Lịch sử hình thành và phát triển của kem

ND Minh Đức
13/4/2014 8:8Phản hồi: 52
Lịch sử hình thành và phát triển của kem
Vào những ngày hè nóng bức như hiện nay, ngoài một cốc nước giải khát mát lạnh thì một ly kem cũng có thể làm chúng ta vơi đi phần nào cơn nóng. Kem là một loại thực phẩm phổ biến không chỉ là niềm đam mê đối với trẻ nhỏ mà còn được nhiều người ở nhiều độ tuổi khác nhau yêu thích. Thế nhưng, có bao giờ bạn tự hỏi kem có nguồn gốc từ đâu? Ai đã khai sinh ra kem mà chúng ta vẫn sử dụng hiện nay? Nó có lịch sử phát triển như thế nào? Chuyên mục "Mỗi tuần 1 phát minh" kỳ này mời các bạn cùng lên cỗ máy thời gian, trở về Trung Quốc cổ đại vào thời điểm 200 năm trước công nguyên để xem người xưa đã biết thưởng thức loại thực phẩm mát lạnh này như thế nào nhé.

Những ly kem đầu tiên


Trong thời kỳ của đế quốc Ba Tư, người ta đã biết đổ nước ép nho đậm đặc lên bát chứa đầy tuyết để dùng. Đây là loại thực phẩm thường được sử dụng trong những ngày nắng nóng. Tuyết từ mùa đông được lưu trữ trong những buồng ngầm gọi là "yakhchai" và sau đó được mang ra sử dụng dần khi mùa đông kết thúc. Ngoài ra ngay trong mùa hè, người dân vẫn có thể khai thác băng tuyết từ dãy núi Ecbatana gần đó.

Yakhchal_of_Yazd_province.jpg
Những căn lều yakhchai được người Ba Tư dùng để trữ nước đá​

Vào năm 400 trước công nguyên, những người Ba Tư đã phát minh ra phương pháp ướp lạnh đặc biệt nhằm giữ lạnh cho nước hoa hồng và bún miến để cung cấp cho hoàng gia vào mùa hè. Băng tuyết được trộn với nghệ tây, trái cây và nhiều hương vị khác để tạo thành món ăn có dạng như kem.


Cho đến nay, người ta vẫn chưa tìm thấy một người cụ thể nào có công phát minh ra kem. Theo những ghi chép được phát hiện và lưu trữ đến ngày nay cho thấy, nguồn gốc của kem có từ những năm 200 trước Công nguyên, khi người Trung Quốc cổ đại tạo ra món ăn từ gạo trộn với sữa sau đó được làm lạnh bằng cách đóng gói và vùi trong tuyết. Bấy giờ là thời Thương dưới sự trị vì của vị vua đầu tiên là Thiên Ất. Ông đã chiêu mộ hơn 90 "người đàn ông băng" để trộn một hỗn hợp gồm bột, long não và sữa trâu với nước đá.

Người Trung Quốc cũng được ghi nhận là chế tạo máy làm kem đầu tiên. Họ dùng một chậu chứa đầy hỗn hợp si rô, sau đó đóng gói chậu lại và vùi vào trong tuyết và muối.

Một trong số những loại thực phẩm có hình thức giống kem được chế tạo từ thời Alexander Đại đế, một người rất ưa thích tuyết trộn với mật ong. Có ghi chép lại rằng, hoàng đế Nero Claudius Caesar từ Rome cũng từng cho người tới những dãy núi để thu thập băng tuyết về sau đó trộn với nước trái cây tạo nên một hỗn hợp tương tự như kem trái cây ngày nay. Đây chính là những hình thức kem đầu tiên của con người. Tuy nhiên, bấy giờ kem chỉ phù hợp với tầng lớp quý tộc, vua chúa vì không phải ai cũng có điều kiện gởi người đi thu thập băng tuyết từ những đỉnh núi cao.

Kem bắt đầu lan tới Châu Âu

Một trong những tiền thân sớm nhất của kem hiện đại do Marco Polo đã mang một công thức chế biến từ Trung Quốc về Italy. Những công thức này tương tự như loại nước trái cây ướp đá mà chúng ta sử dụng ngày nay. Loại thực phẩm này ngay lập tức được giới quý tộc Ý rất ưa chuộng, trong số đó có nữ công tước Catherine de Medici (1519-1589). Do đó, khi bà kết hôn với vua nước Pháp bấy giờ là Henry II vào năm 1533, bà đã mang món tráng miệng này đến với nước Pháp.

