Từ năm 2012, Camera Tinhte tại Hà Nội đã thực hiện khá nhiều workshop và phototrip cho anh em mới chơi ảnh. Trong một chuyến đi thực hành nhiếp ảnh ở Ba Vì, bạn Chu Việt Hà tham gia rất nhiệt tình. Mình có nhiều dịp gặp và thảo luận về nhiếp ảnh với bạn ấy. Sau 8 năm thực hành miệt mài và học hỏi sâu hơn về nhiếp ảnh, đặc biệt là chủ đề streetlife, bạn ấy đã có những thành công nhất định. Nay, mình ngỏ ý để bạn chia sẻ lại cho anh em một quá trình với những trải nghiệm đã qua. Hy vọng đây cũng là một cảm hứng lan tỏa cho anh em thích chụp ảnh nói chung và streetlife nói riêng trên cộng đồng Camera Tinhte.
Chào bạn Chu Việt Hà! Sau 8 năm đến với nhiếp ảnh và thực hành nhiếp ảnh, xin bạn chia sẻ một số trải nghiệm cho anh em Camera Tinhte nhé.
1. Quá trình đến với nhiếp ảnh và thực hành nhiếp ảnh của bạn thế nào?
Ngược thời gian 8 năm trước, khi có chiếc máy ảnh đầu tiên. Lúc đó đơn giản lắm, mình chụp các thể loại, nhất là cũng chụp mẫu, cũng tham gia các Group, hồi đó Camera Tinh Tế là Group đầu tiên mình tham gia. Cũng theo Group để đi offline, mình nhớ nhất chuyến đi Ba Vì rất đông anh em. Những buổi offline đó giúp mình được gặp gỡ rất nhiều người giỏi hơn mình, về cách sử dụng máy ảnh, rồi hậu kỳ… Tất nhiên mình cũng muốn giỏi như họ, đó cũng là động lực ban đầu của mình để mình tìm hiểu sâu hơn với Nhiếp ảnh. Hồi đó rất idol anh @tuanlionsg , các anh trong Camera Tinhte.
Chào bạn Chu Việt Hà! Sau 8 năm đến với nhiếp ảnh và thực hành nhiếp ảnh, xin bạn chia sẻ một số trải nghiệm cho anh em Camera Tinhte nhé.
1. Quá trình đến với nhiếp ảnh và thực hành nhiếp ảnh của bạn thế nào?
Ngược thời gian 8 năm trước, khi có chiếc máy ảnh đầu tiên. Lúc đó đơn giản lắm, mình chụp các thể loại, nhất là cũng chụp mẫu, cũng tham gia các Group, hồi đó Camera Tinh Tế là Group đầu tiên mình tham gia. Cũng theo Group để đi offline, mình nhớ nhất chuyến đi Ba Vì rất đông anh em. Những buổi offline đó giúp mình được gặp gỡ rất nhiều người giỏi hơn mình, về cách sử dụng máy ảnh, rồi hậu kỳ… Tất nhiên mình cũng muốn giỏi như họ, đó cũng là động lực ban đầu của mình để mình tìm hiểu sâu hơn với Nhiếp ảnh. Hồi đó rất idol anh @tuanlionsg , các anh trong Camera Tinhte.
Rồi khi trên Facebook, các hội nhóm Nhiếp ảnh xuất hiện nhiều hơn, Facebook cũng cho mình biết thêm nhiều tượng đài Nhiếp ảnh thời đó. Thấy mọi người giỏi quá, mình lại càng khao khát phát triển Nhiếp ảnh của bản thân thêm nữa. Mình lúc đó cũng hỏi han các bậc tiền bối đi trước. Có người anh mách nước “cứ ra Hồ Gươm tự học là nhanh nhất”. Và từ đó mỗi buổi chiều đi làm về hay cuối tuần là mình lại vác máy ra Phố. Từ đó, lại làm quen được với hội các bác các chú hay chụp Street ở Bờ Hồ. Và gia nhập với Team Bờ Hồ. Đây cũng chính là tiền đề để mình va vào Nhiếp ảnh Đường phố.
