Dường như chúng ta đang sống trong thời kỳ phục hưng của ngành công nghiệp đồng hồ. 2 thập kỷ vừa qua, người dùng hầu như đã chuyển sang theo dõi thời gian trên điện thoại di động thay vì bằng đồng hồ đeo tay truyền thống. Ngành công nghiệp đồng hồ đã bị công nghệ lấn át? Tuy nhiên, giờ đây các hãng công nghệ đang muốn thuyết phục người dùng quay trở lại với thiết bị đeo tay, không chỉ để xem giờ mà còn làm được nhiều thứ khác nữa. Do đó, nhìn vào lịch sử của ngành công nghiệp đồng hồ truyền thống cũng là cách mà chúng ta có thể phần nào mường tượng được tương lai của đồng hồ thông minh và những gì nó sẽ làm trong cuộc sống chúng ta.
Đồng hồ truyền thống - phương tiện theo dõi thời gian, dấu chỉ của người siêng năng và làm việc hiệu quả.
Trên thực tế, cuộc cách mạng trong thế giới công nghệ thiết bị đeo đã khởi đi từ rất lâu: vào thời điểm mà những chiếc đồng hồ đầu tiên xuất hiện. Vào lúc đó, chiếc đồng hồ đa thay đổi hoàn toàn cách mà con người sống và làm việc. Từ những chiếc đồng hồ bỏ túi xuất hiện hồi thế kỷ 18 cho đến những thế hệ đồng hồ đeo tay được tin cậy tuyệt đối đối bởi các phi hành gia trên vũ trụ, công nghệ đồng hồ chưa bao giờ ngừng phát triển. Dù vậy, nó cũng có một số mặt trái nhất định. Robert Levine, giáo sư tâm lý học xã hội tại Đạ học bang California cho biết: "Vấn đề ở đây là đồng hồ được đeo trên người bạn, tại vị trí mà không chỉ riêng bạn mà bất kỳ ai cũng có thể thấy được. Nó gần giống như Google Glass, có thể khiến một số người khó chịu."
Đồng hồ truyền thống từng là đại diện cho một người làm việc siêng năng với hiệu suất cao trong cuộc sống công nghiệp hóa
Tương tự như vậy, những mẫu đồng hồ thông minh ra đời tiếp tục dấy lên câu hỏi về cách ứng xử giữa thông tin cá nhân và cuộc sống trong cộng đồng. Có thời, việc liếc mắt nhìn đồng hồ khi đang trò chuyện với người được xem như tín hiệu cho thấy bạn đang muốn vội vàng kết thúc cuộc nói chuyện. Vậy bây giờ mọi chuyện sẽ ra sao nếu những chiếc đồng hồ đó còn hiện lên những dòng thông báo? Hãy tưởng tượng bạn đang đứng trên xe bus, tay đeo đồng hồ đang vịn vào chiếc móc và nhận được 1 tin nhắn từ vợ, người đầu tiên đối mặt với thông tin đó không phải là bạn mà có thể là những người bên cạnh. Vậy vấn đề ở đây là gì? Levine cho rằng: "Đồng hồ thông minh được giới thiệu như một thứ gì đó rất riêng tư, rất cá nhân, nhưng dường như màn hình của nó lại vô cùng công cộng."
Giáo sư văn hóa lịch sử Alexis McCrossen cho biết: "Khi lần đầu tiên xuất hiện từ sau chiến tranh thế giới thứ nhất, những chiếc đồng hồ đeo tay đã mang lại sự quyền lực và tiện lợi cho người đeo. Việc sở hữu một chiếc đồng hồ mang lại cho chủ nhân của nó lòng tin về việc quản lý thời gian một cách hiệu quả hơn. Đây được xem như dấu chỉ của một người làm việc siêng năng và hiệu quả. Nhưng khi chúng ta bước vào nửa sau của cuộc cách mạng công nghiệp, đồng hồ bắt đầu bộc lộ những nhược điểm của nó. Cho đến đầu thế kỷ 20, người ta bắt đầu miêu tả những người đeo đồng hồ theo nghĩa đen là mặc kẹt trong thế giới của những chiếc bánh răng, là dấu chỉ nhất định cho chủ nghĩa tư bản đặc trưng bởi sự tự động hóa và công nghệ."
