Hòn đảo nhỏ Gardi Sugdub ngoài khơi vùng biển Caribe của Panama là nơi mà khoảng 300 gia đình phải thu dọn đồ đạc để di dời. Giữa tháng 6, nhiều thế hệ tộc người Guna lớn lên ở Gardi Sugdub với cuộc sống dành cho biển cả và du lịch đã hy sinh điều này để đổi lấy sự an toàn trên đất liền. Họ là cộng đồng đầu tiên trong số 63 cộng đồng sống dọc theo bờ biển Caribe và Thái Bình Dương của Panama mà giới chức và các nhà khoa học dự đoán sẽ buộc phải dời đi do mực nước biển dâng cao trong nhiều thập nhiên tới.
Một người trên đảo bày tỏ: “Chúng tôi hơi buồn vì chúng tôi sắp phải bỏ lại những ngôi nhà mà chúng tôi đã quen thuộc cả đời, cắt đi mối liên kết với biển cả, nơi chúng tôi câu cá, tắm gội và là nơi du khách đến. Nhưng biển đang nhấn chìm hòn đảo từng chút một.”
Đảo Cartí Sugtupu (thường đọc thành Gardi Sugdub) ở tỉnh Guna Yala của Panama.
Các nhà chức trách đang giao chìa khóa những ngôi nhà mới trên đất liền cho 300 gia đình di dời từ đảo. Tuy nhiên một quan chức của Cục Nhà ở Panama cho biết một số người đã quyết định ở lại hòn đảo tới khi nó không còn an toàn, bởi dù sao thì việc rời đi này cũng không phải là bắt buộc.
Một người trên đảo bày tỏ: “Chúng tôi hơi buồn vì chúng tôi sắp phải bỏ lại những ngôi nhà mà chúng tôi đã quen thuộc cả đời, cắt đi mối liên kết với biển cả, nơi chúng tôi câu cá, tắm gội và là nơi du khách đến. Nhưng biển đang nhấn chìm hòn đảo từng chút một.”
Đảo Cartí Sugtupu (thường đọc thành Gardi Sugdub) ở tỉnh Guna Yala của Panama.
Các nhà chức trách đang giao chìa khóa những ngôi nhà mới trên đất liền cho 300 gia đình di dời từ đảo. Tuy nhiên một quan chức của Cục Nhà ở Panama cho biết một số người đã quyết định ở lại hòn đảo tới khi nó không còn an toàn, bởi dù sao thì việc rời đi này cũng không phải là bắt buộc.
Nhìn từ trên cao, hòn đảo trông giống một hình bầu dục với chi chít nhà cửa được bao quanh bởi hàng chục bến tàu nhỏ tua tủa như gai nhọn để cư dân neo đậu thuyền. Hàng năm, nhất là khi có gió mạnh vào các tháng 11 và 12, nước dâng ngập đường sá trên đảo và tràn vào nhà. Biến đổi khí hậu không chỉ dẫn đến mực nước biển dâng cao mà còn tạo ra những cơn bão mạnh hơn do nước biển ấm lên.
Gardi Sugdub là một trong số khoảng 50 hòn đảo đông dân cư thuộc tỉnh Guna Yala, dài khoảng 366 mét và rộng 137 mét.
Hai thập niên trước đây, chính quyền tỉnh Guna đã nghĩ tới việc di dời cư dân trên đảo, nhưng lúc đó là do nó quá đông đúc chứ chưa hẳn vì nước biển dâng. Evelio López, một giáo viên trên đảo, cho biết biến đổi khí hậu đã củng cố mạnh mẽ cho ý tưởng di dời đó.
López dự định cùng người thân chuyển đến địa điểm mới trên đất liền mà chính phủ đã phát triển với chi phí 12 triệu USD. Khu này gồm những căn nhà bê tông nằm trên một mạng lưới đường sá trải nhựa với rừng nhiệt đới tươi tốt bao quanh.
Khu nhà ở mới của cư dân đảo, cách bến cảng gần 2 km và họ chỉ mất 8 phút để đi thuyền đến Gardi Sugdub.
López cho biết rời đảo là một thử thách lớn bởi hơn 200 năm văn hóa của họ đều gắn liền với biển, điều này đồng nghĩa với từ bỏ các hoạt động kinh tế mà họ có trên đảo và chuyển về ở trong rừng. Tác động đến kế sinh nhai về lâu dài vẫn là một dấu chấm hỏi.
Cư dân đã cố gắng gia cố rìa hòn đảo bằng đá và cọc gỗ nhưng nước biển vẫn tràn vào. Ảnh: SN.
Quảng cáo
Đảo này và nhiều đảo khác dọc theo bờ biển đã hưởng lợi từ hoạt động du lịch trong nhiều năm. Cho nên thách thức lớn nhất đối với những người rời đi là phải thay đổi lối sống khi di chuyển từ biển vào đất liền dù khoảng cách tương đối ngắn.
Steven Paton, giám đốc chương trình giám sát vật lý của Viện Smithsonian ở Panama, cho biết động thái này “là hậu quả trực tiếp của biến đổi khí hậu thông qua mực nước biển dâng cao. Các hòn đảo chỉ cao hơn mặt biển nửa mét, và khi mực nước tăng lên, sớm muộn thì người Guna cũng phải từ bỏ mọi hòn đảo khác trễ nhất vào cuối thế kỷ."
Một nghiên cứu gần đây ước tính rằng tới năm 2050, Panama sẽ mất khoảng 2,01% lãnh thổ ven biển do nước biển dâng cao và nước này ước tính sẽ tốn khoảng 1,2 tỷ USD để di dời khoảng 38.000 cư dân.
Theo NBC.
