[Windows 8] Trả lời những thắc mắc của người dùng về Windows RT

Câu trả lời là KHÔNG. Đây là 2 dòng sản phẩm riêng biệt của Windows. Chúng ta có thể suy nghĩ đơn giản Windows RT và Windows 8 tương tự như iOS và Mac OS X. Mặc dù cả 2 phiên bản đều chia sẻ một số mã lập trình, nhưng mỗi phiên bản lại được thiết kế cho từng phân lớp thiết bị với các nền tảng xử lý khác nhau. Nếu so sánh, cả Mac OS X và Windows 8 đều chạy trên kiến trúc xử lý Intel x86/64 trong khi iOS và Windows RT chỉ hoạt động trên các thiết bị dùng CPU dùng kiến trúc ARM.

Nếu khác nhau như vậy thì những ứng dụng thiết kế cho Windows 8 hoặc các phiên bản cũ hơn của Windows sẽ không thể chạy trên Windows RT?

Điều này là CHÍNH XÁC. Các phần mềm được phát triển cho Windows 8 - phiên bản hệ điều hành chạy trên các thiết bị dùng vi xử lý x86/64 của Intel sẽ không những không chạy được trên Windows RT mà còn không được phép chạy trên Windows RT.

Hiện tại, mình đang thử nghiệm một chiếc máy tính bảng RT và ngoài những phần mềm chạy trên giao diện Modern UI (trước đây là Metro UI), phần mềm cho Desktop hiện nay gần như chưa có ngoài các ứng dụng được Microsoft cài sẵn như Internet Explorer 10 (IE 10) và Microsoft Office 2013 (Word, Excel, PowerPoint và OneNote). Microsoft từng nói với các lâp trình viên rằng nếu muốn bán phần mềm cho Windows RT thì họ cần phải tái thiết kế cũng như mã hóa lại ngay từ đầu để cho ra các phiên bản "Modern" của phần mềm.

Chúng ta bắt đầu nhắc đến khái niệm "Modern" vậy nó là gì?


Đây là tên gọi của ngôn ngữ thiết được Microsoft áp dụng nhằm tạo nên một phong cách "phẳng" của những tấm lát sống động (Live Tile) và "nghệ thuật chữ viết" (Typography). Trước đây Modern UI được gọi là Metro UI nhưng nó vô tình trùng với cái tên Metro của tập đoàn Metro AG của Đức - chủ sở hữu loạt siêu thị bán sỉ Metro nổi tiếng, nên buộc Microsoft phải thay đổi. Tên gọi Metro UI đã có từ khá lâu, kể từ khi Microsoft giới thiệu hệ điều hành Windows Phone 7 năm 2010 và nếu từng sử dụng qua Windows Phone, bạn sẽ thấy những nét "hao hao" về các yếu tố giao diện như hiệu ứng lật mở, cách hiển thị nội dung, v.v...

Trở lại với Windows RT, cùng với Windows 8, giao diện Modern UI mới được Microsoft cải tiến nhiều hơn, tùy biến tốt hơn. Nhưng với một vài ngoại lệ như Office, IE10 thì hầu hết các ứng dụng chạy trên Windows RT đều là ứng dụng Modern.

Nhưng tôi vẫn nghe người ta nhắc đến nhiều hơn về Modern UI trên Windows 8. Vậy khác biệt thiết yếu ở đây là gì?


Những phần mềm Windows thông thường hay chúng ta vẫn quen gọi là phần mềm EXE theo đuôi cài đặt sẽ không chạy được trên Windows RT nhưng những ứng dụng Modern sẽ có thể chạy trên cả RT lần Windows 8. Đây là một điều đáng tiếc.

Windows 8 có 2 chế độ thực thi (runtime) hoặc chứa những hàm API hỗ trợ cả phần mềm Win32 (những phần mềm được viết cho các phiên bản Windows trước đây) lẫn ứng dụng Modern. Windows RT mặt khác chỉ có 1 chế độ thực thi với cái tên gọi RT viết tắt của RunTime, vì vậy, nó chỉ có thể chạy các ứng dụng Modern.

Nói tóm lại, nếu nhìn qua Windows RT không khác gì so với Windows 8 về giao diện. Nó vẫn có môi trường Desktop quen thuộc, vẫn đi kèm với giao diện Modern UI tương tự Windows 8. Nhưng! Bạn không thể chạy một ứng dụng *.exe thông thường trên Windows RT trong khi các ứng dụng Modern UI hoạt đồng giống nhau trên Windows RT lẫn Windows 8.

