Mình muốn hỏi anh em điều này bởi nhiều năm trước, 8 GB RAM được xem là đủ đối với một chiếc máy chạy Windows, thậm chí là thừa nhưng giờ đây với Windows 10/11 thì 8 GB RAM không còn là con số lý tưởng nữa. Nó cũng ảnh hưởng đến quyết định chọn mua máy tính, nhất là những chiếc laptop có bộ nhớ RAM hàn chết không thể nâng cấp.
Chuyện là vừa rồi mình đã có dịp dắt vợ đi mua laptop mới. Công việc của vợ mình rất thuần văn phòng nhưng cần tra cứu và tìm hiểu nhiều, mở rất nhiều tab cùng lúc trên trình duyệt. Trước đó vợ mình được công ty trang bị cho một chiếc laptop dòng doanh nghiệp chạy Core i5 thế hệ 8, 8 GB RAM, SSD PCIe 256 GB và Windows 10 Pro nhưng chỉ được vài hôm là vợ mình than máy chậm. Trực tiếp kiểm tra thì mình thấy Core i5 đời 8 4 nhân 8 luồng không yếu nhưng RAM còn trống chưa đến 1 GB với tất cả những gì mà vợ mình đang mở gồm Edge hơn chục tab, Outlook, Microsoft Teams và 2 phần mềm riêng của công ty. Chiếc máy này có thể nâng cấp RAM với 2 khe SO-DIMM nhưng mình vẫn đề xuất mua máy mới vì chiếc máy này khá nặng, rốt cuộc mình mua được 1 cái máy rất ưng ý chạy Core i5 đời 11, 16 GB RAM, trọng lượng chưa đến 1 kg. Như hình trên là máy mới của vợ mình, coi bộ 16 GB RAM cũng chưa thấm vào đâu 😁.
Điều mình ngạc nhiên là đến thời điểm đó, mình vẫn nghĩ 8 GB RAM là đủ với nhu cầu văn phòng nhưng khái niệm văn phòng này khá là chung chung. 8 GB sẽ đủ hay thậm chí thừa nếu nhu cầu chỉ đơn giản là mở vài tab trình duyệt, mở thêm vài ứng dụng văn phòng như Word, Excel, có thể vừa mở YouTube để nghe nhạc, mọi thứ vẫn chạy ngọt. Thế nhưng nếu mở hàng chục tab thì sao?
Mình đã tự mình kiểm chứng trên máy mình đang xài có 16 GB RAM và chạy Windows 11. Khi máy hầu như không chạy ứng dụng nào (trừ các tác vụ chạy nền) thì bộ nhớ RAM đã bị chiếm dụng khoảng trên 6 GB, theo mình biết thì bản thân Windows 11 sẽ ăn khoảng hơn 2 GB RAM, cấu hình đề nghị của Microsoft tối thiểu là 4 GB RAM.
Chuyện là vừa rồi mình đã có dịp dắt vợ đi mua laptop mới. Công việc của vợ mình rất thuần văn phòng nhưng cần tra cứu và tìm hiểu nhiều, mở rất nhiều tab cùng lúc trên trình duyệt. Trước đó vợ mình được công ty trang bị cho một chiếc laptop dòng doanh nghiệp chạy Core i5 thế hệ 8, 8 GB RAM, SSD PCIe 256 GB và Windows 10 Pro nhưng chỉ được vài hôm là vợ mình than máy chậm. Trực tiếp kiểm tra thì mình thấy Core i5 đời 8 4 nhân 8 luồng không yếu nhưng RAM còn trống chưa đến 1 GB với tất cả những gì mà vợ mình đang mở gồm Edge hơn chục tab, Outlook, Microsoft Teams và 2 phần mềm riêng của công ty. Chiếc máy này có thể nâng cấp RAM với 2 khe SO-DIMM nhưng mình vẫn đề xuất mua máy mới vì chiếc máy này khá nặng, rốt cuộc mình mua được 1 cái máy rất ưng ý chạy Core i5 đời 11, 16 GB RAM, trọng lượng chưa đến 1 kg. Như hình trên là máy mới của vợ mình, coi bộ 16 GB RAM cũng chưa thấm vào đâu 😁.
Điều mình ngạc nhiên là đến thời điểm đó, mình vẫn nghĩ 8 GB RAM là đủ với nhu cầu văn phòng nhưng khái niệm văn phòng này khá là chung chung. 8 GB sẽ đủ hay thậm chí thừa nếu nhu cầu chỉ đơn giản là mở vài tab trình duyệt, mở thêm vài ứng dụng văn phòng như Word, Excel, có thể vừa mở YouTube để nghe nhạc, mọi thứ vẫn chạy ngọt. Thế nhưng nếu mở hàng chục tab thì sao?
Mình đã tự mình kiểm chứng trên máy mình đang xài có 16 GB RAM và chạy Windows 11. Khi máy hầu như không chạy ứng dụng nào (trừ các tác vụ chạy nền) thì bộ nhớ RAM đã bị chiếm dụng khoảng trên 6 GB, theo mình biết thì bản thân Windows 11 sẽ ăn khoảng hơn 2 GB RAM, cấu hình đề nghị của Microsoft tối thiểu là 4 GB RAM.