Catherine-de-medici.jpg
Catherine de Medici (1519-1589) Người đã mang kem từ Ý đến Pháp​

Đến những năm 1600, vua Charles I của nước Anh đã tỏ ra cực kỳ yêu thích món "kem" và ông cho rằng đây chỉ có thể được sử dụng trong hoàng gia. Do đó, ông đã ban thưởng tiền cho các đầu bếp của mình để giữ công thức làm kem như một loại tài liệu tuyệt mật và không được công bố rộng rãi ra bên ngoài. Tuy nhiên, 2 câu chuyện trên tại Pháp và Anh cho đến thế kỷ 19 mới được công bố. Do đó, hiện nay vẫn còn nhiều tranh cãi về mức độ tin cậy của sự việc này.

Một trong những nơi đầu tiên phục vụ kem cho công chúng tại châu Âu là quán cà phê Procope ở Pháp vào cuối thế kỷ 17. Kem tại đây được chế biến từ sữa, kem, bơ và trứng. Tuy nhiên, kem vẫn chỉ phục vụ cho tầng lớp thượng lưu mà chưa thật sự phổ biến đến tất cả mọi người.

Quảng cáo



Kem xuất hiện và phát triển tại Mỹ

Những đề cập đầu tiên về kem tại Mỹ xuất hiện vào năm 1744, khi một thực dân Scotland đến thăm một ngôi nhà của thống đốc Maryland Thomas Bladen. Tại đây, ông đã được dùng bữa tối cùng với chủ nhà với món tráng miệng kem dâu đen. Ông đã ghi nhận lại trong nhật ký của mình về vị ngon của món ăn mà ông nếm được.

Mãi đến năm 1777, quảng cáo đầu tiên về kem xuất hiện trên tờ New York Gazette, một người bán kẹo trở về từ London mang tên Phillip Lenzi tuyên bố rằng cửa hàng của ông có thể cung cấp kem mỗi ngày cho tất cả mọi người. Lenzi đã trở về từ London cùng với công thức nấu kẹo từ mứt và thạch. Ngoài ra, ông còn mang về nhiều công thức bánh ngọt khác nhau và cao cấp nhất chính là kem. Kem được sản xuất bằng cách tạo nên hỗn hợp của kem, đường sau đó sử dụng muối và nước đá để làm lạnh nên có giá thành khá rẻ.

lenzi_quang_cao_kem_dau_tien.jpg
Mẩu quảng cáo kem của Phillip Lenzi đăng tải trên tờ New York Gazette​

Những vị tổng thống Mỹ đầu tiên cũng tỏ ra khá thích thú đối với món ăn có tên là kem. Tổng thống George Washington đã mua tổng cộng khoảng 200 đô la kem (tương đương với 3000 đô la hiện nay) vào mùa hè những năm 1790 để sở hũu 2 thùng thiếc chứa kem. Một vị tổng thống Mỹ khác là Thomas Jefferson đã sáng tạo nên một công thức làm kem vani cho riêng mình và vợ của ông cũng đóng góp bằng món kem dâu đen của mình.

Mãi đến những năm 1800, kem vẫn là một món ăn dành cho những dịp đặc biệt do bấy giờ vẫn chưa có tủ lạnh để giữ kem dài ngày. Người ta vẫn sử dụng phương pháp làm lạnh bằng cách lấy băng từ các hồ nước và lưu trữ nó trong những thùng chứa bằng gạch phủ rơm xung quanh để giữ nhiệt. Kem vào thời điểm này được sản xuất bằng cách cho hỗn hợp làm kem vào trong một chiếc lọ, đóng kín miệng và cho vào một thùng nước đá trộn với muối.

Quảng cáo



Vào năm 1843, phương pháp này được thay thế bởi thùng có tay quay do Nancy Johnson sáng chế. Hỗn hợp làm kem được cho vào một hộp ngăn cách với nước đá và muối xung quanh. Sau đó một tay khuấy được đặt vào hỗn hợp để khuấy đều lên tạo thành một kem mịn hơn so với phương pháp trước đó.

Dù vậy, kem vẫn chưa được chính thức thương mại hóa và sản xuất với quy mô lớn cho tới khi Jacob Fussell xây dựng nhà máy sản xuất kem đầu tiên tại Pennsylvania vào năm 1851. Trước đó, Fussell là một thương lái mua sản phẩm sữa từ các nông dân ở Pennsylvania và bán chúng ở Baltimore. Ông nhận thấy rằng nhu cầu tiêu dùng sữa thường biến động không ổn định dẫn đến có lúc ông bị ứ động khá nhiều sản phẩm.