2. Bạn đã chọn chụp ảnh Street Life: Vì sao?
Hồi đầu mình đúng là tay mơ lơ ngơ trên Phố. Lúc mới vập vào, cuộc sống trên Phố cứ cuốn hút mình một cách mãnh liệt. Va vấp vào đường phố mình thấy nó khác rất nhiều so với cuộc sống của mình - nó kiểu một đứa trẻ bắt đầu khám phá cuộc sống. Ở Phố, mình cảm thấy tự do, được kết nối với những con người mà bình thường mình chưa bao giờ gặp. Mình cảm thấy thích được là một phần trong câu chuyện trên Phố mà mình gặp… Hồi xưa mình khá kín đáo, khép mình. Nhưng vào Nhiếp ảnh Đường phố, mình thấy mình không phải vậy, mình mới cảm được con người mình nhiều hơn. Và Nhiếp ảnh Đường phố đã giúp mình thể hiện được con người mình, thể hiện được cá tính, cái tôi của mình nhiều hơn.
Đến giờ cũng được gần 7 năm theo đuổi Nhiếp ảnh Đường phố. Mình của thời điểm hiện tại vẫn chọn Nhiếp ảnh Đường phố vì nó không chỉ phù hợp với con người, với cá tính của mình, mà nó còn phù hợp với công việc và mọi thứ khác của mình.
Với mình, Nhiếp ảnh Đường phố là cuộc chơi, là thú chơi như rất nhiều người có thú chơi khác. Với mình nó lành mạnh. Nhiếp ảnh Đường phố không phải việc fulltime của mình. Cả tuần fulltime để gánh team cho gia đình, con cái, thì cuối tuần, hoặc những thời gian rảnh mình dành cho Nhiếp ảnh Đường phố.
Quảng cáo
Điểm tiếp theo đó là sự “Kết nối”. Nhiếp ảnh Đường phố như mình thấy phần đông là anh em chỉ chơi thôi. Nên anh em gặp nhau, kết nối với nhau rất thú vị. Mỗi người một ngành một nghề… Rồi gặp nhau ở một điểm chung là ảnh Đường phố. Cơ hội đó giúp mình có cuộc sống phong phú hơn và biết thêm được rất nhiều lĩnh vực.
3. Quá trình thực hành có khó khăn, trải nghiệm gì chia sẻ cho người mới bắt đầu và khích lệ họ?
Cái khó khăn khi thực hành Nhiếp ảnh Đường phố có lẽ ai ai cũng có cái cảm giác sợ việc tiếp cận nhân vật. Đây là đối với phong cách chụp ảnh rất cận của mình nhé! Rất nhiều người cứ hỏi mình việc đi chụp như vậy “Có sợ bị đánh không”, “Không sợ đập máy à”… Về điểm này thì mình chưa bao giờ gặp khó khăn cả. Sau gần 7 năm chụp Phố liên tục thì có lẽ có một vài lần mình gặp phản ứng của nhân vật thôi, nhưng chưa bao giờ có gì là quá đáng cả. Đơn giản lắm, mình luôn chuẩn bị “một tâm hồn đẹp” để đi chụp. Mình coi việc chụp Phố của mình là niềm vui, là niềm hạnh phúc, thành ra mỗi lần ra Phố mình tự tin và rất thoải mái trong lúc chụp…
Bạn nghĩ xem, nếu bạn luôn mang nỗi sợ thì liệu rằng bạn có bị lộ ra không? Khi bạn đã lộ ra thì biểu hiện của bạn sẽ rất kỳ cục với người sắp được bạn chụp ảnh. Lúc đó thì người ta sẽ nghi ngờ và có thể có phản ứng là điều rất bình thường. Để giải quyết vấn đề này thì mình nghĩ, bạn hãy tập luyện, chụp thật nhiều. Có thể bắt đầu từ những ống kính 50mm, khi quen dần hãy dùng 35mm, rồi khi quen nữa hãy thử 27mm,… Cứ chụp đi bạn sẽ đỉnh hơn mình.
Quảng cáo
Một khó khăn nữa mà rất nhiều bạn cũng như mình lúc mới bắt đầu gặp phải, đó là không có định hướng rõ ràng trong Nhiếp ảnh Đường phố. Cái này sẽ làm cho các bạn mất khá nhiều thời gian loay hoay để tìm con đường cho riêng mình. Vấn đề này, mình nghĩ cách đơn giản nhất là bạn hãy xem thật nhiều ảnh, rồi tìm thử một vài workshop. Hiện tại workshop về Nhiếp ảnh ở Việt Nam đang rất nở rộ, hồi xưa khi mình mới bắt đầu làm gì có workshop mà theo. Nếu mentor tốt, họ sẽ giúp bạn khai thác được con người của bạn để tạo ra phong cách chụp của riêng bạn. Hãy nhớ, đừng nên bắt chước ai, bởi vì bạn sẽ luôn chỉ là một bản sao của người khác. Và đừng mang bất cứ người nào ra làm thước đo cho mình. Ai cũng có điểm mạnh riêng, hãy phát huy nó.
