2016, gặp lại thực tế ảo của năm 1993

Chú thích: Bài viết được dịch từ trang CNET, có chỉnh sửa cho phù hợp với thời gian bài được dịch.

Năm 1993, tôi (Scott Stein) là sinh viên năm nhất đại học. Album đầu tay của Bjork ra mắt mùa hè năm đó. Còn Billy Joel là album cuối cùng. “Lawnmower Man” ra mắt năm trước, làm dấy lên hồi chuông lo ngại vô tận của mọi người về VR. Phòng thí nghiệm di truyền học của “Jurassic Park” đã có một hệ thống VR. Ngay cả “Murder She Wrote” cũng có một cảnh thực tế ảo trong đó. Khi mà “Internet” vẫn ra đời chưa lâu (truy cập quay số [dial-up] AOL vẫn cai trị và đến cả khái niệm World Wide Web vẫn chưa xuất hiện), nhưng cảm giác như chúng ta đã đạt đến đỉnh của VR.

Tôi đã chộp lấy một số nào đó của “Popular Science”. Tôi không nhớ nơi tôi đã mua nó, tôi cất giữ nó trên kệ sách thời thơ ấu. Hiện nó đang nằm ở đây, tại bàn của tôi. Nhưng trước đây tôi đã không thực sự đọc nó. Vì vậy, lần này tôi đọc hết nó.

Bạn có thể đọc toàn bộ bài viết ở đây.

VR hiện tại rất khác so với VR trước kia, tất nhiên: Oculus Rift, HTC Vive và thậm chí phân khúc dựa trên điện thoại như Gear VR của hiện tại với khả năng đồ họa có thể làm cho bất cứ ai cũng ngạc nhiên. Không có bất cứ điều gì giống với VR thương mại của những năm 90. Hệ thống Sega VR mà Sega hy vọng đã không bao giờ đến. Virtual Boy của Nintendo chỉ là chơi game 3D, danh xưng VR thực chất chỉ là sự thổi phòng mà thôi.

Cuối cùng, hệ thống VR “thật” đã đến tay người dùng, thời đại của thực tế ảo cuối cùng cũng đã đến. Nhưng có rất nhiều điều về VR so với cách đây 23 năm cảm giác vẫn không thay đổi:


Bài báo năm 1993 bắt đầu bằng việc miêu tả hàng người xếp hàng tại Mall of America để chơi thử một trò chơi ngắn ngủi nhưng thú vị. Đó là “Virtuality”. Nó có thể chính là HTC Vive hay The Void của ngày hôm nay. Nhưng lúc đó có rất ít người đã trải nghiệm được VR, và bây giờ số người đã thử VR cũng không nhiều. Để hiểu được VR là gì, bạn phải tự trải nghiệm nó.

Năm 1993, Sega VR là niềm hy vọng lớn của mọi người đối với kính thực tế ảo có giá cả phải chăng. Nhưng nó đã không bao giờ trở thành hiện thực. Bây giờ, PlayStation VR sắp được lên kệ, chi phí thấp hơn nhiều so với kính VR kết nối PC. PlayStation VR sẽ có giá 399USD. Tuy HTC Vive và Oculus Rift có giá thấp hơn so với “hàng ngàn” đô la, nhưng, bạn hiểu ý tôi rồi đấy.

Đeo kính lên mặt trông rất kỳ quặc

Nhìn hình ảnh người phụ nữ la hét khi đeo kính VR trong câu chuyện năm 1993. Sau đó nhìn vào người đàn ông sử dụng Oculus Rift vào năm 2015 của Time. Kính trông vẫn kỳ quặc. Tuy một số bộ phận đã được thu nhỏ, nhưng không ai trong số các kính VR hiện tại trông hấp dẫn. Chúng ta vẫn chưa qua được giai đoạn “quái vật đeo đầu” của VR.

