơ bản của giải đua xe F1 (Thể thức một), sau đây mình sẽ tóm lược những ý chính nhằm giúp các bạn có cái nhìn tổng quan hơn về môn thể thao tốc độ này.
Do kiến thức có hạn, tìm hiểu còn nhiều thiếu sót và nông cạn, xin thành thật cám ơn các anh chị em đã góp ý để bài viết hoàn thiện hơn, mình xin phép cứ để nguyên bài để anh chị em có thể góp ý thêm những chỗ sai sót, anh chị em vui lòng chia sẻ ở phía dưới giúp mình nhé, xin thành thật cám ơn anh chị em
Formula One hay gọi tắt là F1 - giải đua xe Thể thức một
F1 là giải đua xe được khởi xướng từ năm 1950. Hiện nay F1 là giải đua xe cao cấp nhất mà loài người đang tổ chức, trong đó mỗi giải có 12 đội đua tham gia gồm 12 thương hiệu khác nhau, ví dụ như Red Bull Racing, Mercedes, Renault, McLaren... và hàng trăm nhà tài trợ khác nhau đến từ khắc nơi trên thế giới. Mỗi đội lại có 2 xe tham gia, do đó chúng ta có tổng cộng 24 chiếc xe cùng tranh tài... Một điều đặc biệt là những đội này sẽ tự thiết kế chiếc xe F1 của riêng mình, chỉ khác là sử dụng động cơ được tài trợ bởi 4 thương hiệu hàng đầu thế giới gồm Ferrari, Mercedes-Benz, Renault hoặc Cosworth. Được biết, ngân sách mỗi đội đua chi cho giải F1 để ganh đua nhau vô cùng lớn, khoảng 100 triệu và có khi lên đến 500 triệu đô la Mỹ/năm. Theo số liệu thống kê thì chỉ riêng phần nghiên cứu phát triển động cơ xe đã tiêu tốn trung bình từ 125 đến 225 triệu USD của một đội đua mỗi năm, vì vậy mà đây được xem là môn thể thao tốn kém nhất hiện nay.
Động cơ BMW Sauber P86 V8 engine
Một vài luật chơi
- Hiện nay một trận đua F1 được giới hạn thời gian kéo dài tối đa là 2 giờ.
- Trong trường hợp cần thiết (ví dụ có tai nạn, đường đua bị nguy hiểm...), ban tổ chức sẽ cho một chiếc xe an toàn (Safety car - do Mercedes tài trợ) chạy ra, chặn những chiếc xe F1 lại chạy chậm từ từ để bảo đảm an toàn đến khi sự cố được khắc phục.
Safety Car xuất quân
- Cơ cấu tính điểm: Người về nhất sẽ được 25 điểm, về nhì 18 điểm, về ba 15 điểm, về tư 12 điểm, thứ 5 được 10 điểm, thứ 6 được 8 điểm, thứ 7 được 6 điểm, thứ 8 được 4 điểm, thứ 9 được 2 điểm và về 10 được 1 điểm. Những xe còn lại sẽ không được điểm.
- Trong trường hợp các xe không thể về đích, thì họ vẫn được tính điểm, nếu có trong 10 thứ hạng kể trên, và phải hoàn thành ít nhất 90% đoạn đường mà người thắng cuộc đi được, kể cả khi xe đó bị hư không chạy được nữa dù chưa cán đích đến.
- Nếu người thắng cuộc (là xe đi được nhiều vòng nhất) cũng không thể cán đích đến, thì 10 thứ hạng trên chỉ được 1/2 số điểm mà thôi.
Khi tình huống nguy hiểm khẩn cấp xảy ra
Khi giải đấu F1 đang diễn ra, nếu có sự cố nguy hiểm trực tiếp đến cuộc đua xảy ra, ban tổ chức sẽ giải quyết tình huống bằng cách giơ cờ đỏ (Red Flag):
- Nếu các tay đua chỉ mới chạy xong dưới 3 vòng đua: Khởi động lại từ đầu cuộc đua.
- Nếu các tay đua hoàn thành xong từ 3 đến dưới 75% tổng số vòng đua: Tiếp tục lại cuộc đua sau khi đã khắc phục được sự cố, bảo toàn kết quả như khi cờ đỏ được đưa ra.
