Napoleon Hill và Think and Grow Rich: câu chuyện về kẻ lừa dối "giỏi" nhất mọi thời đại

Những vết nhơ trong quá khứ

Nếu lướt qua tiểu sử của Napoleon Hill, chúng ta hẳn sẽ cảm thấy rất ấn tượng với những gì miêu tả về ông cũng như những thành tựu ông đạt được. Ông được miêu tả là người cố vấn của hai Tổng thống Mỹ: Woodrow Wilson và Franklin Delano Roosevelt. Thế nhưng, không có bằng chứng nào chứng minh được rằng Hill đã từng gặp hai vị tổng thống chứ khoan nói đến việc ông có thật sự là cố vấn của họ hay không. Gần như không có bằng chứng có thể chứng minh rằng Hill từng gặp qua người nổi tiếng mà ông nói rằng họ đã trở thành nguồn cảm hứng cho các tác phẩm của ông. Có lẽ, người nổi tiếng hiếm hoi mà ông đã gặp chính là khi thực hiện cuộc phỏng vấn năm 1908 với Andrew Carnegie – người giàu có nhất thế giới lúc bấy giờ. Sau đó, Hill đã dành hầu hết thời gian của khoảng những năm 1920 để kể về cuộc nói chuyện của ông với Carnegie và viết sách về nội dung này. Năm 1948, ấn bản đầu tiên của ông được xuất bản với cái tên Think Your Way to Wealth, sau đó vào năm 1953 được đổi thành How to Raise Your Own Salary, và tới nay, sách này được phát hành với cái tên Napoleon Hill’s Wisdom of Andrew Carnegie as told to Napoleon Hill.

Thẳng thắn mà nói thì, toàn bộ những ấn bản trên thực sự khá nực cười. Cuộc trò chuyện giữa Hill và Carnegie được biên tập theo kiểu “self-help, làm giàu nhanh chóng”. Lối viết trong sách hoàn toàn là do Hill đã “bịa” ra khi nói về cách đạt được thành công trong kinh doanh, chứ không phải do Carnegie đã nói. Kể cả khi liên lạc với người đại diện của Andrew Carnegie, người này cũng nói rằng không hề có bằng chứng nào chứng minh được cuộc gặp gỡ giữa hai người đã diễn ra, hay rằng những ấn phẩm của Hill có thực sự được lấy cảm hứng từ cuộc gặp gỡ này.

Napoleon Hill đã thực hiện rất nhiều hành vi lừa đảo trong nhiều năm qua. Thiếu nợ các chủ buôn và chưa bao giờ trả, sau đó lại phá giá thị trường khi bán lại các sản phẩm thấp hơn giá thị trường, tham ô tiề từ thiện… và các hành vi lừa đảo khác nữa, nhưng hầu hết chúng đã được che đậy và đi vào quên lãng.

Napoleon Hill là ai?

Dù những việc làm lừa đảo của Hill chẳng vẻ vang gì, nhưng có một điều phải công nhận rằng ông thực sự là một nhà văn đã truyền cảm hứng cho rất nhiều người. Ông đã từng thực hiện rất nhiều phi vụ kinh doanh hợp pháp. Ông từng là quản trị viên của một công ty buôn bán gỗ, đồng sở hữu của một công ty sản xuất kẹo, đồng thời cũng từng là một nhà xuất bản tạp chí… Thế nhưng, mỗi một công việc, ông đều có dù ít dù nhiều – đều liên quan đến những hành vi gian lận trong kinh doanh, và tất nhiên điều đó đã nhanh chóng dẫn đến những thất bại của ông. Một trong những điều dẫn đến vấn đề này chính là do ông đã quá tin người, và bị chính đồng nghiệp của mình “đưa vào tròng”. Những người đó đã thực hiện các hành vi gian lận và khi bị phát hiện, họ đều đưa Hill ra đứng mũi sào hứng chịu chỉ trích.

Ông thực sự đã quá tin tưởng vào “giấc mơ Mỹ”, và trong quá trình để đạt được điều đó, ông trải qua khá nhiều sự kiện khiến ông trở nên “không còn trung thực” nữa. Dù thế, những yếu tố “lừa bịp” trong các tác phẩm của ông thực sự có tác động rất lớn đến những nhà cầm quyền của nền tư bản Mỹ.