Khi mình mở Microsoft Edge với 24 tab đang xài, kèm với OneNote và 1 cửa sổ File Explorer thì dung lượng RAM chiếm dụng đã trên 8 GB. Như vậy có thể thấy 8 GB sẽ không thể đủ với nhu cầu sử dụng của mình, mở nhiều tab trình duyệt và đa nhiệm. Mình có thói quen mở rất nhiều thứ như dùng song song 2 trình duyệt Edge và Brave, Photoshop luôn mở ….
Từ trải nghiệm thực tế của mình thì mình nghĩ giờ đây khi anh em sắm laptop mới, nhất là những chiếc máy mỏng nhẹ thì cần phải lưu ý về vụ RAM này. Đây là vấn đề không mới nhưng giờ lại đáng lưu tâm bởi nhiều mẫu máy hiện tại không thể nâng cấp RAM vì thiết kế RAM hàn trên bo. SSD thì có thể không thành vấn đề vì đa phần thiết kế SSD có thể nâng cấp được.
Có nhiều lý do khiến các hãng làm laptop thiết kế RAM hàn chết.
Để tiết kiệm không gian, khiến máy mỏng hơn
Việc hàn các chip RAM lên bo mạch là sẽ giúp tiết kiệm diện tích bên trong máy hơn so với khe SO-DIMM để gắn RAM. Khi không gian bên trong không bị chiếm dụng bởi khe SO-DIMM, chiếc máy sẽ có thể mỏng hơn, bo mạch nhỏ hơn dành lại không gian cho các phần cứng khác như pin, tản nhiệt. Như hình trên là chiếc Razer Blade Stealth 13, chiếc máy này có RAM hàn trên bo, phần bo mạch khá nhỏ, phần lớn không gian được dành cho pin và hệ thống tản nhiệt 2 quạt 3 ống đồng. SSD, card Wi-Fi vẫn có thể nâng cấp được.
Để buộc người dùng phải chọn CPU cao hơn để có RAM lớn hơn
Quảng cáo
Đối với một số dòng máy cao cấp, chẳng hạn như XPS 13, Dell cung cấp các tùy chọn vi xử lý gồm Core i3-1115G4, Core i5-1135G7 và Core i7-1165G7 nhưng anh em sẽ không thể chọn bản Core i3-1115G4 với 16 GB RAM mà phải chọn Core i5-1135G7 trở lên. Bản Core i3-1135G7 sẽ giới hạn ở 8 GB RAM và người dùng sẽ không thể nâng cấp về sau vì RAM hàn trên bo.
Để kéo dài thời lượng pin, tối ưu hiệu năng
Hiện tại phổ biến trên laptop là 2 loại RAM DDR4 và LPDDR4X, trong vài năm nữa sẽ là DDR5 và LPDDR5. LPDDR4X thường thấy trên những chiếc laptop mỏng nhẹ, Ultrabook vì loại RAM này phù hợp hơn khi tiêu thụ điện năng thấp, như tên gọi của nó là , DDR4 có điện áp từ 1,2 V trong khi LPDDR4X là 0,6 V từ đó cho thời lượng sử dụng pin lâu hơn. Tiếp theo là tốc độ của loại RAM này trên laptop, LPDDR4X đạt tốc độ truyền tải đến 4266 MT/s trong khi DDR4 là 3200 MT/s. Những vi xử lý đời mới như Core i thế hệ 11, Ryzen 4000 series trở đi đã hỗ trợ LPDDR4X-4266 hay DDR4-3200. Với những chiếc laptop mỏng nhẹ vốn thường chỉ dùng GPU tích hợp như Intel Iris Xe hay AMD Radeon RX Vega thì tốc độ RAM cao, băng thông lớn sẽ giúp cải thiện hiệu năng đồ họa.
Nhưng LPDDR4X hay các loại RAM LPDDR nói chung đều có một đặc tính là không thể nâng cấp được như RAM DDR thông thường. Nó là dạng chip hàn trên bo mạch. Thế nên nếu nhà sản xuất đã chọn trang bị RAM LPDDR4X cho máy thì họ chỉ có thể hàn RAM trên bo.
RAM DDR4 thường xuất hiện dưới dạng thanh (module) RAM nhưng cũng có thể được hàn trên bo mạch. Một số trường hợp hãng làm laptop hàn sẵn 8 GB hay 16 GB RAM trên laptop và trang bị thêm 1 khe SO-DIMM để mở rộng. Đây cũng là cách để tiết kiệm diện tích, việc thiết kế chỉ 1 khe SO-DIMM sẽ có thể khiến chiếc máy mỏng hơn so với 2 khe SO-DIMM. Chẳng hạn như hình trên là bo mạch của chiếc ASUS ROG Zephyrus 15, nó có 16 GB hàn trên bo và 1 khe SO-DIMM để mở rộng.
Quảng cáo
Còn nếu hỏi tại sao các hãng làm máy tính không dùng LPDDR4X khi nó vừa tiết kiệm điện, vừa có tốc độ cao thì mình nghĩ thứ nhất là chi phí, thứ 2 là hệ sinh thái các hãng làm RAM cho laptop và thứ 3 là nhu cầu nâng cấp của người dùng. LPDDR4X hay LPDDR5 sau này cũng sẽ là giải pháp RAM hàn trên bo không thể nâng cấp được, ngược lại với DDR4/DDR5.
