Giới thiệu về tiêu chuẩn jack balance 4.4mm 5 tiếp điểm (5-pole) của JEITA

Giới audiophile thường truyền tai nhau rằng kết nối balance sẽ làm cải thiện âm thanh rất nhiều. Tuy nhiên, càng nhiều sản phẩm và thiết bị âm thanh ra đời đồng nghĩa với các chuẩn kết nối balance khác nhau cũng được phát triển từ công nghệ riêng của mỗi hãng. Để giải quyết vấn đề đó, tháng Ba năm nay, hiệp hội công nghệ điện tử Nhật Bản (JEITA) vừa thông qua chuẩn kết nối RC-8141C chuyên dùng cho nghe nhạc, đánh dấu bước đầu sự tiêu chuẩn hóa cho hình thức jack kết nối balance chung cho tai nghe trong tương lai

So sánh kết nối unbalance và kết nối balance

Kích thước của chuẩn mới này sẽ không còn là 2.5mm, 3.5mm hay 6.3mm thường thấy nữa mà sẽ có kích thước mới 4.4mm. Jack kết nối này sử dụng 5 tiếp điểm L + / L- / R + / R- / GND tương xứng với tiêu chuẩn balance từ trước đến nay.

Jack 4.4mm 5 tiếp điểm

Trở về từ những năm trước 2014, khi đó kết nối balance đã ít nhiều chứng minh được khả năng cải thiện chất lượng âm thanh rất ấn tượng và được nhiều nhà sản xuất tập trung phát triển và sử dụng. Tuy nhiên, quá nhiều hãng khác nhau đã tạo ra các chuẩn kết nối riêng biệt, gây ra vấn đề về tương thích cũng như phân nhánh không cần thiết. Qua các nhận định đó, tháng 11 năm 2014 hiệp hội công nghệ điện tử Nhật Bản JEITA ra đời nhằm thiết lập một tiêu chuẩn chung trong sản xuất các thiết bị điện tử, nhất là các sản phẩm âm thanh và công nghệ đa phương tiện. JEITA được sự hoan nghênh và tham gia của nhiều công ty và hãng âm thanh lớn tại Nhật Bản, cam kết tuân theo nguyên tắc chung đồng nhất và có tính tương thích cao nhất.

Một trong các lý do chính dẫn đến vấn đề tiêu chuẩn hóa jack kết nối chính là sự không đồng nhất khi sử dụng một loại jack nào đó với nhiều loại thiết bị âm thanh khác nhau. Ví dụ, jack cắm balance thường khá to, dài và không tương thích (hay tiếp xúc) tốt với các thiết bị cầm tay. Ngoài ra, các jack cắm có cơ chế khóa giữa điểm tiếp xúc của jack và lỗ cắm cũng có thể gây ra những bất tiện nào đó cho người dùng hay quên.

Các loại jack kết nối đa dạng và không tuân theo tiêu chuẩn riêng nào

Thêm một lý do nữa là các thiết bị amplifier cho tai nghe thường nhỏ và nhẹ, do đó nếu sử dụng jack khóa, khi quay đầu hay vướng dây có thể kéo chiếc amp ra khỏi vị trí đặt an toàn (ví dụ trên bàn) và rơi xuống đất, chưa kể đến việc dây bị kéo căng đột ngột có thể đứt ngầm hay đứt kết nối với jack cắm. Jack khóa còn bất tiện cho người dùng hay quên khi cố gắng rút ra và làm đứt dây.

Jack kết nối máy tính của các thiết bị Apple luôn sử dụng từ lực để có thể giữ kết nốt chặt chẽ giữa thiết bị và dây nối, nhưng vẫn có thể kéo rút dễ dàng vì từ lực ở tiếp điểm không quá lớn.

Jack 4.4mm thực sự là một tiêu chuẩn không quá mới. Nó đã được sử dụng từ lâu và được đánh giá rất cao nhờ vào khả năng truyền tải balance chuyên dụng trong lĩnh vực audio.

Thiết kế kỹ thuật jack kết nối 4.4mm

Điều dễ thấy nhất khi so sánh jack 2.5mm, 3.5mm, 4.4mm và 6.3mm là cấu tạo vật lý của chúng. Jack 2.5mm quá mỏng manh và người dùng thường phải thao tác rất nhẹ nhàng và từ tốn. Jack 3.5mm khá hơn một chút tuy nhiên độ bền vẫn chưa cao, khả năng bị cong cũng không phải là thấp. Jack 6.3mm thì quá cồng kềnh và “thô”, khi sự cố xảy ra phần nhiều nó sẽ làm hư hỏng lỗ cắm của thiết bị chứ ít khi bị hư hại quá lớn. Jack kết nối 4.4mm có kích thước trung bình chính là sự lựa chọn tốt nhất, đó là chưa nói đến jack 4.4mm có tiếp điểm ở khá sâu bên trong giúp giảm thiểu các rủi ro về chập hay đoản mạch.

Về phần chất lượng âm thanh, các đo đạc cho thấy ở jack 2.5mm, chất lượng âm thanh phụ thuộc rất lớn vào jack kết nối do mức trở ở mỗi tiếp điểm khá lớn. Với jack 4.4mm có độ dài tiêu chẩn 19.5mm, mức trở này có thể được giảm đi một cách tự nhiên giúp cải thiện âm thanh tốt hơn.

Lý do sử dụng thiết kế 5 tiếp điểm với dòng GND ở jack 4.4mm là để phục vụ riêng cho kết nối giữa máy nghe nhạc và amp. Dòng GND không liên quan gì đến kết nối giữa tai nghe và balance. Thiết kế 5 tiếp điểm còn có khả năng tương thích và hoạt động với các chuẩn imbalance chứ không chỉ gói gọn trong chuẩn balance.

JEITA cho biết với đà phát triển thiết bị âm thanh hiện nay, việc tiêu chuẩn hóa một dịnh dạng jack kết nối chung là điều cần thiết. Giữa việc thích nghi để tồn tại hoặc bị đào thải, các thay đổi sẽ phải xuất hiện trong khoảng thời gian sắp tới. Trong thời gian đầu dĩ nhiên các thay đổi có thể sẽ tạo ra một biến chuyển thị trường lớn, nhưng sau đó mọi việc sẽ dần dần ổn định, đó là hệ quả tất yếu.

Quá trình tiêu chuẩn hóa này đã xúc tiến và sẽ mở rộng trong thị trường Nhật Bản và sẽ có khả năng lan rộng trên toàn thế giới. Ở Nhật Bản hiện nay thị trường tiêu thụ tai nghe và thiết bị âm thanh cao cấp đã và đang phát triển ngày càng mạnh mẽ hơn, do đó các sản phẩm âm thanh của các hãng trên thế giới muốn tiếp cận thị trường này sẽ một phần nào đó phải dựa trên những tiêu chuẩn có sẵn. Đây cũng là hy vọng (và phần nào đó tham vọng) của các hãng âm thanh Nhật Bản nhằm mở rộng mức ảnh hưởng toàn cầu.

Theo JEITA, chuẩn jack 4.4mm sẽ được sản xuất đại trà vào khoảng thời gian Thu - Đông (từ tháng Bảy đến tháng Tám) năm nay. Hiện các chi tiết thiết kế, thông số kỹ thuật và các chuẩn bị đã gần xong, chỉ chờ thời gian xúc tiến sản xuất mà thôi.

Chúng ta hãy cùng chờ đến mùa thu năm nay để theo dõi các chuyển biến tiếp theo của quy trình tiêu chuẩn hóa này.

Nguồn: phileweb