Kỳ vọng cao ngất ngưởng

Antonoff đang nói về thế giới của những năm 90, và bây giờ chúng ta cũng đang được bao quanh bởi podcast, hội nghị, liên hoan phim Sundance và các sự kiện báo chí VR. Các quảng cáo thổi phồng về việc VR đã thực sự trở thành hiện thực đã quay trở lại. Hầu hết mọi người đều mơ ước về chuyến đi trong không gian ảo theo phong cách cyberpunk như “Neucromancer” hay “Snow Crash”, các tạp chí tiên phong như Omni và Mondo 2000 đã trong trạng thái điên cuồng khi kể cho chúng ta nghe về chuyến đi huyền ảo của Timothy Leary. Tầm nhìn của VR năm 1993 cũng đã bao gồm phẫu thuật ảo, thám hiểm sao Hoả (mà hiện tại có lẽ đã có) và ngân hàng (mô tả của Maxus Systems International về một số cảnh quan hình học bằng “đồ hoạ cột 3D”).

Bây giờ, VR đã trở thành hiện thực. Phần cứng có thể làm cho kính hoạt động tốt đến ngạc nhiên. Nhưng sự thổi phồng đã trở thành một cơn sốt khiến cho mọi người mơ ước rằng VR sẽ làm thế nào đó thay đổi giác quan của chúng ta. Chúng ta sẽ từ bỏ chính mình để thành robot giám sát từ xa (telepresence), hay thấy mình trong một thế giới mô phỏng đen tối? “The Matrix”, “Black Mirror” và “Ready Player One” là những giấc mơ/ác mộng mới của chúng ta. Chúng ta vẫn luôn nghĩ VR sẽ kiểm soát thế giới. Có lẽ sẽ thế.

“Phụ kiện trên cơ thể” cho cảm giác chìm đắm vẫn là một ảo tưởng xa xôi
Trở lại năm 1993, định nghĩa về VR chủ yếu được xác định bởi cái thứ khổng lồ được đeo trên đầu. Năm 2016, nó vẫn thế. Điều ngạc nhiên là, VR trong phòng thí nghiệm của những năm 90 thường đi kèm với “găng tay” để có thể tóm lấy mọi thứ trong thế giới ảo. VR ngày nay vẫn bị mắc kẹt trong thế giới của bộ điều khiển chuyển động. Các camera chiều sâu như Leap Motion và Xbox Kinect đã có sẵn để mua. Nhưng phụ kiện phản hồi xúc giác (Haptic) và các cảm biến được đeo thêm hiện vẫn chưa đạt tiêu chuẩn.

VR vẫn đang phát triển

Câu chuyện của Popular Science được kết thúc bằng cách nhìn lại trích dẫn “CyberEdge Journal” của biên tập viên Ben Delaney: “Thực tế ảo cũng giống như máy tính cá nhân của những năm 79. PC lúc đó rất chậm. Chúng không làm được gì nhiều. Chúng thường xuyên bị treo. Nhưng bạn đã bắt đầu có thể thấy được những hy vọng. Mười năm qua, tất cả mọi thứ đã thay đổi. Thực tế ảo có thể có thời gian “mang thai” lâu hơn một chút, nhưng nó vẫn có tiềm năng tương đương.”

23 năm sau, VR vẫn còn trong giai đoạn khởi đầu. “Những gì bạn thấy đây là phiên bản Pong. Đây là phiên bản có từ rất sớm, từ những ngày đầu tiên” Ken Birdwell của Valve nói với Joel Stein của tạp chí Time về VR trong câu chuyện trang bìa tạp chí tháng 8 năm 2015. So với quá khứ, chúng ta đã đạt được nhiều tiến bộ lớn, nhưng các chân trời vẫn luôn rộng mở. Đôi khi, bất kể bạn đã đi được bao xa, thì luôn có một tương lai tươi sáng đang đợi ở phía trước.

Năm 1993, tôi đã yêu thực tế ảo. Năm 2016, tôi không thể chờ đợi thêm được nữa.