Kể từ khi nâng cấp lên iOS 10, trải nghiệm của mình với màn hình khóa trên chiếc iPhone 6 Plus trở nên lạ lùng. Bạn phải nhấn vào nút home để unlock máy hoặc để hiển thị bàn phím nhập mã PIN, trong khi lúc trước bạn chỉ cần slide ngang qua là xong. Mình không sử dụng cảm biến vân tay Touch ID vì lý do nó chạy không ổn định. Tuy nhiên, ngay cả khi Touch ID chạy được, bạn vẫn phải giữ ngón tay trên phím home trong khoảng nửa giây để nhận diện. Nửa giây đó không nhiều, nhưng với một thứ mà chúng ta làm cả trăm lần mỗi ngày thì nó đem tới cảm giác rất khó chịu.
Tất nhiên, trải nghiệm khó chịu nói trên không hề xuất hiện khi mình dùng iPhone 6s chạy iOS 10 hay iPhone 7, chủ yếu nhờ vào cảm biến Touch ID mới nhạy hơn và nhanh hơn rất nhiều so với trước (xem bài thử nghiệm: Thử nghiệm tốc độ cảm biến vân tay trên iPhone 6s Plus: nhanh kinh khủng). Bạn chỉ cần nhấn vào nút home, ngay lập tức máy sẽ unlock và chuyển bạn vào màn hình chính trong tích tắc. Vấn đề là mình không xài Touch ID. Nói cách khác, việc sử dụng iPhone mà không dùng tới Touch ID đang trở nên khó và phức tạp hơn.
Vì sao lại không dùng Touch ID? Có nhiều lý do khác nhau. Với mình, mặc dù iPhone 6 Plus cũng có Touch ID nhưng do tay ra mồ hôi nhiều nên cảm biến chạy thất thường và trong 80% thời gian xài máy, mình phải unlock bằng cách nhập PIN. Một số người khác xài iPhone cũ, ví dụ như iPhone 5c và iPhone 5, thì đơn giản là không có Touch ID để mà sử dụng. Mình cũng từng gặp những người chỉ đơn giản là không thích trải nghiệm quét vân tay vào nên không xài Touch ID.
Thật khó để biết có bao nhiêu người đang xài Touch ID. Apple thì rất kín tiếng trong chuyện này, và nhiều khả năng là hãng sẽ không bao giờ nhắc tới những số liệu đó. Các nghiên cứu hay khảo sát thì gần như không xuất hiện. Nhưng theo một báo cáo hồi hè năm ngoái, chỉ khoảng phân nửa người dùng iPhone được hỏi nói rằng họ có dùng Touch ID. Trong cùng năm, các app bên thứ ba cho hay chỉ khoảng 15% các phiên sử dụng app của họ là bắt nguồn từ việc unlock bằng Touch ID. Tất nhiên những con số này còn quá chung chung và chưa phản ánh được nhiều, nhưng nó cũng phần nào cho thấy vẫn còn đó rất nhiều người xài mã PIN hoặc password.
Theo một khía cạnh nào đó, việc này không phải là thứ xa lạ với Apple. Đây là cách mà hãng từng sử dụng để thúc đẩy sự phổ biến và sự chấp nhận của người dùng với cổng Lightning hay USB-C. Ban đầu, việc thiếu hụt tính năng sẽ khiến người dùng cảm thấy bực mình. Khi mới chuyển sang cổng Lightning, hàng tá người dùng than phiền rằng họ không thể sử dụng các phụ kiện cũ, nhưng giờ mọi thứ đã đâu vào đấy. Hay như cổng USB-C, khi MacBook mới xuất hiện lần đầu năm 2015 thì sản phẩm này bị chỉ trích dữ dỗi, nhưng một thời gian sau đó khi nhiều hãng cũng chuyển sang dùng USB-C thì nhiệt đã giảm đi nhiều.
Có vẻ như các kĩ sư Apple nghĩ rằng họ đã tìm ra cách dễ nhất, tiện nhất để người dùng unlock điện thoại của mình một cách an toàn, và họ không muốn người dùng của mình xài những cách unlock khác nữa. Theo Apple, một người dùng iPhone unlock trung bình 80 lần mỗi ngày, vậy nên việc giúp quy trình unlock trở nên dễ dàng hơn là một cách để giúp trải nghiệm chung của iPhone trở nên tốt hơn. Apple muốn người dùng chỉ xài Touch ID để unlock iPhone, vậy là họ làm cho trải nghiệm unlock với Touch ID nhanh hơn, trong khi những cách unlock khác lại bị làm cho phức tạp lên để người dùng cảm thấy khó chịu và chuyển sang Touch ID.
Nhưng việc làm khó người dùng chưa bao giờ là thứ được khuyến khích, và chưa bao giờ là một giải pháp hay. Nhất là khi việc đó đụng tới một thứ mà người ta xài hằng ngày, RẤT NHIỀU LẦN. Cổng USB hay Lightning còn có thể chấp nhận được ở mức độ nào đó vì người ta xài nhiều lắm là vài lần mỗi ngày, trong khi việc unlock là thứ mà ngay cả Apple cũng thừa nhận là một trong những thao tác phổ biến nhất với iPhone. Và ngay cả với iPhone 6 Plus, tuy đã có cảm biến vân tay nhưng nó vẫn chưa chạy đủ ngon để trở thành một cách unlock ổn định để mình có thể xài nó mỗi khi cần mở máy lên.