- Đã hoàn thành hơn 75% tổng số vòng đua: Thông thường (chứ không phải luôn luôn như vậy) thì ban tổ chức sẽ công bố luôn kết quả, được tính ở thời điểm trước khi cờ đỏ được đưa ra 2 vòng đua (ví dụ cờ được đưa ra ở vòng 50, thì kết quả sẽ tính căn cứ ở vòng đua thứ 48).
Tốc độ tối đa lên đến 350km/giờ
Quảng cáo
Bạn nên biết rằng những chiếc xe đua F1 là một trong những chiếc xe chạy nhanh nhất thế giới hiện nay, với tốc độ lên đến 350 km/giờ. Mỗi năm các đội đua tham gia rất nhiều giải đấu diễn ra từ tháng 3 đến tháng 11 hàng năm, được tổ chức khắp nơi trên thế giới như Ý, Đức, Bahrain, Nhật, Monaco... Sẽ có 2 giải thưởng được trao là giải vô địch đội và vô địch cá nhân, giá trị mỗi giải tùy theo mỗi sự kiện, nhưng cũng lên đến hàng triệu đô la Mỹ. Sắp tới đây, giải F1 United States Grand Prix sẽ diễn ra vào Chủ Nhật ngày 18/11 tới đây ở Austin, Texas, Mỹ sau 5 năm vắng mặt ở đất nước này. Các tay đua tham gia giải này sẽ tranh tài ở vòng đua gồm có 56 vòng, mỗi vòng dài 5513m, tức tổng cộng hơn 308 km. Để chạy hết đoạn đường này thì các tay đua sẽ mất một khoảng thời gian gần 2 giờ đồng hồ.
Sơ đồ vòng đua giải F1 sắp diễn ra ở Texas, Mỹ ngày 18/11 sắp tới
F1 không đơn giản chỉ là đua xe
Khi xem F1, chúng ta đừng bao giờ hi vọng sẽ có cảnh xe này đụng xe kia giống như NASCAR, hoặc tài xế gặp tai nạn (ví dụ té xe) rồi lại tiếp tục leo lên xe chạy vù vù tiếp được giống như mô tô GP. Bởi đơn giản, những chiếc xe F1 được thiết kế nhẹ nhất có thể để có thể chạy nhanh nhất, do đó với tốc độ lên đến hơn 300km/giờ thì khi tai nạn xảy ra, 100% là chiếc xe sẽ tan thành mây khói, vỡ vụn ra từng mảnh, và có thể người lái xe cũng không thể sống sót. Vì vậy, dù tai nạn là thứ không thể tránh khỏi khi đua xe nhưng không ai muốn nó xảy ra trong giải đua F1.
Cập nhật: xin cám ơn các anh đã chỉ thêm về thiết kế của xe và các thiếu sót của bài:
F-1 thiết kế rất an toàn, nhờ vào các vi cánh nhẹ, dễ vỡ mà phần thân được nguyên vẹn sau khi va chạm, chính xác là F-1 được thiế kế để vỡ ra từng phần đúng theo ý đồ nhà thiết kế khi có tai nạn, nhờ vậy mà pilot an toàn.
Khi tai nạn xảy ra
Cách để theo dõi F1 dễ dàng hơn
Quảng cáo
Cũng giống như bóng đá, trên đường đua F1 có tới 24 chiếc xe cứ chen nhau chạy vùn vụt trên đường, và với thời gian (của 1 giải F1) kéo dài khoảng 2 giờ đồng hồ để hoàn tất đoạn đường hơn 300 km thì đối với những người ngoại đạo chúng ta khi không quen hoặc không thực sự yêu thích môn thể thao này thì theo dõi một cuộc đua F1 khá nhàm chán. Do đó, lời khuyên cho bạn là thay vì cứ ngắm những chiếc xe F1 cứ chạy xen kẽ nhau, ta nên chọn 1 đội đua hoặc 1 tay đua nào đó để theo dõi và cổ vũ, ví dụ đội Ferrari, McLaren hoặc tay đua Kamui Kobayashi, Fernando Alonso hoặc Michael Schumacher... như vậy việc thưởng thức F1 sẽ thú vị và có ý nghĩa hơn.