Do đó, ông có ý tưởng sẽ sản xuất kem nhằm đa dạng hóa sản phẩm mà mình buôn bán. Bên cạnh đó, do được sản xuất hàng loạt nên chi phí kem được cắt giảm đáng kể, từ đó khiến kem phổ biến với nhiều tầng lớp hơn. Dù vậy, thời điểm này vẫn chưa có sự xuất hiện của tủ lạnh.

Sự xuất hiện của công nghệ làm lạnh - Kem bắt đầu phát triển rộng rãi

Cho đến những năm 1870, sự phát triển của kem đã nhận được một bước tiến lớn nhờ vào việc Carl von Linde, một nhà phát minh người Đức đã phát triển thành công nền công nghiệp điện lạnh. Song song với sự phát triển của tủ lạnh, sự ra đời của các công nghệ tiên tiến như công nghệ hơi nước, mô tơ điện và đặc biệt là sự phổ biến của hệ thống điện đã đóng góp một phần không nhỏ cho phép việc sản xuất, vận chuyển và lưu trữ kem được thuận lợi hơn. Chính những thành quả của cuộc cách mạng công nghiệp này đã tạo tiền đề cho sự phát triển mạnh mẽ của kem như ngày nay.

Cho tới cuối những năm 1800, cùng với sự phổ biến rộng rãi của kem, những công thức làm kem tinh vi hơn bắt đầu được hình thành. Năm 1874 chứng kiến sự hình thành của kem soda. Tuy nhiên, tên gọi của loại kem này cũng có một điểm khá thú vị. Ban đầu, người nghĩ ra kem soda đặt tên nó là "sunday". Sau đó, các lãnh đạo tôn giáo đã ra "đạo luật xanh" nhằm cấm sử dụng tên gọi này do có phát âm giống với "Sunday" nghĩa là ngày Chúa nhật, hay trong tôn giáo gọi là ngày Sa bát. Do đó, người ta chọn từ "Sundae" để chỉ loại kem có trộn với mứt này.

kem_oc_que.jpg
Kem Ốc quế​

Vào năm 1888, nữ đầu bếp Marshall đã xuất bản quyển sách dạy nấu ăn mang tên bà. Trong đó bà đã đề cập tới một dạng mới của kem là: kem ốc quế. Tuy nhiên, cách thực hành chế biến món kem này đến năm 1904 mới chính thức được phổ biến rộng rãi do sự xuất hiện của nó nhân dịp hội chợ tiêu dùng thế giới. Kể từ đây, loại kem với viên kem đặt lên miếng bánh hình nón bắt đầu được phổ biến rộng rãi đến tất cả mọi người.

Vào những năm 1930, kem bắt đầu được bán rộng rãi tại các cửa hàng bách hóa. Sau đó, kem trở thành một món ăn được cho là có lợi cho tinh thần của binh lính Mỹ trong chiến tranh thế giới thứ 2. Cũng trong thời kỳ chiến tranh này, lực lượng vũ trang Hoa Kỳ trở thành nhà sản xuất kem lớn nhất nước Mỹ nhằm cung cấp đủ số lượng kem cho binh lính của mình.

Ngày nay, người ta ước tính có hơn 1,6 tỷ gallon kem và các sản phẩm tương tự được sản xuất ra tính riêng tại Mỹ, Thêm vào đó, trung bình mỗi người Mỹ ăn khoảng 4 gallons kem mỗi năm. Một điểm thú vị khác là quán cà phê Procope, nơi phục vụ kem đầu tiên tại châu Âu vẫn còn hoạt động cho đến ngày nay và trở thành nhà hàng hoạt động lâu đời nhất tại Paris. Hiện tại theo thống kê, loại kem được ưa chuộng nhất chính là chocolate và vani. Tại Merida, Venezuela có tới 860 hương vị kem được sản xuất bao gồm cả vị nấm, vị rượu, vị mì ống, phó mát và cả kem cua.

Kết


Strawberry-Ice-Cream-ice-cream.jpg

Cuối cùng thì chúng ta đã kết thúc chuyến hành trình tìm hiểu về lịch sử hình thành và phát triển của kem. Một ly kem nhỏ mà ngày nay chúng ta thưởng thức cũng có cả một bề dày lịch sử, từng là một món ăn vô cùng xa xỉ của tầng lớp thống trị, là một công thức bí mật chỉ có hoàng gia mới có thể chế biến,... Cuối cùng, mời các bạn bước xuống cỗ máy thời gian và bài viết cũng dừng lại tại đây.

