Universal application là một loại ứng dụng mới được Microsoft giới thiệu nhằm mang lại sự thống nhất giữa mọi loại thiết bị chạy Windows 10, từ điện thoại, máy tính bảng cho đến máy tính truyền thống và TV. Những phần mềm nàu có giao diện tương tự như nhau và chức năng cũng giống nhau trên các máy Windows 10, chính vì thế người dùng không phải làm quen lại cách sử dụng khi chuyển từ desktop sang smartphone hoặc ngược lại. Vậy những ứng dụng universal đó trông như thế nào? Làm sao để nhận diện chúng và trải nghiệm của universal app trên máy tính và điện thoại khác nhau ra sao?Ghi chú: bài viết này được thực hiện khi Microsoft đang phát hành Windows 10 Technical Preview trên điện thoại (build 9941.12498) và trên máy tính (build 9926).
Những đặc điểm chung của universal app trên Windows 10
Nhìn từ khía cạnh người dùng bình thường, chúng ta có thể thấy rằng các ứng dụng dạng universal mới trên Windows 10 sẽ có thiết kế trông hiện đại hơn so với bản cho Windows 8 hoặc Windows Phone 8 trước đây. Các icon sẽ mỏng hơn, chữ cũng mỏng hoặc nhỏ hơn theo phong cách Modern.
Một số universal app không còn sử dụng giao diện dạng các trang liên tiếp nhau mà bạn sẽ cần phải nhấn vào biểu tượng thanh điều hướng (hình ba sọc ngang, nằm ở góc trên bên trái màn hình) để chuyển giữa các mục. Ví dụ dễ thấy nhất của kiểu này là app Photos mới trong cả Windows 10 cho máy tính và trên điện thoại.
Một số ứng dụng thì lại không xài thanh điều hướng, thay vào đó nhà phát triển sẽ đưa các nút chuyển ra thẳng giao diện chính của phần mềm. Bạn cũng cần phải nhấn vào chúng để chuyển giữa những tính năng của app chứ không thể kéo ngón tay sang trái phải như hồi Windows Phone 8 nữa, ít nhất là tính đến thời điểm hiện tại.
Các ứng dụng univeral cũng sở hữu một số thành phần giao diện lạ mắt như thanh gạt tắt bật mảnh hơn và bo tròn bốn góc. Trong khi đó, nút tắt bật của Windows Phone 8 thì phẳng và vuông vức.
Ở khía cạnh của lập trình viên, chúng ta có thể hiểu rằng universal app sẽ có những đoạn mã chung dành cho mọi thiết bị Windows 10. Đây thường là các đoạn mã liên quan đến logic và cách chạy của app. Bên cạnh đó, một số đoạn mã sẽ dành riêng cho điện thoại, và một số đoạn khác thì lại dành riêng cho tablet và PC. Tùy vào thiết bị mà người dùng đang xài là gì mà các đoạn mã tương ứng sẽ được gọi lên. Mời các bạn xem qua hình bên dưới để dễ hiểu hơn. Bạn nào muốn tìm hiểu sâu hơn có thể vào trang web của Microsoft tại đây.
Các ứng dụng universal app hiện có trên Windows 10 Technical Preview
Giờ thì các bạn đã biết sơ về ứng dụng universal trên Windows 10 rồi, mình sẽ giới thiệu tiếp cho các bạn một số ứng dụng thuộc loại này đang có trên Windows 10 bản trên desktop và smartphone. Bạn sẽ thấy được sự tương đồng giữa hai bên, song song đó cũng có những đặc điểm rất riêng về giao diện để việc sử dụng trên mỗi loại thiết bị trở nên thuận tiện và tự nhiên hơn thay vì mang cả giao diện đồ sộ của bản trên PC sang màn hình bé tí trên điện thoại
Photos
Quảng cáo
Đây là một trong các universal app được Microsoft quảng bá nhiều nhất và thậm chí hãng còn lấy nó làm hình mẫu cho các lập trình viên nữa. Phần mềm xem ảnh giờ đây được Microsoft thiết kế mới hoàn toàn nên trông hiện đại hơn và dễ dùng hơn. Ở Photos bạn có thể dễ dàng bắt gặp được những đặc điểm nổi bật mà mình đã nói về universal app ở phần trên của bài viết, chẳng hạn như menu điều hướng, biểu tượng mới thanh mảnh hơn.
Bạn cũng thấy được sự tương đồng về mặt giao diện giữa Photos trên điện thoại với Photos trên máy tính, cả hai đều chạy trên nền Windows 10, từ vị trí của nút cho đến các bố trí và sắp xếp ảnh. Đây chính là điểm mà Microsoft muốn sử dụng để tạo ra sự đồng nhất về mặt trải nghiệm cho người dùng, ngay cả những người bình thường nhất có xài Windows trên PC cũng sẽ làm quen với Windows trên điện thoại trong tích tắc.