Có thể miêu tả Napoleon Hill với cụm từ “bên ngoài cứng cỏi, bên trong yếu mềm”. Sinh ra trong một gia đình với gia cảnh khá phức tạp khi cha là nha sĩ hoạt động trái phép đồng thời là người buôn lậu, ba mẹ cũng đã ly hôn và cha đã đi bước nữa. Và, người có lẽ đã truyền động lực cho ông để ông trở thành nhà văn chính là người mẹ kế này, khi một lần Hill gặp rắc rối khi bị bắt gặp đang sử dụng sung trái phép, bà nói với ông rằng nếu ông có thể viết giỏi như khả năng dùng sung của ông, ông sẽ trở nên nổi tiếng.

Khi trưởng thành, ông được biết là đã trải qua 2 hoặc 3 cuộc hôn nhân. Thực tế, ông đã kết hôn đến 5 lần. Cuộc hôn nhân đầu tiên xảy ra khi Hill chỉ mới 15 tuổi, cô gái này đã mang thai con của Hill. Cha của cô gái đã rất giận dữ và phản đối cuộc hôn nhân của hai người, tuy nhiên sau đó, cô gái đã thú nhận rằng Hill không phải là cha của đứa bé.

Hill tốt nghiệp trung học năm 17 tuổi, và vào năm 1901, ông đầu quân cho một công ty kinh doanh than đá của ông trùm Rufus Ayres. Chỉ sau sáu tháng làm việc tại đây, ông được thăng chức thành người bán hàng tại một chi nhánh Richlands, Virginia. Đây là giai đoạn minh chứng cho việc cậu trẻ Hill đã từng rất trung thực và đáng tin cậy. Những người cùng làm với Hill đều nói rằng, ông rất cẩn thận và thận trọng trong công việc, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến tiền bạc. Sổ sách ông ghi chép doanh thu đều rất chi tiết và rõ ràng, cẩn thận… Thế nhưng, ông đã bị đổ lỗi khi cửa hàng gặp sự cố, bị vu oan rằng đã che đậy vụ giết người và đã ăn trộm tiền. Thời điểm này, Hill mới 19 tuổi.

Vào khoảng năm 1903, Hill đã có cuộc hôn nhân thứ hai với Edith Whitman, và họ có với nhau một cô con gái. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian hôn nhân với Edith, Hill đã cặp kè với một vài phụ nữ khác. Bạn của anh kể lại rằng Hill đã hẹn những cô gái này đến khách sạn để “giải khuây. Cuộc hôn nhân kéo dài 5 năm này đã kết thúc với đầy rầy những cuộc cãi vả và bạo lực. Năm 1908, Napoleon Hill từng bị bắt vì tội danh giả mạo séc, nhưng sau đó lại được tha bổng. Những năm sau đó, ông trở thành nhà buôn gỗ. Số tiền ông nợ để lấy gỗ về bán lên tới 10.000 – 20.000 đô, nhưng ông đã tìm cách trốn nợ, mang gỗ đến bán tại Alabama với gia thấp hơn giá thị trường lúc bấy giờ, và đặc biệt chỉ nhận tiền mặt.

Vào khoảng nửa cuối năm 1908, Hill chính thức “trốn” đến Alabama, và không ai biết được tung tích của ông sau đó. Một điều chúng ta có thể chắc chắn chính là vào tháng 12 năm 1908, Hill chuyển đến Washington với một lý lịch mới hoàn toàn. Ông đổi danh xưng thành Napoleon và sửa “tiểu sử” thành chuyên gia về ô tô, một nhà giáo dục, và là nhân viên bán hàng cao cấp.