Cám ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Hy vọng rằng qua bài viết, mỗi khi có dịp ăn kem cùng bạn bè, các bạn có thêm một câu chuyện tuyệt vời xoay quanh một ly kem tưởng chừng như đơn giản nhưng cũng có cả một lịch sử lâu đời của nó. Hẹn gặp lại các bạn vào phát minh tiếp theo trong chuyên mục "mỗi tuần 1 phát minh" lần tới. Chúc các bạn có một ngày cuối tuần vui vẻ.

52 bình luận
Chia sẻ

Xu hướng

Anh nhớ là đã đọc ở đâu đó cái đoạn này: "Theo những ghi chép được phát hiện và lưu trữ đến ngày nay cho thấy, nguồn gốc của kem có từ những năm 200 trước Công nguyên, khi người Trung Quốc cổ đại tạo ra món ăn từ gạo trộn với sữa sau đó được làm lạnh bằng cách đóng gói và vùi trong tuyết."

Là người Mông Cổ xưa chứ không phải china.
TPTT.Hai
ĐẠI BÀNG
10 năm
@cuLong nó đó bác :p
ảnh trông thực sự ngon
:p
Đói quá
Đang mùa nóng bức mà lại đọc bài này tự dưng muốn xin một vé trở về tuổi thơ để được ăn lại loại kem chuối quá (chuối sứ ép dẹp, nhúng nước cốt dừa, phủ dừa non bào sợi và rắc đậu phộng rang vàng, cho vào tủ đá làm đông cứng). Với mình bây giờ không có loại kem nào có thể sánh với món kem chuối ngày ấy được.
@fanyingni Kem này làm dễ mà, mình hay làm ở nhà tự ăn. Rẻ mà ngon
@fanyingni boi vì lúc đó nghèo đó bạn, giống như rất nhiều người ấn tượng mãi với món bò bía ở chợ Bến Thành ngày xưa khi ra sinh sống ở nước ngoài, đến khi trở về tìm lại ăn thì 0 còn cảm thấy ngon nữa🆒
hơi cực đoan chút,xin phát biểu một câu "lại là Tàu nữa à?",tưởng món này từ châu Âu chứ
Mình thích ăn kem... Ăn kem lúc trời lạnh là đã nhất
@cuhiep chac là bị mát rồi đó🆒
Ngon quá đi 🆒
Măm măm nào anh em 😁






Gõ xong và gửi đi tức thì từ vỉa hè Tinh Tế !
Kem chuối chắc việt nam mình phát minh nhỉ, ngày xưa nhà mình bán kem thích nhất loại này
Ở Quận 1 ngay chỗ gần tượng đài Bến Thành có shop kèm gì mà nó trang trí màu hồng ý....mình nhớ cái quán đó làm mình đúng quê luôn.
Mình chọc nhỏ kia bảo ăn kem không nó bảo :"không ăn đâu vì ở đó mắc lắm", lúc đó mình mới cười oà ra vì cây kem có nhiêu mà em ấy ngại tốn tiền. Lúc mình vào nhìn tiệm đẹp lắm, nhìn xung quanh toàn Tây không là mình thấy hơi nghi nghi, nào ngờ lúc tính tiền 2 cây gần 200k, mà trong bóp còn đúng 140k. Quê lắm mà phải mượn tiền ém nó để trả. Cũng may là ẻm giờ vẫn là người yêu của mình 😁

P/S: Mắc nhưng đc cái ngon. Kem người ta ăn vào đỡ khát, kem đó ăn vào đúng no.
jeeyoung
ĐẠI BÀNG
10 năm
@leequan2012 có phải thím trong ảnh? iêu thì cứ phải qua vài ba vụ dở cười như thế mới nhớ lâu. Chúc hai đồng chí bách niên giai lão :D
@leequan2012 kem Baskin chứ đâu, kem này nó quá ngọt ko ngon lắm
Razorblack
ĐẠI BÀNG
10 năm
Trời lạnh ăn kem cũng phê không kém
V’t
TÍCH CỰC
10 năm
Nhìn thèm quá
tspk_no1
ĐẠI BÀNG
10 năm
Mình có 1 cây to nhỏ tuỳ ý :p
cà lem. 😁:p
HuyTran87
ĐẠI BÀNG
10 năm
Nhìn là thèm rồi
ngày xưa kem wall đặc biệt có 5k 1 cây thèm mún chết vậy mà giờ toàn thấy ăn Baskin,mof,bud,snowee,new zealand...
mà công nhận kem snowee ngon thật,new zealand nữa còn kem baskin Ngọt quá mức và giá cao hơn. kem bạch đằng,bố già 1 thời gọi là cao cấp giờ thì thấy bèo nhèo rồi,kem trái dừa bữa ăn 90k mà toàn chơi trái cây bèo ,nho thì nho việt nam lun, pó tay
trời SG nóng, đang hẹn với em chân ngắn đi ăn 1 ly kem đây;););)
Coza Nostra
ĐẠI BÀNG
10 năm
Nhờ kem và trứng vịt lộn mà mình quen đc vợ mình.
Kaka

