TỔNG QUAN VỀ BLOCKCHAIN

BLOCKCHAIN HOẠT ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO?

Blockchain không phải ngẫu nhiên nó có tên như vậy: Sổ cái kỹ thuật số thường được mô tả là một “block”(khối) được tạo thành từ các “chain” (chuỗi) dữ liệu riêng lẻ. Khi dữ liệu mới được thêm vào mạng định kỳ, một “khối” mới sẽ được tạo và gắn vào “chuỗi”. Điều này liên quan đến việc tất cả các nút (Node) cập nhật phiên bản sổ cái blockchain của họ để giống hệt nhau.

Cách các khối (block) mới này được tạo ra là chìa khóa giải thích tại sao blockchain được coi là an toàn cao. Phần lớn các nút phải xác minh và xác nhận tính hợp pháp của dữ liệu mới trước khi một khối mới có thể được thêm vào sổ cái. Đối với tiền điện tử, chúng có thể liên quan đến việc đảm bảo rằng các giao dịch mới trong một khối không phải là gian lận hoặc tiền không được sử dụng nhiều hơn một lần. Điều này khác với cơ sở dữ liệu hoặc bảng tính độc lập, nơi một người có thể thực hiện các thay đổi mà không cần sự giám sát.

C. Neil Grey, đối tác trong lĩnh vực thực hành fintech tại Duane Morris LLP, cho biết: “Sau khi có sự đồng thuận, khối (block) sẽ được thêm vào chuỗi (chain) và các giao dịch cơ bản được ghi lại trong sổ cái phân tán. “Các khối được liên kết với nhau một cách an toàn, tạo thành một chuỗi kỹ thuật số an toàn từ khi bắt đầu sổ cái cho đến hiện tại.”

Các giao dịch thường được bảo mật bằng mật mã, có nghĩa là các nút cần giải các phương trình toán học phức tạp để xử lý một giao dịch.
Sarah Shtylman, cố vấn fintech và blockchain của Perkins Coie cho biết: “Như một phần thưởng cho những nỗ lực của họ trong việc xác thực các thay đổi đối với dữ liệu được chia sẻ, các node thường được thưởng bằng một lượng tiền hay còn gọi là phí gas.

Có 2 loại là blockchain công khai và riêng tư. Trong một blockchain công khai, bất kỳ ai cũng có thể tham gia, nghĩa là họ có thể đọc, viết hoặc kiểm tra dữ liệu trên blockchain. Đáng chú ý, rất khó để thay đổi các giao dịch được đăng nhập trong một blockchain công khai vì không có cơ quan duy nhất nào kiểm soát các node.

Trong khi đó, một blockchain riêng tư được kiểm soát bởi một tổ chức hoặc nhóm. Chỉ có nó mới có thể quyết định ai được mời vào hệ thống và nó có quyền quay lại và thay đổi blockchain. Quy trình blockchain riêng tư này tương tự như một hệ thống lưu trữ dữ liệu nội bộ ngoại trừ việc trải rộng trên nhiều node để tăng tính bảo mật.

BLOCKCHAIN ĐƯỢC SỬ DỤNG NHƯ THẾ NÀO?

Công nghệ chuỗi khối được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, từ cung cấp dịch vụ tài chính đến quản trị hệ thống bỏ phiếu (voting).
Tiền điện tử
Việc sử dụng blockchain phổ biến nhất hiện nay là sức mạnh của tiền điện tử, như Bitcoin hoặc Ethereum. Khi mọi người mua, trao đổi hoặc chi tiêu tiền điện tử, các giao dịch được ghi lại trên một blockchain. Càng nhiều người sử dụng tiền điện tử, thì blockchain càng có thể trở nên phổ biến hơn.
“Bởi vì tiền điện tử rất dễ bay hơi, chúng chưa được sử dụng nhiều để mua hàng hóa và dịch vụ. Nhưng điều đó đang thay đổi khi PayPal, Square và các doanh nghiệp dịch vụ tiền tệ khác cung cấp các dịch vụ tài sản kỹ thuật số rộng rãi cho các nhà cung cấp và khách hàng bán lẻ, ”Patrick Daugherty, đối tác cấp cao của Foley & Lardner và lãnh đạo lực lượng đặc nhiệm blockchain của công ty cho biết.

Ngân hàng

Ngoài tiền điện tử, blockchain đang được sử dụng để xử lý các giao dịch bằng tiền tệ fiat, như đô la và euro. Điều này có thể nhanh hơn gửi tiền qua ngân hàng hoặc tổ chức tài chính khác vì các giao dịch có thể được xác minh nhanh hơn và được xử lý ngoài giờ làm việc hành chính.

Chuyển giao tài sản

Blockchain cũng có thể được sử dụng để ghi lại và chuyển quyền sở hữu các tài sản khác nhau. Điều này hiện rất phổ biến với các tài sản kỹ thuật số như NFT, một đại diện cho quyền sở hữu nghệ thuật kỹ thuật số và video.
Tuy nhiên, blockchain cũng có thể được sử dụng để xử lý quyền sở hữu tài sản ngoài đời thực, như chứng thư bất động sản và xe cộ. Hai bên đối tác trước tiên sẽ sử dụng blockchain để xác minh rằng một bên sở hữu tài sản và bên kia có tiền để mua; sau đó họ có thể hoàn thành và ghi lại giao dịch mua bán trên blockchain.