Những câu chuyện bịa đặt liên quan đến Andrew Carnegie

Cũng vào năm này, Napoleon nói rằng đã gặp tỉ phú Andrew Carnegie tại New York. Ông kể rằng Carnegie đã chia sẻ với ông về các kinh nghiệm để đạt được thành công trong kinh doanh, những bí mật cần phải biết để thực hiện được điều này, cũng như Carnegie đã mời ông nán lại nhà một tuần để chỉ ông cách thực hiện từng bước một, giới thiệu ông với những người nổi tiếng khác như Thomas Edision, Henry Ford, Alexander Graham Bell… Tất nhiên, không có điều nào là thật cả. Thực chất, trong khoảng thời gian này, những gì Napoleon làm chính là trốn tránh chính quyền. Không hề có bằng chứng nào chứng minh được rằng cuộc gặp gỡ giữa Napoleon và Carnegie có tồn tại, và quyển sách thực chất chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng của ông.

Năm 1909, Napoleon thành lập “Trường” Automobile College tại Washington, và học viên thực chất là những lao động tự do. Họ được trả lương bởi Tập đoàn Carter Motor khi Napoleon đạt được thỏa thuận với tập đoàn này vào khoảng thời gian 1910 – 1911 trong việc sản xuất xe. Vào khoảng năm 1910, Napoleon gặp người vợ thứ ba. Hai người đã trải qua cuộc hôn nhân với 3 người con.

Sau hàng loạt những lùm xùm liên quan đến “hoạt động giáo dục và kinh doanh tại trường”, bị đồng nghiệp vu oan là trộm xe làm của riêng, …, gia đình Napoleon chuyển đến Chicago vào năm 1912 khi ông thấy có thể có được cơ hội mới tại đây. Ông đầu quân cho công ty xăng dầu Lumberport.

Đầy rẫy những “cáo buộc giả tạo”

Gia đình vợ đã giúp ông có một chân công việc tại Đại học LaSalle. Không lâu sau đó, ông lại trở thành luật sư mặc dù chưa qua bất kỳ trường lớp nào. Không ai biết vì sao sau đó Napoleon rời LaSalle, nhưng vào năm 1915, ông đã mua lại giấy phép kinh doanh của doanh nghiệp kẹo Martha Washington và đổi tên thành Công ty kẹo Betsy Ross với ông là Chủ tịch. Thế nhưng, Napoleon nhanh chóng bị các đối tác trở mặt vì các cáo buộc về những hành vi gian lận kinh doanh của ông. Dù không rõ nguyên nhân gây nên các cáo buộc này, nhưng Napoleon nói đã giành được một vài chiến thắng sau khi đi kiện những cáo buộc này, mặc dù điều này chẳng ai chứng thực được.


Thế nhưng, ông vẫn tin rằng con đường dẫn đến thành công tốt nhất chính là “thành lập trường học”. Tháng 9 năm 1915, ông lập ra Viện George Washington. Không ai rõ nguồn tài chính nào của ông có thể khiến ông làm được điều này, nhưng nhiều người tin rằng ông đã nhờ vào gia đình giàu có của người vợ thứ ba. Ngoài những câu chuyện lùm xùm xoay quanh những hoạt động liên quan đến vận hành trường học, ông còn được biết đến đã từng được cố Tổng thống Woodrow Wilson nhờ cố vấn cho các chiến lược trong khoảng cuối Thế Chiến thứ nhất. Ngài Tổng thống cũng đề nghị sẽ chi trả số tiền lớn cho Napoleon, nhưng, với cương vị là một công dân yêu nước sâu sặc, ông đã từ chối tất cả. Ông thậm chí còn tuyên bố rằng đã từng “sống trong Nhà Trắng” với ngài Tổng thống trong khoảng năm 1918 vào thời gian diễn ra cuộc họp về vấn đề Đức đầu hàng.

Sau khi Viện George Washington của Napoleon đóng cửa vào năm 1918, ông lấn sân sang mảng tạp chí, thành lập tờ Hill’s Golden Rules, nhưng mục đích của việc này không tập trung và việc truyền cảm hứng cho các doanh nhân, mà lại mang hơi hướng kiểu “chia sẻ” cách làm thế nào để các công ty có thể “bẫy” các nhà đầu tư. Ông bắt tay với S.E.J Cox và vợ người này là N.E Cox. Cặp đôi này sở hữu công ty General Oil và hiện đang tìm nhà đầu tư. Họ sẵn sàng thực hiện các hành vi lừa đảo, chỉ cần có được sự đầu tư mà họ muốn có. Hill giúp cặp vợ chồng này đăng các tin về việc công ty của họ đang vận hành tốt như thế nào. Ủy ban Thương mại Liên bang đã buộc tội Hill vào tháng 10 năm 1919 với cáo buộc sử dụng tạp chí tuyên truyền những nội dung lừa đảo.

