Sau 14 tháng điều tra, Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) đã quyết định khởi kiện Google vì độc quyền trong lĩnh vực tìm kiếm online, cụ thể là cáo buộc Google đã cạnh tranh không lành mạnh trong thị trường công cụ tìm kiếm và kinh doanh quảng cáo trên các kết quả tìm kiếm.
DOJ và 11 tiểu bang ở Mỹ đã cùng nhau đệ đơn lên tòa án liên bang, cáo buộc Google sử dụng tiền kiếm được từ vị thế độc quyền của mình để tiếp tục trả cho các công ty khác nhằm duy trì lợi thế độc quyền đó và đánh bại đối thủ. Ví dụ Google đã trả cho Apple hàng tỷ USD mỗi năm để làm công cụ search mặc định của Safari, và Google là công cụ tìm kiếm mặc định được cài trên các máy chạy Android.
"2 thập kỉ trước, Google trở thành kỳ lân của thung lũng Silicon vì họ là một startup mới nổi đáng yêu, có công cụ tìm kiếm rất thời thượng cho internet. Google thời bấy giờ đã không còn nữa, giờ đây chỉ còn là một gã độc quyền trong thế giới internet."
Trong buổi họp báo, phát ngôn viên Marc Raimondi của DOJ nói rằng sự can thiệp của chính quyền Mỹ là để bảo vệ quyền tự do cạnh tranh của các đối thủ và lợi ích của người tiêu dùng. DOJ cáo buộc rằng Google đã phạm pháp khi duy trì vị thế độc quyền của họ bằng những thỏa thuận lợi ích với nhiều doanh nghiệp khác, nhằm chiến thắng đối thủ cạnh tranh.
DOJ và 11 tiểu bang ở Mỹ đã cùng nhau đệ đơn lên tòa án liên bang, cáo buộc Google sử dụng tiền kiếm được từ vị thế độc quyền của mình để tiếp tục trả cho các công ty khác nhằm duy trì lợi thế độc quyền đó và đánh bại đối thủ. Ví dụ Google đã trả cho Apple hàng tỷ USD mỗi năm để làm công cụ search mặc định của Safari, và Google là công cụ tìm kiếm mặc định được cài trên các máy chạy Android.
"2 thập kỉ trước, Google trở thành kỳ lân của thung lũng Silicon vì họ là một startup mới nổi đáng yêu, có công cụ tìm kiếm rất thời thượng cho internet. Google thời bấy giờ đã không còn nữa, giờ đây chỉ còn là một gã độc quyền trong thế giới internet."
Trong buổi họp báo, phát ngôn viên Marc Raimondi của DOJ nói rằng sự can thiệp của chính quyền Mỹ là để bảo vệ quyền tự do cạnh tranh của các đối thủ và lợi ích của người tiêu dùng. DOJ cáo buộc rằng Google đã phạm pháp khi duy trì vị thế độc quyền của họ bằng những thỏa thuận lợi ích với nhiều doanh nghiệp khác, nhằm chiến thắng đối thủ cạnh tranh.
"Nếu chính quyền không thực thi luật chống độc quyền để thúc đẩy cạnh tranh, sau này chúng ta sẽ mất đi sự sáng tạo đổi mới. Nếu điều này xảy ra, người Mỹ sẽ không bao giờ thấy có thêm một công ty như Google ra đời nữa.
Bộ Tư pháp cho rằng hành vi cạnh tranh không lành mạnh của Google ảnh hưởng trực tiếp tới ít nhất 3 thực thể, gồm: người tiêu dùng, là những người bắt buộc phải chấp nhận sử dụng Google; các đơn vị quảng cáo, vì phải chi tiền hơn để tranh top kết quả tìm kiếm; các công ty đối thủ, vốn không thể phát triển vì bị Google chèn ép.
Đây sẽ là vụ kiện công ty công nghệ lớn nhất từ đầu thế 21 tới nay, kể từ sau vụ kiện Microsoft năm 1998 cũng với cáo buộc độc quyền. DOJ nói rằng vụ kiện Google cũng tương tự như Microsoft hồi trước, thuở đó Microsoft đã cài Internet Explorer làm trình duyệt web mặc định trên Windows và không thể xóa được.
Đáp lại, Google đã bác bỏ vụ kiện này và cho rằng cáo buộc nêu trên "không có cơ sở". Họ cho rằng người dùng hoàn toàn dễ dàng sử dụng các dịch vụ tìm kiếm khác nếu muốn. Tuy vậy, vụ kiện này có thể sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới tình hình kinh doanh của Google, đặc biệt là mảng tìm kiếm vì nó đang chiếm hơn một nửa doanh thu hiện nay của Google, trong quý vừa rồi, doanh thu của mảng tìm kiếm lên tới 21 tỷ đô la.
"Vụ kiện này là sai lầm. Mọi người sử dụng Google là do họ chọn, chứ không phải họ bị ép buộc hoặc vì họ không có lựa chọn khác" - người phát ngôn của Google nói.
Vụ kiện được trình lên trong bối cảnh căng thẳng giữa các công ty công nghệ lớn và chính quyền Mỹ, được biết bộ trưởng DOJ Bill Barr đang đẩy nhanh thời gian vụ kiện để nó được nộp lên trước khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra vào tháng 11.