Đây là vấn đề của Apple, vấn đề về cách mà hãng khuyến khích người dùng xài tính năng mới, hay là vấn đề về việc hãng khuyến khích người dùng chuyển sang thiết bị mới để có được trải nghiệm tốt hơn thay vì làm cho trải nghiệm trên máy cũ trở nên đơn giản hơn...
Tất nhiên, trải nghiệm khó chịu nói trên không hề xuất hiện khi mình dùng iPhone 6s chạy iOS 10 hay iPhone 7, chủ yếu nhờ vào cảm biến Touch ID mới nhạy hơn và nhanh hơn rất nhiều so với trước (xem bài thử nghiệm: Thử nghiệm tốc độ cảm biến vân tay trên iPhone 6s Plus: nhanh kinh khủng). Bạn chỉ cần nhấn vào nút home, ngay lập tức máy sẽ unlock và chuyển bạn vào màn hình chính trong tích tắc. Vấn đề là mình không xài Touch ID. Nói cách khác, việc sử dụng iPhone mà không dùng tới Touch ID đang trở nên khó và phức tạp hơn.
Vì sao lại không dùng Touch ID? Có nhiều lý do khác nhau. Với mình, mặc dù iPhone 6 Plus cũng có Touch ID nhưng do tay ra mồ hôi nhiều nên cảm biến chạy thất thường và trong 80% thời gian xài máy, mình phải unlock bằng cách nhập PIN. Một số người khác xài iPhone cũ, ví dụ như iPhone 5c và iPhone 5, thì đơn giản là không có Touch ID để mà sử dụng. Mình cũng từng gặp những người chỉ đơn giản là không thích trải nghiệm quét vân tay vào nên không xài Touch ID.
Thật khó để biết có bao nhiêu người đang xài Touch ID. Apple thì rất kín tiếng trong chuyện này, và nhiều khả năng là hãng sẽ không bao giờ nhắc tới những số liệu đó. Các nghiên cứu hay khảo sát thì gần như không xuất hiện. Nhưng theo một báo cáo hồi hè năm ngoái, chỉ khoảng phân nửa người dùng iPhone được hỏi nói rằng họ có dùng Touch ID. Trong cùng năm, các app bên thứ ba cho hay chỉ khoảng 15% các phiên sử dụng app của họ là bắt nguồn từ việc unlock bằng Touch ID. Tất nhiên những con số này còn quá chung chung và chưa phản ánh được nhiều, nhưng nó cũng phần nào cho thấy vẫn còn đó rất nhiều người xài mã PIN hoặc password.
Theo một khía cạnh nào đó, việc này không phải là thứ xa lạ với Apple. Đây là cách mà hãng từng sử dụng để thúc đẩy sự phổ biến và sự chấp nhận của người dùng với cổng Lightning hay USB-C. Ban đầu, việc thiếu hụt tính năng sẽ khiến người dùng cảm thấy bực mình. Khi mới chuyển sang cổng Lightning, hàng tá người dùng than phiền rằng họ không thể sử dụng các phụ kiện cũ, nhưng giờ mọi thứ đã đâu vào đấy. Hay như cổng USB-C, khi MacBook mới xuất hiện lần đầu năm 2015 thì sản phẩm này bị chỉ trích dữ dỗi, nhưng một thời gian sau đó khi nhiều hãng cũng chuyển sang dùng USB-C thì nhiệt đã giảm đi nhiều.
Có vẻ như các kĩ sư Apple nghĩ rằng họ đã tìm ra cách dễ nhất, tiện nhất để người dùng unlock điện thoại của mình một cách an toàn, và họ không muốn người dùng của mình xài những cách unlock khác nữa. Theo Apple, một người dùng iPhone unlock trung bình 80 lần mỗi ngày, vậy nên việc giúp quy trình unlock trở nên dễ dàng hơn là một cách để giúp trải nghiệm chung của iPhone trở nên tốt hơn. Apple muốn người dùng chỉ xài Touch ID để unlock iPhone, vậy là họ làm cho trải nghiệm unlock với Touch ID nhanh hơn, trong khi những cách unlock khác lại bị làm cho phức tạp lên để người dùng cảm thấy khó chịu và chuyển sang Touch ID.
Nhưng việc làm khó người dùng chưa bao giờ là thứ được khuyến khích, và chưa bao giờ là một giải pháp hay. Nhất là khi việc đó đụng tới một thứ mà người ta xài hằng ngày, RẤT NHIỀU LẦN. Cổng USB hay Lightning còn có thể chấp nhận được ở mức độ nào đó vì người ta xài nhiều lắm là vài lần mỗi ngày, trong khi việc unlock là thứ mà ngay cả Apple cũng thừa nhận là một trong những thao tác phổ biến nhất với iPhone. Và ngay cả với iPhone 6 Plus, tuy đã có cảm biến vân tay nhưng nó vẫn chưa chạy đủ ngon để trở thành một cách unlock ổn định để mình có thể xài nó mỗi khi cần mở máy lên.
Đây là vấn đề của Apple, vấn đề về cách mà hãng khuyến khích người dùng xài tính năng mới, hay là vấn đề về việc hãng khuyến khích người dùng chuyển sang thiết bị mới để có được trải nghiệm tốt hơn thay vì làm cho trải nghiệm trên máy cũ trở nên đơn giản hơn...
Tham khảo: The Verge