Thế giới đang chứng kiến một cuộc khủng hoảng nữa. Lần này, thiếu cát. Mỗi năm, thế giới sử dụng 50 tỷ tấn cát.
Cát là vật liệu cứng được khai thác nhiều nhất trên thế giới, và là tài nguyên được sử dụng nhiều thứ hai, chỉ sau nước. Việc khai thác và sử dụng cát không được quản lý và điều tiết làm cho việc thiếu cát ngày càng trở nên trầm trọng hơn bao giờ hết.
Tuần trước, Chương trình Môi trường của Liên Hiệp Quốc (United Nations Environment Programme (UNEP)) đưa ra một báo cáo mới với những khuyến nghị để ngăn ngừa khủng hoảng cát. Báo cáo này là bước tiếp theo của báo cáo nhận thức của UNEP vào năm 2019 khi đó họ nói rằng khủng hoảng cát đã bị “ngó lơ”. Báo cáo cũng đưa ra 10 khuyến nghị để có thể xoay chuyển tình huống về khủng hoảng cát hiện nay.
“Để đạt được phát triển bền vững, chúng ta cần thay đổi triệt để cách chúng ta chế tạo, xây dựng và sử dụng sản phẩm, cơ sở vật chất, và dịch vụ,” Pascal Peduzzi, điều phối viên của UNEP về báo cáo này cho hay. “Nguồn tài nguyên cát của chúng ta không phải là vô tận, và chúng ta cần sử dụng chúng một cách khôn ngoan. Nếu chúng ta có thể nắm vững cách quản lý loại vật liệu này, chúng ta có thể ngăn chặn một cuộc khủng hoảng và hướng đến một nền kinh tế khép kín.”
Cát hiện diện khắp mọi nơi: dưới chân ta đi là cát, nhà ta ở được làm một phần từ cát, điện thoại ta xài cũng có thành phần là cát. Nhu cầu về cát của thế giới đã bắt đầu khiến lòng sông và các bãi biển trở nên trơ trụi. Một báo cáo NPR năm 2017 thậm chí còn cho biết loài người đang chặt phá rừng và đất nông nghiệp chỉ để lấy thêm cát. Xuất hiện tự nhiên trong hàng nghìn năm — nếu không muốn nói là hàng trăm nghìn năm, hầu hết cát bắt nguồn từ núi và hình thành khi các con sông đưa nó xuống hạ lưu về phía đại dương. Nhưng cát không chỉ làm những người đi biển cảm thấy vui vẻ mà còn cả những người làm ngành xây dựng. Cát đóng một vai trò môi trường quan trọng; nó là một yếu tố chính trong việc bảo vệ khỏi các đợt triều cường, đảm bảo môi trường sống tự nhiên lành mạnh cho nhiều loài, và bảo vệ chống lại xói mòn.
Khai thác cát là một hoạt động không được kiểm soát, vì vậy khi cát được kéo lên từ các khu vực nhạy cảm, nó sẽ làm suy yếu đa dạng sinh học và tạo ra các rủi ro môi trường có thể biến thành các mối đe dọa vật lý. UNEP muốn có một tiêu chuẩn quốc tế về khai thác cát từ môi trường biển và kêu gọi một cơ quan mang tính tập trung đứng ra theo dõi việc sử dụng cát trên toàn cầu đồng thời thúc đẩy việc sử dụng các vật liệu khác. Các chính phủ muốn thấy các dự án xây dựng không sử dụng cát và thay vào đó sử dụng đá nghiền, vật liệu xây dựng và phá dỡ tái chế, hoặc cát quặng (một phụ phẩm khai thác) - ba lựa chọn thay thế chính cho cát tự nhiên.
Cát là vật liệu cứng được khai thác nhiều nhất trên thế giới, và là tài nguyên được sử dụng nhiều thứ hai, chỉ sau nước. Việc khai thác và sử dụng cát không được quản lý và điều tiết làm cho việc thiếu cát ngày càng trở nên trầm trọng hơn bao giờ hết.
Tuần trước, Chương trình Môi trường của Liên Hiệp Quốc (United Nations Environment Programme (UNEP)) đưa ra một báo cáo mới với những khuyến nghị để ngăn ngừa khủng hoảng cát. Báo cáo này là bước tiếp theo của báo cáo nhận thức của UNEP vào năm 2019 khi đó họ nói rằng khủng hoảng cát đã bị “ngó lơ”. Báo cáo cũng đưa ra 10 khuyến nghị để có thể xoay chuyển tình huống về khủng hoảng cát hiện nay.
“Để đạt được phát triển bền vững, chúng ta cần thay đổi triệt để cách chúng ta chế tạo, xây dựng và sử dụng sản phẩm, cơ sở vật chất, và dịch vụ,” Pascal Peduzzi, điều phối viên của UNEP về báo cáo này cho hay. “Nguồn tài nguyên cát của chúng ta không phải là vô tận, và chúng ta cần sử dụng chúng một cách khôn ngoan. Nếu chúng ta có thể nắm vững cách quản lý loại vật liệu này, chúng ta có thể ngăn chặn một cuộc khủng hoảng và hướng đến một nền kinh tế khép kín.”
Cát hiện diện khắp mọi nơi: dưới chân ta đi là cát, nhà ta ở được làm một phần từ cát, điện thoại ta xài cũng có thành phần là cát. Nhu cầu về cát của thế giới đã bắt đầu khiến lòng sông và các bãi biển trở nên trơ trụi. Một báo cáo NPR năm 2017 thậm chí còn cho biết loài người đang chặt phá rừng và đất nông nghiệp chỉ để lấy thêm cát. Xuất hiện tự nhiên trong hàng nghìn năm — nếu không muốn nói là hàng trăm nghìn năm, hầu hết cát bắt nguồn từ núi và hình thành khi các con sông đưa nó xuống hạ lưu về phía đại dương. Nhưng cát không chỉ làm những người đi biển cảm thấy vui vẻ mà còn cả những người làm ngành xây dựng. Cát đóng một vai trò môi trường quan trọng; nó là một yếu tố chính trong việc bảo vệ khỏi các đợt triều cường, đảm bảo môi trường sống tự nhiên lành mạnh cho nhiều loài, và bảo vệ chống lại xói mòn.
Khai thác cát là một hoạt động không được kiểm soát, vì vậy khi cát được kéo lên từ các khu vực nhạy cảm, nó sẽ làm suy yếu đa dạng sinh học và tạo ra các rủi ro môi trường có thể biến thành các mối đe dọa vật lý. UNEP muốn có một tiêu chuẩn quốc tế về khai thác cát từ môi trường biển và kêu gọi một cơ quan mang tính tập trung đứng ra theo dõi việc sử dụng cát trên toàn cầu đồng thời thúc đẩy việc sử dụng các vật liệu khác. Các chính phủ muốn thấy các dự án xây dựng không sử dụng cát và thay vào đó sử dụng đá nghiền, vật liệu xây dựng và phá dỡ tái chế, hoặc cát quặng (một phụ phẩm khai thác) - ba lựa chọn thay thế chính cho cát tự nhiên.
