Đúng vậy, căng thẳng, khi tấn công các tế bào gốc trong nang tóc, có thể gây ra hiện tượng bạc tóc sớm, theo nhiều nghiên cứu khoa học. “Bạn căng thẳng quá nhiều sẽ bạc tóc đấy!” Điều này hoàn toàn đúng. Trong những năm gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng căng thẳng, thông qua nhiều cơ chế khác nhau, có thể ảnh hưởng đến sắc tố tóc, khiến tóc chuyển thành màu trắng hoặc xám.
Ví như trong “Những người khốn khổ” (Les Misérables) của Victor Hugo, nhân vật Jean Valjean đã bạc trắng đầu chỉ sau một đêm. Đây là một chi tiết rất nổi bật, thể hiện sức nặng khủng khiếp của những đau khổ, dằn vặt và trách nhiệm đè nặng lên ông. Cụ thể, đó là khi Jean Valjean phải đưa ra quyết định có đi tự thú để cứu một người vô tội có ngoại hình giống ông, đang bị kết án mà đúng ra đó là tội lỗi của ông phải gánh.
Lão hóa
Tóc bạc hoặc chuyển sang màu xám là hiện tượng tự nhiên liên quan đến quá trình lão hóa. Khi già đi, cơ thể giảm sản xuất melanin – sắc tố tạo màu cho tóc. Trong một thời gian dài, các nhà khoa học chưa hiểu rõ nguyên nhân của hiện tượng này. Tuy nhiên, một nghiên cứu trên chuột công bố vào tháng 4/2023 trên tạp chí Nature cho thấy các tế bào gốc trong nang tóc không còn khả năng chuyển hóa thành melanocyte – loại tế bào sản xuất melanin. Điều này giải thích tại sao tóc mất màu mà da thì không.
Di truyền
Ví như trong “Những người khốn khổ” (Les Misérables) của Victor Hugo, nhân vật Jean Valjean đã bạc trắng đầu chỉ sau một đêm. Đây là một chi tiết rất nổi bật, thể hiện sức nặng khủng khiếp của những đau khổ, dằn vặt và trách nhiệm đè nặng lên ông. Cụ thể, đó là khi Jean Valjean phải đưa ra quyết định có đi tự thú để cứu một người vô tội có ngoại hình giống ông, đang bị kết án mà đúng ra đó là tội lỗi của ông phải gánh.
Những yếu tố nào gây mất sắc tố của tóc thúc đẩy tóc bạc?
Lão hóa
Tóc bạc hoặc chuyển sang màu xám là hiện tượng tự nhiên liên quan đến quá trình lão hóa. Khi già đi, cơ thể giảm sản xuất melanin – sắc tố tạo màu cho tóc. Trong một thời gian dài, các nhà khoa học chưa hiểu rõ nguyên nhân của hiện tượng này. Tuy nhiên, một nghiên cứu trên chuột công bố vào tháng 4/2023 trên tạp chí Nature cho thấy các tế bào gốc trong nang tóc không còn khả năng chuyển hóa thành melanocyte – loại tế bào sản xuất melanin. Điều này giải thích tại sao tóc mất màu mà da thì không.
Di truyền
Tất cả mọi người đều sẽ bị mất sắc tố tóc theo thời gian, nhưng quá trình này bắt đầu ở độ tuổi khác nhau. Di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc tóc bạc sớm hay muộn. Nếu bố mẹ hoặc ông bà bạn bạc tóc sớm, khả năng cao bạn cũng sẽ gặp tình trạng tương tự. Thông thường, tóc bạc bắt đầu xuất hiện từ 20-30 tuổi, nhưng một số người có thể không thấy tóc bạc cho đến khi bước sang tuổi 40 hoặc 50.
Vấn đề sức khỏe
Một số rối loạn nội tiết tố, đặc biệt là liên quan đến tuyến giáp, có thể gây ra tình trạng bạc tóc sớm. Hormone đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ phát triển của tóc và sản xuất melanin. Rối loạn nội tiết có thể ảnh hưởng đến sắc tố tóc.