Trình gọi điện
Ứng dụng này thì chỉ mới có trên Windows 10 cho điện thoại, trên máy tính không có. Bạn có thể thấy rằng giao diện dạng trang liền trang của Windows Phone 8 đã biết mất, nhường chỗ cho hai nút "Lịch sử" và "Quay số nhanh" nằm ở cạnh trên màn hình. Giao diện bàn phím quay số cũng được làm mới, nhỏ hơn và dễ nhất hơn khi xài điện thoại bằng một tay.
Ứng dụng đồng hồ và báo thức
Quảng cáo
Trình báo thức trên Windows 10 cho điện thoại và máy tính giống nhau đến bất ngờ, từ những nút chức năng cho đến cách thể hiện các báo thức mà bạn đã thiết lập. Nếu chuyển sang chế độ xem giờ thế giới thì bản đồ cũng xuất hiện ở cả hai loại thiết bị, chỉ khác là trên máy tính thì bản đồ có kích cỡ to hơn mà thôi.
File Explorer
Ứng dụng duyệt tập tin này là một điểm nhấn trên Windows 10 cho điện thoại nhưng hơi tiếc là nó chưa xuất hiện trên PC. Tương tự như các trình quản lý file hiện tại, File Explore mới sẽ cho bạn duyệt qua cấu trúc thư mục của máy, cắt dán, sao chép và di chuyển tập tin, xóa hoặc xem thông tin chi tiết của file... Còn trên Windows 10 cho PC thì giao diện của File Explorer không theo kiểu universal app mà vẫn giữ kiểu cửa sổ của ứng dụng desktop truyền thống. Chưa rõ trong các bản update sau này thì thế nào.
OneDrive
Hiện chỉ mới có trên điện thoại, trên máy tính chưa có OneDrive dạng universal app.
Máy tính
Lại là một ứng dụng universal app nữa và nó có mặt trên cả máy tính lẫn điện thoại. Điểm mới của ứng dụng máy tính trên Windows 10 so với Windows Phone 8 hay Windows 8 đó là Microsoft tích hợp thêm khả năng chuyển đổi đơn vị rất hữu ích, từ diện tích, chiều dài, thể tích, năng lượng, áp suất cho đến dung lượng lưu trữ kĩ thuật số nữa.
Tìm kiếm
Trình tìm kiếm trên Windows 10 cho điện thoại và máy tính giống nhau ở thanh search nằm ở cạnh dưới màn hình. Nếu bạn đã kích hoạt Cortana thì cô trợ lý ảo đó cũng sẽ xuất hiện ở đây với biểu tượng vòng tròn. Điểm khác biệt đó là trên điện thoại thì kết quả tìm kiếm được hiển thị ngay trong giao diện app, còn trên Windows 10 thì còn tùy (ví dụ: tìm trên web thì chạy trình duyệt, tìm trên máy thì hiển thị trong giao diện app).
Trình cài đặt hệ thống
Đặc điểm chung của chúng là gom nhóm các thiết lập có liên quan đến nhau, nhờ đó dễ tìm kiếm hơn và cũng dễ sử dụng hơn so với một danh sách dài dằng dặc rối rắm của Windows Phone 8 hay Windows 8. Trên máy tính, ứng dụng Settings mới này cũng sẽ tiến đến thay thế cho Control Panel (hiện tại thì chưa).
Bộ ứng dụng văn phòng Office for Windows 10
Chỉ mới có trên máy tính, chưa cho smartphone tải về. Xem thêm chi tiết về bộ app này ở bài viết Cảm nhận nhanh Office Touch cho Windows 10 và những điểm khác biệt so với Office 2016. Điểm đáng lưu ý là bộ Office for Windows có giao diện được tối ưu rất nhiều cho việc sử dụng cảm ứng với các đối tượng đồ họa to rõ hơn.
Ứng dụng bản đồ Maps dạng universal
Cũng mới có trên máy tính, trên smartphone chưa có.
Chưa có Outlook, Calendar,...
Vẫn còn khá nhiều ứng dụng universal được Microsoft giới thiệu tại sự kiện hồi cuối tháng 1, tuy nhiên hầu hết chúng đều chưa có mặt. Chỉ có mỗi bộ Office for Windows 10 và ứng dụng bản đồ Maps universal là hiện diện trên PC, trên điện thoại chưa cho tải về. Phần mềm quản lý mail Outlook mới, ứng dụng Lịch thì đều chưa lộ diện. Có lẽ Microsoft sẽ dần dần cho chúng ta thử nghiệm những app này trong các bản cập nhật Windows 10 Technical Preview kế tiếp.