Vậy những ứng dụng nào sẽ được tích hợp sẵn trên Windows RT:

Qua trải nghiệm chiếc máy tính bảng mình có trong tay, những ứng dụng được cài sẵn bao gồm cả các ứng dụng Modern và các ứng dụng chạy trên môi trường Desktop. Cụ thể, chúng ta sẽ có gói ứng dụng cơ bản để truy cập email, hình ảnh, bản đồ, danh bạ trên Modern UI và với môi trường Desktop, chúng ta có trình duyệt IE 10, bộ công cụ văn phòng Office 2013 với Word, Excel, PowerPoint và OneNote. Và mặc dù Microsoft vẫn chưa lên tiếng xác nhận việc các nhà sản xuất OEM có được cài sẵn các ứng dụng độc quyền trên thiết bị được bán ra hay không nhưng theo mình nhận thấy, khi khởi động lần đầu tiên là máy đã có sẵn một số ứng dụng để khai thác các đặc tính phần cứng như ứng dụng chụp ảnh bằng camera trước/sau, điều chỉnh cảm biến. Mặc dù vậy, trên thiết bị vẫn không có các ứng dụng cài sẵn với phiên bản dùng thử từ phía thứ 3 như khi chúng ta mua một chiếc máy tính Windows thông thường. Do đó, khả năng các nhà sản xuất OEM thu lời từ hình thức lấy % từ phí nâng cấp lên phiên bản Full do người dùng chi trả cho nhà phát triển ứng dụng vẫn bị bỏ ngõ.

Trong thời gian tới, có thể Microsoft sẽ bổ sung thêm một ứng dụng đọc sách điện tử hợp tác cùng Barnes & Noble và nhiều ứng dụng hữu ích khác, điển hình như Xbox Companion để đồng bộ savegame giữa nhiều thiết bị.

Tôi có thể cài đặt ứng dụng cho Windows RT từ đâu?


Câu trả lời là từ Windows Store. Đây là tên gọi mà Microsoft đặt cho kho ứng dụng trên Windows RT và Windows 8. Windows Store đã được mở cửa hồi đầu năm nay và phát triển rất nhanh. Theo thống kê từ Neowin thì số lượng ứng dụng trên Windows Store đã chạm mốc gần 2400 ứng dụng tính đến đầu tháng 10 này. Hiện tại, Windows Store đã có các ứng dụng trả phí, trả phí cho dùng thử và phần còn lại đều miễn phí.

Tại sao Microsoft lại cho ra đời Windows RT?

Câu trả lời đơn giản nhất là "Apple". Các bộ xử lý ARM - được sản xuất bởi nhiều hãng làm chip khác nhau, tất cả đều phải được cấp phép sử dụng kiến trúc từ ARM Holdings trước khi áp dụng lên sản phẩm cụ thể, đang đóng vai trò chủ đạo trên hầu hết các thiết bị di động như điện thoại thông minh và máy tính bảng, trong đó bao gồm cả iPhone và iPad.

ARM CPU có sức mạnh xử lý dĩ nhiên là thấp hơn so với chip sử dụng kiến trúc Intel x86/64 nhưng lại tiết kiệm pin hơn nhiều - đây là chìa khóa quan trọng dẫn đến sự thành công của máy tính bảng và điện thoại thông minh.

Giờ đây, sau 2 năm xếp sau Apple khi đối thủ đã tung ra thế hệ iPad thứ 3, Microsoft cần một phương thức khác để xâm nhập thị trường máy tính bảng đang lên. Chính vì lẽ đó, Windows RT - trước đây được công ty gọi là Windows on ARM hay WoA ra đời.

Liệu máy tính bảng sắp tới chỉ sử dụng duy nhất Windows RT tương tự iOS trên iPad? Câu trả lời là KHÔNG. Windows 8 với đầy đủ môi trường làm việc cả mới lẫn cũ vẫn xuất hiện dưới dạng máy tính bảng và thậm chí là nhiều dạng máy tính khác mà chúng ta chưa từng thấy trước đây, điển hình như dạng vừa cảm ứng vừa có bàn phím vật lý như laptop thông thường, hoặc dạng màn hình có thể tháo rời thành máy tính bảng v.v... Tuy nhiên, những chiếc máy tính bảng dùng Windows 8 hiển nhiên sẽ phải sử dụng CPU Intel và rõ ràng nó sẽ mạnh hơn nhưng không tiết kiệm điện năng, pin dài lâu như máy tính bảng Windows RT. Nếu không tham gia vào cuộc đua máy tính bảng, Microsoft sẽ có nguy cơ bị "cho ra rìa" tại một thị trường đang phát triển nhanh hiện đang tác động không nhỏ đến doanh thu của máy tính PC truyền thống - nguồn thu lợi nhuận chính của Microsoft từ việc bán bản quyền hệ điều hành Windows.

Bao giờ Windows RT được phát hành?


Đó là khi các thiết bị chạy Windows RT được các nhà sản xuất OEM bán ra. Không giống như Windows 8 được Microsoft quảng cáo bằng loạt phiên bản dùng thử cho người dùng từ Developer Preview, Consumer Preview đến gần đây nhất là Release Preview và Release to Manufaturer (RTM), Windows RT vẫn còn nằm trong bức màng bí ẩn chỉ đến khi các thiết bị dùng phiên bản hệ điều hành này lên kệ. Và như đã nói ở trên, Windows RT là phiên bản dành cho các OEM nên không khó hiểu khi chúng ta không thể "tải về", "cài đặt" và "trải nghiệm" như Windows 8.

