Như anh em đã biết, Viện IIF nơi sinh ra MP3 đã thông báo rằng họ sẽ ngừng cấp giấy phép sử dụng cho một số bằng sáng chế liên quan đến chuẩn nhạc phổ biến này. Nhưng cũng như mọi sự biến chuyển khác trong thế giới công nghệ, MP3 sẽ không biến mất ngay lập tức mà sẽ còn một chặng đường rất dài nữa trước khi MP3 trở thành một thứ xa lạ và không còn được ai sử dụng. Vì sao lại như thế?
Vì MP3 là một chuẩn mã hóa âm thanh, hay nói cụ thể hơn là chuẩn mã hóa các file nhạc, nên chúng ta cần phải nhìn vào thực tế nội dung MP3 đang phát triển ra sao. Ngày nay trên thế giới có hàng triệu website và dịch vụ sử dụng file MP3 để khách hàng lên nghe trực tuyến hoặc tải về máy của mình nghe offline. Ngay tại Việt Nam chúng ta cũng có rất nhiều những dịch vụ như thế: ZingMP3, NhacCuaTui, trước còn có NhacSo. Họ kinh doanh và sống dựa trên file MP3, vậy nên việc yêu cầu bỏ hết kho nhạc của họ để chuyển sang một định dạng khác ngay lập tức là chuyện bất khả thi với kho dữ liệu hàng Terabyte hay thậm chí là Petabyte.
Mọi thứ cần có lộ trình, và việc chuyển từ các file MP3 hiện nay sang định dạng AAC sẽ cần được thực hiện từng chút một. Chất lượng âm thanh sau khi chuyển cũng là thứ họ quan tâm nên việc chuyển đổi sẽ được tiến hành vô cùng kĩ lưỡng chứ không phải cứ ném vào một phần mềm converter nào đó là xong đâu. Sau đó các công ty lại còn phải tinh chỉnh lại phần mềm, thuật toán và cơ sở hạ tầng của họ để đáp ứng được cho định dạng mới nữa.
Trên thế giới cũng thế, vẫn còn rất nhiều dịch vụ sử dụng file MP3 khi khách mua nhạc, ví dụ như Google Play Music. Trừ iTunes của Apple - cái tên số một trong ngành bán nhạc - đã sử dụng AAC ngay từ những ngày đầu tiên nên họ sẽ không gặp khó khăn gì vào thời điểm này. Và nếu chỉ xét những website chính thông không thì không đủ, đừng quên còn rất nhiều trang chia sẻ "nhạc lậu" ngoài kia vẫn đang phụ thuộc vào MP3 để sống, và vẫn có một lượng người dùng vô cùng đông đảo.
Định dạng AAC cũng chưa thể phổ biến ngay lập tức vì nhiều thiết bị, đầu chơi nhạc cũ chưa hỗ trợ cho chuẩn file này. Đó sẽ là những thiết bị mua khoảng 5-7 năm về trước và không còn được cập nhật firmware nữa, đa phần sẽ là các setup box cũ hoặc những chiếc máy chơi nhạc MP3 mini lâu đời. Nếu bạn đang sở hữu trong tay một thiết bị iOS, Android, Windows thì không cần lo lắng, tất cả những nền tảng này đã sẵn sàng cho kỉ nguyên AAC từ lâu rồi.
Nhìn vào hai yếu tố thị trường nội dung và khả năng tương thích của phần cứng, chúng ta có thể thấy rằng sự chấm dứt của MP3 và AAC lên ngôi khá giống với những gì đang diễn ra cho USB-C. Một chuẩn mới tốt hơn, xịn hơn ra đời nhưng không phải chỉ trong 1-2 năm là nó sẽ trở nên phổ biến. Thị trường phụ kiện USB-A vẫn còn đang rất phong phú nên việc sắm những chiếc laptop chỉ có USB-C sẽ không phải là ý kiến hay nếu bạn vẫn đang phụ thuộc nhiều vào chuẩn A cũ. Rồi những chiếc máy cũ thì sao, làm sao nó có thể dùng với phụ kiện USB-C mới nếu không thông qua các đầu chuyển?