Sứ mạng của smartwatch: giúp con người tương tác với nhau và với chính bản thân
Bây giờ, đồng hồ thông minh xuất hiện với diện mạo không chỉ là phương tiện theo dõi thời gian, mà còn là công cụ hiển thị các loại thông tin khác. Những tiếng tích tắc của động cơ được thay bằng dòng chảy bất tận của email, của những thông báo, những việc cần làm và thông tin từ mạng xã hội. Ở khía cạnh nào đó, nhiều người đã cảm nhận được áp lực nói trên khi sử dụng smartphone, và bây giờ nó xuất hiện ngay trên cổ tay, quấn lấy người dùng mọi nơi mọi lúc và thậm chí là trong khi ở nhà hay đang ngủ.
Đồng hồ thông minh sẽ thay đổi cách con người tương tác với nhau và với chính bản thân họ trong tương lai (Ảnh minh họa)
Dường như Apple đã nhận thấy được điều này nên khác với những đối thủ, họ hứa hẹn chiếc smartwatch của họ sẽ là một thiết bị "thân mật". Nó sẽ cho người dùng biết tình hình sức khỏe, được dùng để kết nối với những người thân yêu và thậm chí là gởi nhịp tim đến cho họ. Giáo sư McCrossen cho rằng: "Chúng ta luôn nhân tính hóa các thiết bị." Vấn đề mấu chốt ở đây là đảm bảo rằng chúng ta không quá lệ thuộc vào nó. Douglas Freake, giáo sư nhân chủng học tại Đại học York phát biểu: "Trong một số trường hợp, tôi nghĩ rằng đồng hồ thông minh là một thiết bị điều khiển học đầu tiên (cybernetic). Nó thắt chặt chúng ta vào mạng lưới rộng lớn hơn, một hệ thống công nghiệp hoá và quan liêu."
Đồng hồ xuất hiện tại nơi làm việc như một phương tiện giúp nhấn mạnh tính tối đa hóa năng xuất trong thế kỷ 21. Giáo sư Levine nói thêm: "Chiếc đồng hồ trên cổ tay có quan hệ mật thiết với chủ nghĩa quản lý theo khoa học, dùng phương pháp khoa học để quản lý và tăng cường năng suất lao động." Giải pháp của Apple là smartwatch sẽ nói với bạn khi nào thì bạn cần nghỉ ngơi vài phút, rời khỏi chỗ ngồi để tạo sự cân bằng giữa sức khỏe và làm việc. Tim Cook đã nói: "Nếu bạn ngồi quá lâu, nó sẽ thật sự gõ vào cổ tay của bạn và nhắc bạn nên đứng dậy di chuyển. Và nếu nhận thấy bạn sắp trễ giờ nhưng vẫn chưa bắt đầu di chuyển, nó sẽ nhắc bạn trước 10 phút."
Đó được xem như một giải pháp tuyệt vời của Apple, ít nhất là dưới khía cạnh tương tác giữa công nghệ và con người. Đây chính là minh họa hoàn hảo cho mối quan hệ giữa chúng ta và các thiết bị đeo. Thời đại mới sẽ ít dành thời gian cho các kết nối hơn, nhưng sẽ cụ thể hóa mối quan hệ giữa các cá nhân và cộng đồng. Đó còn lạ sự giao hòa giữa các khía cạnh cá nhân và tinh thần trách nhiệm với những người khác, giữa những cảm xúc cá nhân trước các tình huống và những gì máy móc gợi ý. Giáo sư Nigel Thrift tại Đại học Aberystwyth, Anh Quốc cho rằng: "Tôi nghĩ không một ai có thể đưa ra phán quyết về vấn đề này hoặc khẳng định rằng chúng ta đang mất liên lạc với tự nhiên hoặc với bản thân. Nhưng những công nghệ này chắc chắn sẽ thay đổi cách chúng ta sống và tương tác trong tương lai."
Quảng cáo