Napoleon Hill và Thomas Edision

Napoleon Hill được biết đến là người đã gặp gỡ rất nhiều người nổi tiếng và đã được họ truyền lại những bí mật để đạt được thành công trong kinh doanh. Thế nhưng, không có bằng chứng nào cho thấy ông đã gặp bất kỳ ai trong số họ, ngoại trừ Thomas Edison, vì bức hình này.

Câu chuyện kể về sự kiện này chính là Napoleon Hill đã liên hệ để được gặp Edison vì hâm mộ những phát minh và sự nỗ lực của nhà khoa học này. Hill thuật lại mình đã được tận tay trao giải và cúp thưởng cho Edison, cũng như đã được trò chuyện với ông về những phát minh và quá trình ông tạo ra chúng. Thế nhưng, khi liên hệ với phía Edision để xác nhận chuyện này, câu trả lời nhận được chính là “ngài Edision đã trả lại cúp.”

Một số tội danh khác

Vào khoảng giữa những năm 1920 -> 1930 là khoảng thời gian không mấy thuận lợi đối với Hill khi ông bị nghi ngờ có liên quan tới các hoạt động bất hợp pháp như kinh doanh bất động sản trái phép, có quan hệ với các băng nhóm tội phạm, buôn bán thuốc lậu…

Cố vấn của Cựu Tổng thống Franklin Delano Roosevelt

Trong suốt khoảng thời gian đầu những năm 1930, Hill vẫn tiếp tục thành lập thêm một số tạp chí nhằm tìm kiếm các nhà đầu tư và trục lợi từ đó. Ông đồng thời lập thêm một trường đại học nữa để phục vụ cho mục đích kinh doanh cố phiếu trái phép. Cho tới khoảng năm 1933, Hill được cho là bắt đầu có những hoạt động liên quan tới chính trị. Một năm sau đó, Hill nói rằng mình đã được Roosevelt mời đến để tư vấn phương án giúp cải thiện nền kinh tế. Ông nói rằng mình đã được ngài Tổng thống tin tưởng giao cho nhiệm vụ cố vấn viên, thế nhưng ngoài những “tự thuật” của Hill, không có bằng chứng nào khác có thể xác minh được tính chân thực của câu chuyện này.

Tác phẩm Think and Grow Rich

Sau khi ly hôn với người vợ thứ 3, Hill “cảm thấy cô độc”, tất nhiên, ông cũng không còn nhận được hỗ trợ từ tiềm lực kinh tế của nhà vợ nữa. Lúc này, ông bắt đầu nghĩ đến việc làm một phi vụ kinh doanh khác. Ông đã tìm cách liên lạc lại với một trong những người phụ nữ mà ông đã từng “qua lại”, và đã hẹn gặp được Rosa Lee Beeland. Sau quá trình “trao đổi, gặp gỡ” chỉ vỏn vẹn 48 tiếng, người đàn ông 53 tuổi và cô gái trẻ 29 tuổi quyết định đi tới hôn nhân!

