Trong Thế chiến II, máy bay Boeing B-29 Superfortress là dự án quân sự lớn nhất so với bất kỳ quốc gia nào khác, thậm chí còn đắt hơn cả Dự án phát triển bom nguyên tử Manhattan. Khi đó B-29 là oanh tạc cơ mới với một số cải tiến vượt bậc, được sử dụng để san phẳng cả một thành phố, thả bom nguyên tử xuống Nhật Bản và kết thúc cuộc chiến. Sau khi tham chiến năm 1941, Mỹ lập tức chuyển sang nền kinh tế thời chiến, việc sản xuất và bán ô tô dân sự mới bị cấm để ngành công nghiệp dồn toàn lực phục vụ cuộc chiến.
Anh quốc và Hoa Kỳ là những đối thủ nặng ký về oanh tạc hạng nặng trong cuộc chiến. Dù Anh từng dẫn đầu thế giới về sản xuất oanh tạc cơ vào đầu cuộc chiến, thì sức mạnh công nghiệp của Mỹ đã khiến họ sớm bị lu mờ. Trong khi đó việc sản xuất oanh tạc cơ hạng nặng của Đức, Ý và Nhật lại khá mờ nhạt.
Dây chuyền sản xuất B-29.
Trước khi sản xuất gần 4.000 chiếc Superfortress, Mỹ đã sản xuất hàng ngàn chiếc B-17 và B-24. Bất chấp sản lượng ấn tượng như vậy, vẫn cần một thứ gì đó lớn hơn và có năng lực hơn B-17 và B-24 nên vào năm 1940, Boeing B-29 được thiết kế để thay thế hai chiếc kia. Mỹ đã chi 3 tỷ USD vào dự án B-29, trong khi Dự án Manhattan chỉ tốn 1,9 tỷ USD. Tháng 9/1942, B-29 cất cánh lần đầu và tham chiến vào cuối năm 1944.
Dự án đắt giá nhất thời chiến
Anh quốc và Hoa Kỳ là những đối thủ nặng ký về oanh tạc hạng nặng trong cuộc chiến. Dù Anh từng dẫn đầu thế giới về sản xuất oanh tạc cơ vào đầu cuộc chiến, thì sức mạnh công nghiệp của Mỹ đã khiến họ sớm bị lu mờ. Trong khi đó việc sản xuất oanh tạc cơ hạng nặng của Đức, Ý và Nhật lại khá mờ nhạt.
Dây chuyền sản xuất B-29.
Trước khi sản xuất gần 4.000 chiếc Superfortress, Mỹ đã sản xuất hàng ngàn chiếc B-17 và B-24. Bất chấp sản lượng ấn tượng như vậy, vẫn cần một thứ gì đó lớn hơn và có năng lực hơn B-17 và B-24 nên vào năm 1940, Boeing B-29 được thiết kế để thay thế hai chiếc kia. Mỹ đã chi 3 tỷ USD vào dự án B-29, trong khi Dự án Manhattan chỉ tốn 1,9 tỷ USD. Tháng 9/1942, B-29 cất cánh lần đầu và tham chiến vào cuối năm 1944.
B-29 trong một sứ mệnh cuối năm 1945.
Thiết kế của Superfortress
B-29 nhanh chóng trở thành máy bay ném bom có khả năng mạnh nhất cuộc chiến. Nó cũng là oanh tạc cơ nặng nhất vào thời đó và có thể bay nhanh hơn, chở nhiều trọng tải hơn và đạt độ cao lớn hơn bất kỳ oanh tạc cơ nào khác cùng thời.
Bảo tàng Hàng không và Vũ trụ Quốc gia Mỹ nhận xét: “B-29 là máy bay ném bom, điều khiển bằng cánh quạt, tinh vi nhất trong Thế chiến II và là oanh tạc cơ đầu tiên chứa phi hành đoàn trong các khoang được điều áp. Boeing đã lắp đặt hệ thống vũ khí, động cơ đẩy và hệ thống điện tử hàng không rất tiên tiến cho Superfortress.”
Bên trong buồng lái của B-29, với các khung cửa sổ mang phong cách Art Deco.
Những đổi mới quan trọng của Superfortress có thể kể đến như: cabin điều áp, súng được điều khiển từ xa, tải trọng lớn, tốc độ nhanh và độ cao tối đa gần 10 ngàn mét, thiết kế khí động học tinh tế, tầm nhìn được vi tính hóa, trang bị radar và hệ thống điện tử hàng không tiên tiến. Tất cả đã tạo nên một pháo đài bay tối tân và tiện nghi.