Hiện tại USB-C đang ngày càng xuất hiện nhiều hơn trên thị trường, tuy nhiên ngoại trừ MacBook và ZenBook 3 ra thì không còn máy nào dám sử dụng độc 1 cổng USB-C cả. Thị trường vẫn có độ trễ nhất định trước khi người ta có thể vui vẻ xài chuẩn mới mà không còn gặp chút khó khăn nào.
Hay như thời người ta quyết định bỏ ổ đĩa mềm để chuyển sang dùng CD cũng vậy. Những model đầu tiên bỏ khe đĩa mềm đều bị chửi là điên khùng và quá gay gắt, nhưng nếu không có những động thái dứt khoát như vậy thì chúng ta không thể nào tiến tới một tương lai tốt đẹp hơn.
Quay trở lại với MP3 và AAC, thực ra ở thời buổi này bạn không còn phải quan tâm đến việc mình đang nghe bằng codec nào nữa. Mọi thứ đã có ứng dụng xử lý hay các dịch vụ online tự làm cho bạn. Bạn chỉ đơn giản là chọn bài hát mình thích rồi ấn nút play ngồi thưởng thức thôi. Nhưng ngặt cái là những dịch vụ streaming dạng này ở nước ta vẫn còn chưa phát triển, một phần vì thói quen, một phần vì tốc độ mạng chưa đủ nhanh để có thể nghe mọi lúc mọi nơi như những quốc gia đã có hạ tầng Internet di động ổn định.
Mình vẫn rất mong ngày mà AAC trở thành một chuẩn duy nhất cho thị trường âm nhạc, khi đó bạn có thể thưởng thức những bài hát với chất lượng cao hơn trong khi ít tốn dung lượng máy để chứa nó. Nếu stream nhạc từ Internet về, bạn sẽ tốn ít dung lượng 3G / 4G hơn, file sẽ load nhanh hơn. Nhưng để tới được ngày đó sẽ còn mất nhiều năm nữa, và chúng ta sẽ càn phải kiên nhẫn một chút.
Vì MP3 là một chuẩn mã hóa âm thanh, hay nói cụ thể hơn là chuẩn mã hóa các file nhạc, nên chúng ta cần phải nhìn vào thực tế nội dung MP3 đang phát triển ra sao. Ngày nay trên thế giới có hàng triệu website và dịch vụ sử dụng file MP3 để khách hàng lên nghe trực tuyến hoặc tải về máy của mình nghe offline. Ngay tại Việt Nam chúng ta cũng có rất nhiều những dịch vụ như thế: ZingMP3, NhacCuaTui, trước còn có NhacSo. Họ kinh doanh và sống dựa trên file MP3, vậy nên việc yêu cầu bỏ hết kho nhạc của họ để chuyển sang một định dạng khác ngay lập tức là chuyện bất khả thi với kho dữ liệu hàng Terabyte hay thậm chí là Petabyte.
Mọi thứ cần có lộ trình, và việc chuyển từ các file MP3 hiện nay sang định dạng AAC sẽ cần được thực hiện từng chút một. Chất lượng âm thanh sau khi chuyển cũng là thứ họ quan tâm nên việc chuyển đổi sẽ được tiến hành vô cùng kĩ lưỡng chứ không phải cứ ném vào một phần mềm converter nào đó là xong đâu. Sau đó các công ty lại còn phải tinh chỉnh lại phần mềm, thuật toán và cơ sở hạ tầng của họ để đáp ứng được cho định dạng mới nữa.