Cặp đôi tiếp tục vạch ra kế hoạch thực hiện tác phẩm Think and Grow Rich, nhưng với những khó khăn về tài chính, họ đã tìm cách liên hệ với người vợ cũ của Hill là Vera và con trai của họ là Blair để tìm sự trợ giúp. Blair đã cho cặp đôi này vay 300 đô để “bắt đầu lại” và sau đó cùng mẹ chuyển đi nơi khác. Beeland – bấy giờ là Mrs. Hill, được coi là một “trợ thủ” đắc lực của Hill trong quá trình hình thành tác phẩm Think and Grow Rich. Cô đã giúp phát triển những “ý tưởng” của Hill, sắp xếp những ý tưởng đó thành những câu chuyện mạch lạc, làm những công việc như một biên tập viên chuyên nghiệp… Sau khi hoàn thiện tác phẩm, họ đã gửi nó đến nhà xuất bản. Ban đầu, nó không được coi trọng lắm vì nhà xuất bản nghĩ rằng thể loại sách thế này khó mà lưu hành. Thế nhưng, điều ngược lại đã xảy ra. “Cơn sốt” Think and Grow Rich nhanh chóng bùng nổ. Vào thời điểm đó, mọi người dường như chỉ tìm kiếm nguồn động lực, những thứ khiến họ tin rằng mọi việc đều sẽ có khả năng trở nên tốt đẹp hơn. Họ đều mong muốn sẽ đạt được những thành công như những nhân vật nổi tiếng trên truyền hình, họ đều hi vọng có thể đi lên từ hai bàn tay trắng, giống như Napoleon Hill. Họ đều chìm đắm trong thông điệp “đơn giản” của Think and Grow Rich: Muốn trở nên giàu có? Tất cả những gì bạn cần làm là suy nghĩ về điều đó!


Và cũng từ chính khái niệm “muốn gì nghĩ đó” này, một giáo phái kỳ quái đã hình thành. Immortal Baby – giáo phái với ý niệm nhận nuôi dưỡng những đứa trẻ trong độ tuổi từ 5-10 tuổi để khiến chúng có thể “trở nên” bất tử. Những người thuộc giáo phái này tin rằng, nếu trẻ nhỏ được nuôi dưỡng với chế độ ăn chay cùng với duy trì suy nghĩ tích cực, chúng sẽ thực sự trở nên bất tử!?

Những “triết lý để thành công” trong tác phẩm này khiến mọi người trở nên “phát rồ”. Nó dường như trở thành “phao cứu sinh” cho mọi người lúc bấy giờ, bởi họ cảm thấy như được “khai sáng” trong thời kỳ đen tối. Think and Grow Rich nhanh chóng trở thành tác phẩm bán chạy nhất vào thời kỳ đó (và có lẽ hiện nay nó vẫn khá được ưa chuộng?!). Tác phẩm này nhanh chóng mang lại lợi nhuận khổng lồ cho vợ chồng Hill. Độ phủ sóng của ông cũng tăng lên nhanh chóng. Mặc dù sau đó, ông vẫn tiếp tục thực hiện một vài phi vụ kinh doanh khác, nhưng có lẽ, không một phi vụ nào có thể vượt qua sự thành công của Think and Grow Rich.

Kết

Không ai thực sự có thể giải thích rõ ràng và đầy đủ lý do khiến tác phẩm này có thể được ưa chuộng đến vậy. Hàng thập kỷ qua, trải qua nhiều lần tái bản, độ phủ sóng của tác phẩm dường như không giảm mà còn tăng lên, khi mà các nhà phân tích cho rằng so với thời gian mới phát hành, Think and Grow Rich những năm gần đây còn bán chạy hơn.

Những vết nhơ trong cuộc đời của Napoleon Hill không phải ai cũng biết đến, hoặc do những “ấn tượng” quá hoàn hảo mà ông “tạo” nên cho bản thân đã hoàn toàn che lấp đi những vết nhơ đó. Vay tiền nhưng trốn nợ, trục lợi từ bất động sản, giáo dục và chứng khoán, kinh doanh cổ phiếu bất hợp pháp… cho tới dính líu đến băng đảng tội phạm… Tất cả đều được tẩy trắng chỉ với một tác phẩm “bịa đặt”! Thật khôi hài, khi một kẻ chuyên gian lận với khả năng bịa chuyện hay như hát này lại có thể thật sự thành công! Tuy vậy, vẫn có một điều phải công nhận rằng, Napoleon Hill thực sự là một nhân vật với sự nỗ lực không ngừng nghỉ. Phải chăng vì điều này, thì dù đã "vài lần" thực hiện những phi vụ bất hợp pháp, cuối cùng ông vẫn "thành công"?