Vào hôm thứ 7 tuần rồi, ngày 2/5, hai võ sỹ được cả thế giới mong chờ so găng, Manny Pacquiao từ Phi-líp-pin và Mayweather - Mỹ đã thượng đài với phần thắng thuộc về tay võ sỹ "độc cô" người Mỹ. Tuy có nhiều ý kiến trái chiều sau khi trận đấu kết thúc, nhưng có thể nói rằng, "Pacman" của châu Á đã dành được triệu trái tim của người hâm mộ. Pac, võ sỹ quyền Anh chuyên nghiệp, từng có 26 trận thắng nốc ao (knockout) trên tổng 47 trận thắng trong sự nghiệp của mình. Không có một cú trời giáng đến té ngửa nào trong trận đấu lịch sử trên, tuy nhiên, nếu có thì cú đấm đó phải như thế nào?
Một cú đấm nốc ao về cơ bản gây ra trạng thái não bị choáng bất chợt mà ta thường thấy thỉnh thoảng xảy ra khi các tuyển thủ va vào nhau ở các môn thể thao như: bóng bầu dục, bóng đá, khúc côn cầu. Nhưng trong đấm bốc, để tạo ra một đòn "chí" thì trong khoảnh khắc đó, toàn bộ cơ thể kết hợp với những trình tự trước sau. Các lực và di chuyển bắt đầu từ chân, lên đến phần trên cơ thể, qua cơ vai, và giải phóng lực vào nắm đấm. Cũng không cần phải dồn lực quá mạnh. Ví dụ, George Foreman, võ sỹ hạng nặng đã giải nghệ, từng có 68/76 trận thắng bằng nốc ao, thường lợi dụng sự sơ hở của đối phương rồi nhanh tay tung đòn với kiểu tay gập. Joe Frazier và Mike Tyson thì "ăn thịt" bằng cách dồn toàn lực của cơ thể để có thể tạo ra sự tàn phá mạnh nhất.
Vậy thì điều gì xảy ra khi mà hàm của bạn dính chưởng và đôi chân không thể đứng vững nữa? Căn cơ của khoảnh khắc này cũng khá dễ để giải thích. Trong hầu hết các trường hợp, lực tác động từ một cú đấm hay liên hoàn đấm làm cho não bị xê dịch và va chạm với phần xương. Thường hay xảy ra với kiểu đấm móc cực mạnh. Từ nơi hàm đối thủ bị dính đòn sẽ đẩy phần đầu (và cả bộ não) vào một trạng thái kiểu như bổ nhào. Ví dụ như khi bạn chạy xe máy, nếu phanh gấp thì cơ thể sẽ bị nhào tới trước. Tương tự, cú đấm làm xương đầu và bộ não xê dịch trước khi chạm nhau. Tiếp theo, cú ngã làm bạn bị sốc, kéo theo đó là bất tỉnh. Nguyên nhân gây bất tỉnh do sốc không thật sự rõ ràng cho lắm, nhưng có một khả năng là sự va chạm đó có thể gây ra sự giải phóng quá độ của một chất hóa học có vai trò trong việc giúp bộ não truyền thông tin (neurotransmitters). Chất này va chạm hỗn độn với tế bào não và làm cho các nơ ron thần kinh mất kiểm soát. Khi đó, bộ não có thể bị tắt đột ngột rồi tái khởi động cho đến khi các cân bằng hóa học được thiết lập lại. Một số bộ phận khác của cơ thể cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến nốc ao. Động mạch dẫn máu lên não có một vùng gọi là xoang, vùng này giúp điều chỉnh lượng máu và ôxy. Một cú đấm mạnh lên quai hàm có thể làm xóc nẩy vùng xoang này, tạo nên sự thay đổi đột ngột lượng máu và ôxy, do đó gây ra bất tỉnh.
Các võ sỹ thường luyện tập để có thể tạo nên những cú đấm thần sầu này. Cơ cổ khoẻ là điều quan trọng để đầu, khi bị trúng đòn, không bị nẩy đi nẩy lại giống như cái đèn dầu treo trong gió. Ngoài ra, cơ hàm khoẻ cũng giúp chống lại những kỹ thuật đấm ranh mãnh. Trớ trêu thay, găng tay dùng bảo vệ các võ sỹ khỏi các vết tím bầm, không làm giảm các tổn thương ở đầu. Những đôi găng càng nặng càng làm cho các võ sỹ, dù có miễn cưỡng đi nữa, cũng tung đòn hết sức tương tự như khi không đeo găng, và có cơ hội khoe mẽ các kỹ năng của mình. Trận đấu lịch sử giữa hai tay đấm trên đã mang về hàng trăm triệu đô cho họ cũng như giới quyền Anh. Nhiều ông phú ở các sòng bài Las Vegas có lẽ sẽ được hoặc mất hàng triệu đô, và hàng triệu người trước màn ảnh tivi trên thế giới có lẽ sẽ gào thét đến khan cổ nếu có một cú nốc ao nào đến từ Pac, người võ sỹ được chính cha mình huấn luyện từ năm lên 9 tuổi. Tuy nhiên, điều đó đã không thể xảy ra, khi đối thủ của anh, Mayweather, với chiến thuật "hit and run" đã quá an toàn tránh khỏi các điều bất ngờ từ Paquiao.
(Tham khảo The Economist)