Trên thế giới cũng thế, vẫn còn rất nhiều dịch vụ sử dụng file MP3 khi khách mua nhạc, ví dụ như Google Play Music. Trừ iTunes của Apple - cái tên số một trong ngành bán nhạc - đã sử dụng AAC ngay từ những ngày đầu tiên nên họ sẽ không gặp khó khăn gì vào thời điểm này. Và nếu chỉ xét những website chính thông không thì không đủ, đừng quên còn rất nhiều trang chia sẻ "nhạc lậu" ngoài kia vẫn đang phụ thuộc vào MP3 để sống, và vẫn có một lượng người dùng vô cùng đông đảo.
Định dạng AAC cũng chưa thể phổ biến ngay lập tức vì nhiều thiết bị, đầu chơi nhạc cũ chưa hỗ trợ cho chuẩn file này. Đó sẽ là những thiết bị mua khoảng 5-7 năm về trước và không còn được cập nhật firmware nữa, đa phần sẽ là các setup box cũ hoặc những chiếc máy chơi nhạc MP3 mini lâu đời. Nếu bạn đang sở hữu trong tay một thiết bị iOS, Android, Windows thì không cần lo lắng, tất cả những nền tảng này đã sẵn sàng cho kỉ nguyên AAC từ lâu rồi.
Nhìn vào hai yếu tố thị trường nội dung và khả năng tương thích của phần cứng, chúng ta có thể thấy rằng sự chấm dứt của MP3 và AAC lên ngôi khá giống với những gì đang diễn ra cho USB-C. Một chuẩn mới tốt hơn, xịn hơn ra đời nhưng không phải chỉ trong 1-2 năm là nó sẽ trở nên phổ biến. Thị trường phụ kiện USB-A vẫn còn đang rất phong phú nên việc sắm những chiếc laptop chỉ có USB-C sẽ không phải là ý kiến hay nếu bạn vẫn đang phụ thuộc nhiều vào chuẩn A cũ. Rồi những chiếc máy cũ thì sao, làm sao nó có thể dùng với phụ kiện USB-C mới nếu không thông qua các đầu chuyển?
Hiện tại USB-C đang ngày càng xuất hiện nhiều hơn trên thị trường, tuy nhiên ngoại trừ MacBook và ZenBook 3 ra thì không còn máy nào dám sử dụng độc 1 cổng USB-C cả. Thị trường vẫn có độ trễ nhất định trước khi người ta có thể vui vẻ xài chuẩn mới mà không còn gặp chút khó khăn nào.
Hay như thời người ta quyết định bỏ ổ đĩa mềm để chuyển sang dùng CD cũng vậy. Những model đầu tiên bỏ khe đĩa mềm đều bị chửi là điên khùng và quá gay gắt, nhưng nếu không có những động thái dứt khoát như vậy thì chúng ta không thể nào tiến tới một tương lai tốt đẹp hơn.
Quay trở lại với MP3 và AAC, thực ra ở thời buổi này bạn không còn phải quan tâm đến việc mình đang nghe bằng codec nào nữa. Mọi thứ đã có ứng dụng xử lý hay các dịch vụ online tự làm cho bạn. Bạn chỉ đơn giản là chọn bài hát mình thích rồi ấn nút play ngồi thưởng thức thôi. Nhưng ngặt cái là những dịch vụ streaming dạng này ở nước ta vẫn còn chưa phát triển, một phần vì thói quen, một phần vì tốc độ mạng chưa đủ nhanh để có thể nghe mọi lúc mọi nơi như những quốc gia đã có hạ tầng Internet di động ổn định.
Mình vẫn rất mong ngày mà AAC trở thành một chuẩn duy nhất cho thị trường âm nhạc, khi đó bạn có thể thưởng thức những bài hát với chất lượng cao hơn trong khi ít tốn dung lượng máy để chứa nó. Nếu stream nhạc từ Internet về, bạn sẽ tốn ít dung lượng 3G / 4G hơn, file sẽ load nhanh hơn. Nhưng để tới được ngày đó sẽ còn mất nhiều năm nữa, và chúng ta sẽ càn phải kiên nhẫn một chút.
![[IMG]](http://i620.photobucket.com/albums/tt281/50_tranbinh/panda11.gif)