Cách đây 20 năm vào ngày 6/7/1996, cừu Dolly đã trở thành "siêu sao của thế giới" bởi nó là động vật có vú đầu tiên được nhân bản vô tính thành công từ tế bào sinh dưỡng trưởng thành, một minh chứng mạnh mẽ cho tính khả thi của kỹ thuật nhân bản. Tuy nhiên, sức khỏe yếu và cái chết quá sớm của cô đã khiến nhiều ý kiến lo ngại về tính khả thi của kỹ thuật này. Nhận định đó có thể là chưa đúng bởi các nhà nghiên cứu đã dùng chính những tế vào cùng dòng để tạo ra thêm nhiều chị em khác của Dolly và 4 trong số đó hiện vẫn còn sống với sức khỏe rất tốt.
Và không chỉ có 4 chị em với Dolly mà còn gần 12 cá thể cừu khác cũng được nhân bản ra và đây chính là một phần của nghiên cứu đang được tiến hành bởi Đại học Nottingham nhằm xác định ảnh hưởng sức khỏe về dài hạn của những sinh vật sau khi nhân bản vô tính.
20 năm nghiên cứu và còn hơn thế nữa
Dolly qua đời vào năm 2003, sống được 6 tuổi và nguyên nhân dẫn tới cái chết chính là bệnh phổi - một căn bệnh phổ biến thường xuất hiện ở những con cừu 11 - 12 tuổi. Ngoài ra, Dolly còn mắc bệnh viêm khớp tương đối nghiêm trọng, dẫn tới suy đoán rằng chính quá trình nhân bản đã dẫn tới tình hình sức khỏe yếu kém của Dolly ngay từ lúc mới sinh ra.
Và không chỉ có 4 chị em với Dolly mà còn gần 12 cá thể cừu khác cũng được nhân bản ra và đây chính là một phần của nghiên cứu đang được tiến hành bởi Đại học Nottingham nhằm xác định ảnh hưởng sức khỏe về dài hạn của những sinh vật sau khi nhân bản vô tính.
20 năm nghiên cứu và còn hơn thế nữa
Dolly qua đời vào năm 2003, sống được 6 tuổi và nguyên nhân dẫn tới cái chết chính là bệnh phổi - một căn bệnh phổ biến thường xuất hiện ở những con cừu 11 - 12 tuổi. Ngoài ra, Dolly còn mắc bệnh viêm khớp tương đối nghiêm trọng, dẫn tới suy đoán rằng chính quá trình nhân bản đã dẫn tới tình hình sức khỏe yếu kém của Dolly ngay từ lúc mới sinh ra.
"Ngôi sao" cừu Dolly và các nhà báo từ khắp thế giới
Tuy nhiên, những người em của Dolly là Debbie, Denise, Dianna và Daisy vừa bước sang tuổi thứ 9 với tình hình sức khỏe rất tốt. Chúng là 4 cá thể còn sống trong số 10 cá thể nhân bản hồi năm 2007 từ tế bào cùng dòng với Dolly. Hiện 4 cô cừu này đang được chăm sóc bởi giáo sư Kevin Sinclair tại Viện nghiên cứu phát triển sinh học Nottingham. Ông đã tiếp quản dự án nghiên cứu cừu Dolly từ tay giáo sư Keith Campbell, một trong những thành viên sáng lập dự án và đã qua đời vào năm 2012.
4 con cừu được tạo ra bằng kỹ thuật nhân bản vô tính sử dụng cùng dòng tế bào với Dolly hồi năm 2007
Những nghiên cứu trước đây trên loài chuột đã chỉ ra rằng những cá thể sau khi nhân bản sẽ có xu hướng bị béo phì và tiểu đường với nguy cơ cao. Để xác định xem liệu 4 người em của Dolly có mắc chứng bệnh nào từ quá trình nhân bản hay không, nhóm nghiên cứu đã đánh giá tình hình sức khỏe của từng con cừu dựa trên một loạt các chỉ số như mức độ dung nạp đường, độ nhạy với insulin, nhịp tim và huyết áp. Đồng thời, những con cừu cũng phải trải qua những bài tập cơ xương kết hợp với chụp X quang và MRI.
Trong kết quả công bố mới đây trên tạp chí Nature, nhóm nghiên cứu khẳng định: "Phần lớn các cá thể cừu đều có sức khỏe ổn định. So với những loài khác, những con cừu này cho thấy biểu hiện của bệnh viêm khớp với mức độ tương đối thấp, một điểm khác biệt đáng chú ý so với Dolly. Một phần lý do có thể do chế độ chăm sóc chu đáo từ khi chúng được khai sinh."
Một thành công của công nghệ nhân bản
Các nhà nghiên cứu cho biết rằng đây chính là nghiên cứu định hướng theo dõi sức khỏe đầu tiên trên những cá thể nhân bản vô tình được tạo thành từ Kỹ thuật chuyên nhân tế bào soma (SCNT) - quá trình khi xưa được dùng để tạo ra Dolly. Về cơ bản, kỹ thuật SCNT sẽ lấy hạt nhân DNA từ tế bào soma và đặt vào trong trứng, sau đó được kích thích để bắt đầu quá trình hình thành sự sống mới.
4 con cừu "em" của Dolly vẫn sống cho tới hiện tại với sức khỏe bình thường
Quảng cáo
Tuy nhiên, mặc dù là bản sao nhưng những cá thể cừu nói trên không hoàn toàn giống với Dolly. Chính xác hơn thì mặc dù quá trình nhân bản sử dụng cùng một nhân DNA nhưng mỗi cá thể cừu sở hữu một sợi ti thể DNA riêng. Và cho dù ti thể chỉ là một mảnh nhỏ của bộ gen nhưng vẫn có khả năng đây chính là nguồn gốc dẫn tới sự khác biệt giữa các cá thể cừu.
Nhiều kỹ thuật nhân bản đã thành công, sẵn sàng thương mại hóa
Mô hình cừu Dolly tại viện bảo tàng
Thách thức trong thời gian tới đối với nhóm nghiên cứu chính là đưa kỹ thuật SCNT tới điểm có thể áp dụng trên quy mô thương mại. Nếu như khi xưa Dolly cá thể duy nhất có thể đạt tới tuổi trưởng thành trong số 277 thử nghiệm nhân bản, nhưng nhóm nghiên cứu cho biết rằng hiện kỹ thuật của họ đã nâng tỷ lệ này lên 20%.
Mặc dù còn nhiều hạn chế về mặt kỹ thuật nhưng nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới đang tìm cách đưa kỹ thuật nhân bản vào các ứng dụng thương mại. Một số phương pháp nhân bản đã được chứng minh tính khả thi. Điển hình như các nhà nghiên cứu Hàn Quốc tuyên bố đã có thể nhân bản 500 cá thể động vật mỗi ngày. Thậm chí có nhóm còn đang tìm cách hồi sinh những loài động vật đã chết. Tuy nhiên, vấn đề cần lưu ý nhất chính là dù cho có hoàn thiện tới đâu thì vì những lý do đạo đức và pháp lý, chắc chắn sẽ không có chuyện nhân bản con người dù bất cứ mục đích nào.
Quảng cáo