Sent from my GT-N7000B using Tinhte.vn mobile app
@Coza Nostra tại kem và trứng vịt lộn mà vợ mình làm khổ mình.
Tổng thống George Washington đã mua tổng cộng khoảng 200 đô la kem (tương đương với 3000 đô la hiện nay) vào mùa hè những năm 1790 để sở hũu 2 thùng thiếc chứa kem sao đồng dola rớt giá chậm vậy? Mình nghĩ là đồng tiền nào cũng mất một nửa giá trị sau mỗi 10 năm cơ mà. Một bằng chứng nữa là vùng đất alatca của mỹ mua của nga những năm đó có giá là 14 triệu đô , nếu như cách tính của bác ở trên thì giá trị của mảnh đất đó bây giờ chỉ có độ 210 triệu đô thôi sao?
okono
TÍCH CỰC
10 năm
@Nguyen Ngoc Hanh Đô Mỹ chứ có phải VNĐ đâu mà mất giá sau 10 năm hả bác. Mất giá hay ko tùy tình hình từng nước chẳng có lý thuyết nào nói tiền mất giá sau 10 năm.
Mỹ mua Alaska với giá 7,2 triệu $. Bác chỉ tính độ mất giá chứ ko tính mảnh đất đấy tăng giá ah. Điều đó là sai vì khi Mỹ mua thì Alaska được đánh giá là vô giá trị . Bây h Alaska là vùng đất địa chiến lược của Mỹ do tài nguyên được tìm thấy và vị trí địa lý giúp Mỹ có phần ở Bắc cực.
@Nguyen Ngoc Hanh Năm 2000 ba mẹ mình mua mảnh đất bây giờ gia đình đang ở giá khoảng 70 triệu đồng, bây giờ dưới 2 tỉ ko bán.
Năm 2002 đi chiếc Honda @ mua 6500$, tính ra 110 triệu cũng mua được miếng đất kế bên nhà mình. Trong khi nếu mua đất là "để dành" được 2 tỉ.
VD ngắn vậy thôi.
@okono Giá trị của các đồng tiền thực sự rớt giá trung bình 1 nửa sau mỗi 10 năm (trung bình nha bác vì có lúc tăng lúc giảm). Vì lạm phát luôn nhỏ hơn lãi suất ngân hàng bác cứ tính sơ sơ lãi suất của đô la độ khoảng 6,7 %(trung bình) gửi ngân hàng là biết giá trị của đồng tiền giảm 1 nửa sau mỗi 10 năm, ko tính việt nam nha. Ở đây có 3 thằng tên là tiền vàng và đất thằng tiền thì chuyển động quá nhanh còn thằng đất với vàng thì đứng im cho nên 2 thằng đó có tên là bất động sản nha bác có nghĩa là nó ko tăng giá trị mà tại thằng tiền nó giảm giá trị nên bác có lẽ bị lộn là thằng đất tăng giá trị còn thằng tiền đứng im, thực ra ngược lại.
@cuLong Đó là bằng chứng cm rằng đồng tiền rớt giá rất mau có lẽ 10 năm nó chỉ còn 1/4 giá trị.

Xu hướng

Bài mới









  • Chịu trách nhiệm nội dung: Trần Mạnh Hiệp
  • © 2024 Công ty Cổ phần MXH Tinh Tế
  • Địa chỉ: Số 70 Bà Huyện Thanh Quan, P. Võ Thị Sáu, Quận 3, TPHCM
  • Số điện thoại: 02822460095
  • MST: 0313255119
  • Giấy phép thiết lập MXH số 11/GP-BTTTT, Ký ngày: 08/01/2019