Các tay đua ăn mừng khi thắng giải
Những thứ mà chỉ xe đua F1 mới cóXe đua F1 có giá trị rất đắt, do đó dĩ nhiên nó phải được trang bị những công nghệ tiên tiến. Hai trong số đó là KERS và DRS. KERS (Kinetic Energy Recovery System - tạm dịch là Bộ lưu trữ năng lượng động lực học) là một hệ thống giúp chiếc xe lưu trữ lại một phần năng lượng mà nó hao tốn trong quá trình thắng (phanh) vào bình ắc-qui. Khi được nạp đầy, tay đua có thể kích hoạt phần năng lượng đó và nó sẽ giúp chiếc xe một lực đẩy 80 HP (mã lực) trong khoảng 7 giây để tăng tốc những khi cần thiết, cái này giống với NO2 trong các game đua xe.
Một hệ thống khác nữa cũng rất hay mà không thể thiếu trong xe đua F1 là DRS (Drag Reduction System, tạm dịch là Hệ thống giảm sức cản). Trong trường hợp một chiếc xe F1 đang cách đối thủ phía trước khoảng 1 giây hoặc cần vượt thật nhanh, tay đua có thể kích hoạt DRS, lúc này các lá phía sau đuôi xe sẽ khép lại để giảm bớt sức cản gió nhằm tăng tốc độ tối đa, từ đó vượt xe chạy trước dễ hơn (xe F1 chạy rất nhanh, do đó sức cản gió sẽ ép xe xuống sát mặt đất để không bị thổi bay đi).
Xe F1 dừng lại những khi nào?
Mặc dù đường đua lên đến vài trăm km nhưng hiện nay, do có nhiều lí do đã xảy ra khiến xe F1 bị cấm không được tiếp nhiên liệu trong suốt đường đua, ví dụ như cháy nổ rất dễ xảy ra do người ta phải bơm xăng với áp lực rất mạnh trong khi máy xe vẫn hoạt động để tiết kiệm thời gian, mặt khác nếu một chiếc xe phải dừng lại để bơm xăng thì nó sẽ bị những chiếc khác bỏ lại đằng sau rất rất xa, khiến kết quả của giải đấu bị ảnh hưởng rất nhiều. Giờ đây người những chiếc xe F1 có thùng xăng to hơn, đảm bảo cho nó có thể chạy hết đoạn đường đua mà không cần phải dừng lại để tiếp nhiên liệu.
Tuy nhiên, xe F1 vẫn phải dừng lại để thay vỏ (Pit stop). Hoạt động ở điều kiện vô cùng khắc nghiệt nên người ta phải thay vỏ cho chiếc xe vài lần trong một giải đấu. Thời gian mà đội hỗ trợ bỏ ra để thay 4 vỏ xe cho một chiếc F1 phải rất ngắn để đảm bảo không mất thời gian quí báu của tay đua, do đó tốc độ thực hiện của họ nhanh đến kinh ngạc, chỉ vài giây nhỏ nhoi, và kỉ lục thế giới hiện nay chỉ 2,3 giây để tháo và thay cả 4 bánh xe F1 mới, vô cùng ấn tượng.
F1 cũng tham gia mạng xã hội
Ngày nay, các đội đua F1 đều có tham gia mạng xã hội để phổ biến thông tin đội đua của mình đến người hâm mộ, và một trong những phương tiện được họ chọn nhiều nhất là Twitter. Chúng ta có thể theo dõi (follow) các Twit của họ để cập nhật tình hình, thậm chí trong những trận đua, đội cố vấn còn tường thuật trực tiếp tình hình các tay đua của mình trên mạng xã hội này, thậm chí người hâm mộ còn được nghe những lời hướng dẫn, nhắc bài (Commentary) của họ đối với tay đua.
Chuẩn bị chu đáo cho việc thưởng thức giải F1
Để việc thưởng thức một giải F1 được trọn vẹn, ngoài việc có chiếc tivi ưng ý, hoặc đường truyền internet tốt (nếu xem trực tuyến), thì bạn cũng nên chuẩn bị một ít đồ ăn vặt, bởi như đã nói ở trên, các tay đua F1 phải tranh tài trên đường đua dài hàng trăm km với thời gian khoảng 2 giờ đồng hồ, do đó có thứ gì để nhâm nhi lúc này đều rất tuyệt vời. Hãy chuẩn bị cho mình những món ăn yêu thích như bánh, kẹo, snack, trái cây và bia, nước ngọt... nhé.
Và giờ thì hãy đón xem giải đua F1 United States Grand Prix sắp diễn ra vào Chủ Nhật tuần này, ngày 18/11 nhé, ở Việt Nam chúng ta có thể xem qua kênh truyền hình cáp Star Sport hoặc ESPN.