4. Quan điểm cá nhân của bạn về ảnh Street Life thế nào?
Với mình, ảnh Đường phố phải thể hiện được con người, cá tính và cái chất riêng của người chụp ảnh. Làm sao để người ta xem ảnh và đoán ngay được đó là ai chụp.
Ảnh đường phố cũng như ảnh đời sống, ảnh báo chí, nó là sự chân thực và phản ánh thực tế. Nên mình không thích việc setup để chụp hay xử lý màu sắc quá đà. Mình thích một bức hình hay hơn là một bức hình đẹp.
Mình là người theo đuổi khoảnh khắc, thích những khoảnh khắc đặc biệt. Hơi tham nhưng mình thích làm những điều mà người khác không làm được trong Nhiếp ảnh Đường phố.
5. Hiện tại và dự án ảnh Street của bạn thế nào?
Dự án mà mình vẫn theo đuổi chắc sẽ luôn trong tình trạng process đó là dự án “Chợ Đồng Xuân”. Dự án này mình chụp từ hồi bắt đầu đến với Nhiếp ảnh Đường phố, trải qua bao năm tháng, trải qua cả mùa dịch bệnh này và còn nhiều nữa…
Cũng khoe một chút là 2018, mình có một triển lãm nhỏ ở Berlin Đức về bộ ảnh “Chợ Đồng Xuân”. Nếu nói về một dự án hay chuyên đề thì mình nghĩ nó hơi to tát. Mình chỉ nghĩ đơn giản là mình cảm thấy con người ở đây rất thú vị, không gian, rồi ánh sáng ở đây rất hay, nên mình muốn ghi lại cuộc sống và mọi thứ ở đây khi mình tới thôi.
Rồi một bộ ảnh vui vui đó là “Thể dục Bờ Hồ”. Cái này cũng chỉ đơn giản là vì mình thích thôi. Mỗi cuối tuần đi Phố thì việc đầu tiên là phải “quẩy” một đến hai vòng Hồ. Mà buổi sáng sớm ở Bờ Hồ thì bạn sẽ thấy người dân tập thể dục đông như thế nào rồi đó. Có rất nhiều hình ảnh và rất nhiều thứ mình đã chụp hiện giờ đã khó có thể gặp lại ở đây nữa.
6. Nếu một người thích Street thì họ nên bắt đầu và theo lộ trình nào?
(về tư duy, về phương pháp, những kinh nghiệm đã trải nghiệm)
Một người bắt đầu thích ảnh Đường phố và bắt đầu với Nhiếp ảnh Đường phố thì điều đầu tiên như mình đã nhắc đến ở trên đó là cứ xem thật nhiều ảnh. Xem ảnh ngoài việc giúp bạn hiểu hơn về Nhiếp ảnh Đường phố, nó còn giúp bạn luyện tư duy, cũng như tăng cảm hứng khi đi chụp. Mình thường xuyên theo dõi và xem ảnh của các anh em khác, nó giúp mình giữ được lửa trong người.
Hiện nay, việc tìm hiểu về Nhiếp ảnh nói chung rất dễ, Nhiếp ảnh Đường phố cũng vậy. Google và YouTube là hai công cụ mình dùng nhiều nhất. Hãy xem nhiều video về Nhiếp ảnh Đường phố nước ngoài, đừng nói sính ngoại, xem người ta làm mình học được rất nhiều - nhất là về tư duy nhiếp ảnh.
Nhớ hồi xưa mình mới bắt đầu và đã bắt chước theo những trend lấy nước mắt, kiểu blend rồi suốt ngày cứ chụp ảnh kiểu nghèo khổ… Thì có một người bạn Facebook đã comment vào ảnh của mình một câu làm mình nhớ mãi: “Việt Nam mình còn nhiều cái hay, cái đẹp, tại sao bọn trẻ lại cứ đi theo vết xe đổ của những người cũ vậy. Làm như này thì người nước ngoài họ mãi nghĩ Việt Nam mình chỉ có nghèo với đói thôi”…
Hãy tìm một vài workshop, tìm một mentor - nhớ là mentor giúp bạn hiểu bản thân mình hơn và phát huy được con người của bạn. Đừng dập khuôn luôn ông mentor đó. Hỏng đó!
