Operation Mincemeat: Khi cả bộ máy chiến tranh Phát xít bị một cái xác đánh lừa

Ngày 11/5 tới, Netflix sẽ có một bộ phim lấy bối cảnh lịch sử Thế chiến thứ II mới trình chiếu, tên là Operation Mincemeat. Bộ phim này lấy câu chuyện về một chiến dịch phản gián thực sự khó tin, khi Hitler và cả bộ sậu Phát xít bị một thi thể trôi dạt vào bờ đánh lừa, để rồi giúp quân Đồng minh giành được lợi thế về mặt chiến thuật.

Bộ phim này có dàn cast thuộc dạng không vừa chút nào, dù không phải toàn hàng khủng top đầu làng điện ảnh Anh Quốc như Tinker Tailor Soldier Spy hồi năm 2011 (Gary Oldman, John Hurt, Benedict Cumberbatch, Colin Firth, Tom Hardy, Toby Jones, Ciaran Hinds…). Bù lại, những cái tên hiện diện trong Operation Mincemeat cũng không tồi: Colin Firth (The King's Speech), Jason Isaacs (Harry Potter), Paul Ritter (Chernobyl), Mark Gatiss (Sherlock), Simon Russell Beale (Dunkirk)…



Để nói về Operation Mincemeat, có lẽ xứng đáng dành trọn một bài viết dài, nhưng vì mượn phim để nói lịch sử nên không dài dòng được. Giữa năm 1943, quân Đồng minh muốn tiến đánh vào vùng lãnh thổ mà quân Phát xít đang nắm giữ. Nhưng để tạo ra yếu tố bất ngờ, tình báo quân đội Anh, khi ấy vẫn còn gọi là MI5 tạo ra một kế hoạch thật mà như đùa để cố gắng thuyết phục Phát xít Đức tin rằng quân Đồng minh sẽ đánh Hy Lạp chứ không phải Sicily, Ý.

Để làm được điều này, họ kiếm một thi thể của một người xấu số, và thêu dệt nguyên một pho quá khứ của thi thể này: Tên anh ta là đại úy tình báo hải quân hoàng gia Anh, William Martin. Đại úy có một cô bạn gái tên là Pam, và trong chiếc cặp buộc cùng cái xác trôi dạt vào bờ biển có cả tấm hình của người tình, những lá thư đôi trẻ gửi cho nhau, cùng những văn bản ở tầm tuyệt mật mô tả “kế hoạch” đánh Hy Lạp, Sardegna và Corse tại Ý của quân Đồng minh. Sau đó cái xác này được thả từ chiếc tàu ngầm HMS Seraph gần bờ biển Huelva, ngoài khơi phía nam Tây Ban Nha, một đất nước trung lập nhưng có khuynh hướng thân Phát xít vào thời điểm ấy.

Nhà chức trách Tây Ban Nha sau đó trả lại chiếc cặp tài liệu cho phía Anh Quốc, nhưng giám định pháp y chứng minh nội dung và những tài liệu bên trong đã được lấy ra đọc, hoặc thậm chí đã được sao lưu lại. Kết quả, những tài liệu giả mạo ấy đã khiến Hitler tin sái cổ, thậm chí củng cố thêm chính niềm tin trước đó của trùm Phát xít, rằng quân Đồng minh sẽ đánh Hy Lạp và Corse, bất chấp nỗ lực thuyết phục của Benito Mussolini, rằng Sicily là địa điểm hoàn hảo nhất cho cuộc đổ bộ của quân Đồng minh.



Hệ quả, ngày 9/7/1943, quân Đồng minh đổ bộ vào Sicily, một phần của chiến dịch Husky, còn trong khi đó lực lượng Phát xít ở đây vốn đã mỏng, lại còn bị điều đi phòng thủ Sardegna. Sư đoàn tăng thiết giáp số 1 được điều từ Pháp sang Salonika, Hy Lạp, và thậm chí ngay ở thời điểm lính Đồng minh đổ bộ xuống Sicily, 21 chiếc máy bay còn bị điều từ Sicily sang Sardegna nữa.

Kỳ thực, “đại úy tình báo William Martin” là một người vô gia cư tên là Glyndwr Michael. Thất nghiệp, không nhà cửa và người thân, Michael lưu lạc tới London để rồi tử vong vì thuốc chuột trong một nhà kho cũ gần Ngã tư Vua. Có người nghĩ anh này tự vẫn vì chứng trầm cảm, nhưng cũng có người cho rằng vì quá đói nên anh đã bới rác, tìm được miếng bánh mỳ tẩm thuốc chuột ở bên trong.

Thế nhưng đó là những phát hiện của sử gia nghiệp dư Roger Morgan vào năm 1996. Những nguồn sử khác thì lại chứng minh điều khác, cơ bản vì một lỗ hổng rất quan trọng, đó là sẽ rất vô lý nếu lấy một thi thể đã được giám định pháp y là tử vong vì thuốc chuột để giả làm thi thể tử vong vì chết đuối, rồi đem đánh lừa quân Phát Xít. Có nguồn nói thi thể này vốn là của một thủy thủ từng phục vụ trong con tàu ngầm HMS Dasher, con tàu đã gặp tai nạn vào tháng 3/1943, cướp đi sinh mạng của toàn bộ 349 thủy thủ đoàn. Cũng có nguồn khác vào năm 2003 nói rằng đây là thi thể của Tom Martin, cũng là một trong số 349 thủy thủ đoàn của tàu HMS Dasher.

Với những nguồn sử chưa được thống nhất và đồng thuận như vậy, khá chắc bộ phim sắp chiếu trên Netflix cũng sẽ chọn một trong những giả thuyết để làm phim, và biết đâu nhiều năm sau này, sự thật sẽ được hé lộ?