B-29 “Bockscar”, phi cơ đã ném bom nguyên tử xuống Nagasaki tháng 8/1945.
Quảng cáo
B-29 đáng chú ý vì có cabin điều áp cho phi hành đoàn, tháp pháo được điều khiển từ xa và khoang chứa bom kép với các đợt thả bom xen kẽ. Thiết kế của Superfortress giàu tính khí động học nhờ đúc kết từ quá trình thử nghiệm trong đường hầm gió. Cabin điều áp với nguồn cấp không khí riêng giúp phi hành đoàn bay ở độ cao trên 5.500 mét được thoải mái, trừ khoang chứa bom và phần còn lại của phi cơ.
Vị trí của kỹ sư trong chiếc “Bockscar”.
Việc vận hành súng máy từ xa của Superfortress là một sự đổi mới thực sự hiệu quả. Các xạ thủ có thể ngắm súng bằng cách sử dụng ống ngắm được vi tính hóa và mỗi xạ thủ có thể điều khiển hai tháp pháo trở lên để tập trung hỏa lực vào một mục tiêu duy nhất.
Hai tháp pháo ở đuôi B-29.
Hoạt động ném bom và điều hướng được hỗ trợ bởi hệ thống radar AN/APQ-13 hoặc AN/APQ-7 Eagle được lắp đặt trên một số máy bay. Hệ thống này làm việc đủ chính xác để ném bom xuyên qua các lớp mây ngay cả khi mục tiêu bị che khuất hoàn toàn. Hệ thống ngắm mục tiêu súng radar trên không AN/APG-15B được gắn ở đuôi giúp pháo thủ bắn chính xác vào ban đêm chống lại chiến đấu cơ của đối phương. Những chiếc B-29 thường xuyên đem tới 20 loại radio và thiết bị định vị khác nhau.
Quảng cáo
Các thông số chính của B-29.
Nhiệm vụ chính của B-29: Nhật Bản
Các máy bay B-29 được sử dụng để ném bom Nhật Bản một cách có hệ thống trong giai đoạn sau của cuộc chiến Thái Bình Dương với đỉnh điểm là hai vụ thả bom hạt nhân xuống Hiroshima và Nagasaki. Chúng hoạt động từ các căn cứ ở Saipan (Guam) và Tinian thuộc quần đảo Mariana chiếm được trong chiến dịch "nhảy đảo". Đầu thập niên 1950, B-29 tiếp tục được sử dụng trong cuộc chiến Triều Tiên.
Nhưng gió mạnh ở độ cao lớn khiến việc ném bom Nhật Bản khó chính xác, kể cả khi có sự hỗ trợ của máy tính. Với kết quả ném bom đáng thất vọng, Thiếu tướng Curtis E. LeMay đã ra lệnh cho các oanh tạc cơ từ bỏ những mục tiêu chiến thuật ở Nhật Bản. Thay vào đó, chúng bay thấp vào ban đêm, sử dụng bom lửa để thả xuống các thành phố của Nhật, tàn phá phần lớn cơ sở hạ tầng kinh tế và công nghiệp của nước này.
B-29 trên bầu trời Osaka ngày 1/6/1945.
Các vai trò thời hậu chiến
Sau chiến tranh, Superfortress đã đảm nhận một loạt vai trò khác từ tiếp nhiên liệu trên không, trinh sát thời tiết, tìm kiếm cứu nạn cho đến tuần tra hàng hải. Năm 1948, khi đang thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu bầu khí quyển, một chiếc B-29 đã bị rơi và chìm xuống hồ Mead ở miền Tây Hoa Kỳ. Sau đó, chúng được chuyển thành phi cơ vận chuyển Bell X-1 để thực hiện chuyến bay siêu thanh đầu tiên.
Hai chiếc “Fifi” và “Doc”.
Ngày nay, có 2 chiếc B-29 mang tên “Fifi” và “Doc” vẫn còn hoạt động và du khách có thể đặt vé cho các chuyến tham quan trên không. B-29 là lời nhắc nhở về sự tàn phá của chiến tranh, đồng thời đã trở thành một biểu tượng cho sự đổi mới và sức mạnh công nghiệp của Mỹ giữa thế kỷ XX.
Theo [1], [2].