Các bệnh lý như rối loạn tự miễn (ví dụ: bệnh bạch biến) cũng có thể gây mất sắc tố tóc. Trong trường hợp bệnh bạch biến, hệ miễn dịch tấn công các tế bào melanocyte, dẫn đến những vùng da và tóc bị mất màu.
Hút thuốc lá
Các nghiên cứu cho thấy hút thuốc là một yếu tố nguy cơ lớn gây bạc tóc sớm. Một nghiên cứu đăng trên Indian Dermatology Online Journal phát hiện rằng những người hút thuốc có nguy cơ cao hơn phát triển tóc bạc hoặc xám sớm so với người không hút thuốc. Hút thuốc làm gia tăng stress oxy hóa và giảm lưu thông máu đến các nang tóc, gây tổn thương tế bào sắc tố.
Căng thẳng
Như đã đề cập, căng thẳng có thể đẩy nhanh quá trình tóc bạc thông qua nhiều cơ chế khác nhau được các nhà khoa học phát hiện.
Tại sao căng thẳng khiến tóc bạc?
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra các cơ chế khác nhau mà căng thẳng ảnh hưởng đến tế bào gốc chịu trách nhiệm tạo sắc tố tóc. Trong một nghiên cứu năm 2020, các nhà khoa học tại Đại học Harvard và São Paulo phát hiện rằng chất dẫn truyền thần kinh noradrenaline đóng vai trò quan trọng. Thông qua thí nghiệm trên chuột, họ phát hiện căng thẳng kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, giải phóng lượng lớn noradrenaline.Chất này tác động tiêu cực đến tế bào gốc tạo sắc tố, làm mất tế bào này và khiến tóc mọc lại không còn sắc tố, tức là màu trắng hoặc xám. Nghiên cứu cũng khẳng định rằng một sự kiện căng thẳng lớn có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến màu tóc.
Năm 2013, một nghiên cứu trên Nature Medicine tập trung vào vai trò của các hormone liên quan đến căng thẳng, có khả năng làm gián đoạn chu kỳ hoạt động bình thường của tế bào gốc.
Quảng cáo
Làm thế nào để ngăn ngừa tóc bạc?
Việc ngăn ngừa hoàn toàn tóc bạc là rất khó, vì các yếu tố chính như lão hóa và di truyền là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, giảm thiểu các yếu tố có thể kiểm soát được, như căng thẳng hoặc hút thuốc, có thể làm chậm quá trình này.
Các biện pháp làm chậm tóc bạc hiệu quả:
Giảm căng thẳng
Căng thẳng có thể làm tóc bạc nhanh hơn. Thực hiện các biện pháp quản lý căng thẳng như tập thể dục thường xuyên, thực hành thiền, yoga hoặc các kỹ thuật thư giãn có thể giúp duy trì sắc tố tóc lâu hơn.
Duy trì lối sống lành mạnh
Ngừng hút thuốc, tập thể dục đều đặn và ăn uống cân bằng, giàu vitamin và khoáng chất cũng góp phần làm chậm quá trình tóc bạc.
Bảo vệ tóc khỏi các tổn thương từ môi trường
Quảng cáo
Tia UV từ mặt trời và ô nhiễm có thể gây stress oxy hóa cho các tế bào sắc tố, dẫn đến tóc bạc sớm. Sử dụng mũ, các sản phẩm dưỡng tóc chứa chất chống oxy hóa hoặc bộ lọc tia UV giúp hạn chế tác hại này?
Điều trị rối loạn nội tiết
Nếu tình trạng rối loạn nội tiết là nguyên nhân gây bạc tóc sớm, các bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để nhận được liệu pháp điều trị phù hợp nhất.
Theo: Ça m'intéresse
Cover: Hugh Jackman