Microsoft đã công bố thời điểm phát hành của Windows 8 cũng như cho ra mắt các thiết bị dùng Windows RT. Tuy nhiên, mục tiêu của Microsoft vẫn là đồng loạt ra quân sản phẩm mới ngay trước thời điểm mùa mua sắm cuối năm nay. Thêm vào đó, Microsoft cũng đã phát giấy mời dự sự kiện ra mắt chiếc máy tính bảng đầu tiên của mình - Microsoft Surface và phiên bản đầu tiên của Surface sẽ chạy Windows RT. Vì vậy, chúng ta sẽ sớm có thêm nhiều thông tin về phiên bản hệ điều hành này.

Tất cả các máy tính bảng chạy Windows RT sẽ tương tự nhau?

KHÔNG! Microsoft sẽ không đi theo chiến lược của Apple với việc phát triển và bán một chiếc máy tính bảng với một kích cỡ duy nhất. Thay vào đó, các máy tính bảng Windows RT sẽ "không cái nào giống cái nào" và mỗi hãng sản xuất sẽ mang một phong cách thiết kế riêng, ứng dụng và dịch vụ đi kèm cũng khác. Mặc dù vậy, cũng giống như Windows Phone, Microsoft đã đưa ra những ràng buộc về phần cứng nhằm bảo toàn trải nghiệm người dùng giữa các sản phẩm khác nhau.

Ví dụ, một trong số những tiêu chuẩn đầu tiên đối với nhà sản xuất OEM là sản phẩm phải có chứng nhận Windows 8/Windows RT - nói cho dễ hiểu là một con tem hay một logo Windows mới được dán/in trên máy. Tiếp theo đó, máy tính bảng phải có 5 nút không hơn không kém, bao gồm cả nút Start có hình logo Windows đóng vai trò tương tự nút Home trên iPad. Ngoài ra, độ phân giải tối thiểu của màn hình máy tính bảng Windows RT phải là 1366 x 768 px và dĩ nhiên có thể cao hơn.

Nếu muốn tìm hiểu thêm về những yêu cầu phần cứng của Windows 8, bạn có thể vào đây.

Tại sao Microsoft lại phát triển một chiếc máy tính bảng dùng Windows RT cho riêng mình?

Một số nhà phân tích tin rằng một chiếc máy tính bảng Windows RT với thương hiệu Microsoft có thể đóng vai trò như một thước đo cho các nhà sản xuất OEM hoặc thúc đẩy họ phát triển những sản phẩm của riêng mình. Nó có thể là một sản phẩm "được thiết kế để khuấy đảo ngành công nghiệp" về hệ điều hành mới của Microsoft và những thiết bị có thể chạy Windows RT" - nhà phân tích Rob Enderle thuộc Enderle Group cho biết.

Tuy nhiên, vẫn có khả năng Microsoft đang e ngại về sự thiếu nhiệt tình của các nhà sản xuất OEM đối với Windows RT. Trong khi rất nhiều đối tác sản xuất máy tính lâu đời của Microsoft đã công bố hoặc tiết lộ kế hoạch phát triển những thiết bị di động như máy tính bảng hay máy tính hybrid kết hợp các yếu tố "chạm" của màn hình cảm ứng, "bấm" của bàn phím và "mỏng" của Ultrabook sử dụng Windows 8 thì khá ít trong số này thừa nhận rằng họ đang có kế hoạch với Windows RT hoạt động trên nền tảng chip ARM.

Và nếu như Microsoft là kẻ duy nhất nhận thấy mối nguy từ Apple và quyết định tung ra phần cứng cạnh tranh trực tiếp như Surface thì công ty sẽ mang tiếng "bắt chước" đối thủ của mình kiểm soát từ đầu đến cuối phần cứng và phần mềm.

Có chăng những nguy cơ đối với Microsoft khi đối đầu trực tiếp với các đối tác OEM?

Mặc dù Microsoft có một bề dày về những sản phẩm phần cứng thành công điển hình như máy chơi game Xbox nhưng khi tung ra chiếc máy nghe nhạc Zune, sản phẩm này đã không đối đầu trực tiếp với các nhà sản xuất OEM trong thị trường PC và di động.

Nguy cơ có thể thấy rõ ràng nhất là các OEM sẽ mất lợi thế khi họ phải trả phí nhượng quyền sử dụng Windows - trong trường hợp này là Windows RT với 85 USD/máy, trong khi Microsoft lại sử dụng như một "đặc sản cây nhà lá vườn".

Google cũng đã đối mặt với một tình huống tương tự khi mua lại Motorola; những điện thoại hoặc máy tính bảng Android mang thương hiệu Google đã gây nên tâm lý hoang mang cho các nhà sản xuất thiết bị dựa trên nền tảng này. Microsoft hẳn cũng mong muốn sản phẩm của mình sẽ tạo được hiệu ứng thúc đẩy như mong đợi và Surface sẽ không phải là cái "gai" trong mắt của những OEM.