Cáo buộc chống lại Google
DOJ cho rằng Google search là công cụ tìm kiếm độc quyền ở Mỹ khi mà có tới gần 90% thao tác tìm kiếm thông qua công cụ này. Họ cáo buộc Google đã sử dụng nhiều cách phạm pháp để duy trì thế độc quyền này. DOJ nói rằng Google đã có nhiều hợp đồng độc quyền với nhiều bên để hạn chế sản phẩm của đối thủ cạnh tranh được đưa vào điện thoại Android, đồng thời khuyến khích các hãng như Apple và nhà mạng Verizon sử dụng Google làm công cụ tìm kiếm thay vì nhiều lựa chọn khác.
Quảng cáo
Đơn kiện cho rằng hành vi của Google đã vi phạm Đạo luật chống độc quyền Sherman có từ hàng thế kỉ, cấm các công ty sử dụng hợp đồng, thỏa thuận hoặc âm mưu để độc quyền. Google đã sử dụng lợi nhuận có được từ việc độc quyền để trả tiền cho Apple, LG, AT&T nhằm trở thành công cụ tìm kiếm độc quyền, khiến cho các công ty khác rất khó để cạnh tranh hơn.
Việc làm này của Google sẽ làm giảm tính cạnh tranh, càng nhiều người dùng Google thì các cty quảng cáo sẽ phải trả thêm tiền để tiếp cận người dùng, Google lại càng kiếm lợi nhiều hơn. "Mấu chốt của vụ này đó là với một công cụ tìm kiếm độc quyền thì quyền riêng tư của người dùng không còn nữa" - Thomas Campbell, cựu giám đốc bộ phận chống độc quyền của FTC cho biết.
Ngược lại, Google cho rằng họ hợp tác đúng luật: "Giống như nhiều công ty khác, chúng tôi trả tiền để quảng bá dịch vụ của mình, tương tự một nhãn hiệu ngũ cốc trả tiền để siêu thị bán hàng của họ, xếp hàng ở vị trí ngang tầm mắt".
Hiện tại DOJ chỉ mới giới hạn vụ kiện trong lĩnh vực tìm kiếm, chưa đề cập tới quảng cáo, hệ điều hành Android và trình duyệt web. Các nhà phê bình cho rằng Google sử dụng vị thế độc quyền trong lĩnh vực này để làm lợi thế cho ngành kia. DOJ có thể sẽ mở rộng vụ kiện nếu cần thiết.
Chính trị xung quanh vụ kiện các công ty công nghệ
Vụ kiện Google xảy ra ở thời điểm ở Mỹ đang có sự phản đối công khai các công ty công nghệ lớn (Big Tech). Mặc dù các chính trị gia ở cả 2 đảng đều chưa thỏa thuận được phương thức để điều chỉnh các Big Tech, nhưng cả 2 phe đều muốn luật pháp Mỹ phải có sự điều chỉnh đối với Big Tech.
Quảng cáo
Tổng thống Trump và các nhà lập pháp của của cả 2 đảng đều cho rằng các công ty công nghệ lớn như Google đang nắm quá nhiều quyền lực trong thế giới mạng. Điều này khác hẳn so với quan điểm chính trị của giới chức Mỹ nhiều thập kỉ trước. Hồi trước, để cáo buộc 1 công ty thì các nhà làm luật vừa phải chứng minh được cty đó độc quyền và tăng giá sản phẩm vì lợi thế độc quyền. Với quan điểm này thì rất khó để buộc tội Google vì hầu hết các sản phẩm của họ (search, mail, trình duyệt, bản đồ vv và vv) đều miễn phí.
Tuy nhiên thời bây giờ đã khác lúc trước. Hồi đầu tháng 10 này, Ủy ban Tư pháp Hạ viện của đảng DC đã
hoàn tất cuộc điều tra kéo dài suốt 1 năm đối với các Big Tech và họ kết luận rằng không chỉ Google, mà Amazon, Facebook và Apple đều đang sử dụng lợi thế độc quyền để thống trị ngành của họ. Cuộc điều tra này đã tạo tiền lệ cho các nhà lập pháp mở rộng việc điều tra các Big Tech sau này.
Tương lai của Google?
Vụ kiện này có thể phải mất vài năm để được tòa đưa ra xét xử, cả DOJ và Google vẫn còn một chặng đường dài để chuẩn bị kiện - hầu tòa. Trước đây, Microsoft cũng từng dàn xếp với chính phủ Mỹ để không phải bị chia nhỏ công ty.
Mặc dù vậy, trước khi vụ án ra tòa thì vụ kiện có thể sẽ làm Google phải cẩn trọng lại. Giới quan sát cho biết hồi trước khi Microsoft bị kiện, họ đã phải co mình lại phòng thủ, khiến cho toàn ngành công nghệ thời bấy giờ cũng bị ảnh hưởng rõ rệt. Tương tự với Google, vụ kiện có thể làm cho doanh thu của không chỉ Google mà còn các Big Tech khác như Amazon, Facebook, Apple bị bị ảnh hưởng. Thay vì dùng tiền mua chuộc các công ty khác một cách trơ trẽn như hiện nay, họ sẽ phải cẩn trọng hơn.
Dù cho kết quả vụ kiện như thế nào thì sự kiện này cũng đánh dấu bước ngoặc lớn đối với các Big Tech của Mỹ. Các công ty lớn như Google sẽ phải cẩn trọng hơn, họ sẽ không còn vô tư bành trướng mà không bị kiểm soát như trước nữa, thay vào đó là sự giám sát chặt chẽ hơn của giới chức Mỹ, quyền lực của các công ty công nghệ sẽ bị chính phủ giới hạn lại.
Theo Vox