Cái gì cũng thế, tất cả phải là một quá trình, không ai giỏi ngay từ đầu cả. Nhất là với ảnh Đường phố, ít nhất ta phải cảm được nó thì thực hành nó mới tốt được. Nên, hãy thực hành thật nhiều. Thực hành nhiều ta cũng quen được thiết bị, làm chủ được ống kính… Cái này rất có giá trị với Nhiếp ảnh Đường phố. Lúc đó, mình không còn quan tâm đến thông số máy, rồi thiết bị chụp nữa, chỉ tập trung cho việc chụp hình thôi. Lúc đó đi chụp sẽ rất thoải mái.
Về sử dụng máy ảnh, mình nghĩ rằng các bạn nên bắt đầu bằng một ống kính zoom nha. Có thể đơn giản là 18-55 chẳng hạn. Hãy thực hành bắt đầu từ tiêu cự 55mm, hãy fix cứng ở đó chụp lấy một tháng, rồi 35mm, rồi 23mm… Mỗi tiêu cự chụp lấy một tháng nhé. Chụp đều để hiểu tiêu cự, nó sẽ giúp ta kiểm soát tiêu cự tốt hơn, nhất là sau này khi đã hiểu nó, bạn sử dụng một ống zoom đi chụp Phố sẽ bá đạo lắm đấy.
Một điều nữa mình muốn chia sẻ là bạn hãy tìm cho mình một cộng đồng, một nhóm, hoặc một người bạn ảnh của mình. Các bạn có thể share bức hình của mình cho nhau, cùng đánh giá chấm điểm cho nhau. Đây là điều mà một cậu bạn là Nhiếp ảnh gia Đường phố người USA chia sẻ với mình. Việc này rất giá trị, vì đôi khi ta chỉ đánh giá ở góc độ rất chủ quan, nếu có thêm một người nữa khách quan đánh giá hình ảnh thì ta sẽ có cơ hội để làm tốt hơn cho lần sau…
7. Quan điểm và trải nghiệm về thiết bị phù hợp để chụp Street thuận tiện nhất cho người bắt đầu?
Với Nhiếp ảnh Đường phố, đến thời điểm hiện tại mình không đã không quá nặng nề về thiết bị chụp hình. Bất cứ thứ gì, miễn ghi được hình là mình có thể chụp được. Sản phẩm mới là cái quan trọng, thiết bị chỉ là công cụ giúp ta thực hiện thôi. Đến giờ mình sử dụng đa dạng thiết bị để chụp, đặc biệt mình sử dụng smartphone khá nhiều để chụp Street. Hiện nay, smartphone được trang bị cấu hình, cũng như tính năng rất tốt cho Nhiếp ảnh. Chưa kể chụp đường phố bằng smartphone cũng dễ hơn khá nhiều. Khi chụp Street bằng smartphone cũng hạn chế việc bị soi hay phản ứng của nhân vật nhé. Ai cũng sẽ nghĩ bạn đang check in hay khách du lịch.
Còn với máy ảnh, thì cũng không cần quá đầu tư vào một thiết bị chuyên nghiệp. Mình đang sử dụng mirrorless, gọn nhẹ dùng thoải mái. Mình không thích một thiết bị cồng kềnh khi đi chụp. Thử nghĩ rằng một buổi chụp hình đường phố ta đi bộ 5-10km mà cứ vác theo một balo to, một chiếc máy ảnh chuyên nghiệp, ống kính khủng… Nghĩ đến thôi đã oải. Mà chưa kể nó rất thu hút sự chú ý của người xung quanh. Máy ảnh mirrorless gọn nhẹ, lại như một món đồ trang trí…
Túm váy lại về thiết bị, hãy sử dụng thiết bị đơn giản, đỡ gánh nặng tài chính. Chưa kể, mình coi Nhiếp ảnh Đường phố là thú chơi, là một cách để xả stress sau những giờ làm việc hay những căng thẳng trong cuộc sống. Thế nên hãy thoải mái với nó, hãy sử dụng những thiết bị đơn giản mà ta có.
Một số ảnh khác:
Kết nối với Chu Việt Hà: FB cá nhân.