Bằng việc dử dụng quy trình này, họ có thể chuyển giao chứng thư tài sản mà không cần nộp thủ tục giấy tờ để cập nhật hồ sơ chính quyền của hạt địa phương; nó sẽ được cập nhật ngay lập tức trong blockchain.

Hợp đồng thông minh

Một sự đổi mới khác của blockchain là các hợp đồng tự thực hiện thường được gọi là “hợp đồng thông minh”. Các hợp đồng kỹ thuật số này được ban hành tự động sau khi các điều kiện được đáp ứng. Ví dụ: một khoản thanh toán cho một hàng hóa có thể được phát hành ngay lập tức khi người mua và người bán đã đáp ứng tất cả các thông số được chỉ định cho một giao dịch.
Gray cho biết: “Chúng tôi nhận thấy tiềm năng to lớn trong lĩnh vực hợp đồng thông minh — sử dụng công nghệ blockchain và các hướng dẫn được mã hóa để tự động hóa các hợp đồng pháp lý. “Một hợp đồng pháp lý thông minh được mã hóa đúng cách trên một sổ cái phân tán có thể giảm thiểu hoặc tốt hơn là loại bỏ nhu cầu về các bên thứ ba bên ngoài để xác minh hiệu suất.”

Giám sát chuỗi cung ứng

Chuỗi cung ứng bao gồm một lượng lớn thông tin, đặc biệt là khi hàng hóa đi từ nơi này sang nơi khác của thế giới. Với các phương pháp lưu trữ dữ liệu truyền thống, thật khó để truy ra nguồn gốc của các vấn đề, chẳng hạn như hàng kém chất lượng đến từ nhà cung cấp nào. Lưu trữ thông tin này trên blockchain sẽ giúp việc quay lại và giám sát chuỗi cung ứng dễ dàng hơn, chẳng hạn như với IBM’s Food Trust, công ty sử dụng công nghệ blockchain để theo dõi thực phẩm từ khi thu hoạch đến khi tiêu thụ.

Biểu quyết

Các chuyên gia đang tìm cách áp dụng blockchain để ngăn chặn gian lận trong việc bỏ phiếu. Về lý thuyết, bỏ phiếu blockchain sẽ cho phép mọi người gửi phiếu bầu không thể bị giả mạo cũng như sẽ loại bỏ nhu cầu để mọi người thu thập và xác minh các phiếu bầu bằng giấy theo cách thủ công.

ƯU ĐIỂM CỦA BLOCKCHAIN

Độ chính xác cao hơn của các giao dịch

Bởi vì một giao dịch blockchain phải được xác minh bởi nhiều node, điều này có thể giảm thiểu lỗi. Nếu một node có lỗi trong cơ sở dữ liệu, các node khác sẽ thấy nó khác và phát hiện lỗi.
Ngược lại, trong một cơ sở dữ liệu truyền thống, nếu ai đó mắc lỗi thì có nhiều khả năng sẽ bị bỏ qua (sót). Ngoài ra, mọi tài sản đều được xác định và theo dõi riêng trên sổ cái blockchain, vì vậy sẽ không có cơ hội chi tiêu gấp đôi (giống như một người thấu chi tài khoản ngân hàng của họ, do đó việc chi tiêu tiền được gấp đôi).

Không cần Trung gian

Sử dụng blockchain, hai bên trong một giao dịch có thể xác nhận và hoàn thành điều gì đó mà không cần làm việc thông qua bên thứ ba. Điều này giúp tiết kiệm thời gian cũng như chi phí thanh toán cho một đơn vị trung gian như ngân hàng.
Shtylman cho biết: “Nó có khả năng mang lại hiệu quả cao hơn cho tất cả thương mại kỹ thuật số, tăng cường trao quyền tài chính cho các nhóm dân số trên thế giới không tiếp cận ngân hàng hoặc tiếp cận ngân hàng thấp và kết quả là tạo ra một thế hệ ứng dụng internet mới”.

Bảo mật cao

Về mặt lý thuyết, một mạng lưới phi tập trung, như blockchain, khiến ai đó gần như không thể thực hiện các giao dịch gian lận. Để tham gia vào các giao dịch giả mạo, họ sẽ cần phải hack mọi node và thay đổi mọi sổ cái. Mặc dù điều này không phải là không thể, nhưng nhiều hệ thống blockchain tiền điện tử sử dụng các phương pháp xác minh giao dịch bằng “bằng chứng cổ phần” ( Proof of stake) hoặc “bằng chứng công việc” ( Proof of work) đã làm cho việc hack trở nên khó khăn, cũng như việc thêm các giao dịch gian lận không mạng lại lợi ích tốt nhất cho những người tham gia.

Chuyển tiền hiệu quả hơn

Vì các blockchains hoạt động 24/7, mọi người có thể thực hiện chuyển các sản phẩm tài chính và tài sản hiệu quả hơn, đặc biệt là trên phạm vi quốc tế. Họ không cần đợi nhiều ngày để ngân hàng hoặc cơ quan chính phủ xác nhận mọi thứ theo cách thủ công.

NHƯỢC ĐIỂM CỦA BLOCKCHAIN

Giới hạn giao dịch mỗi giây

Cho rằng blockchain phụ thuộc vào một mạng lưới lớn hơn để phê duyệt các giao dịch, nên có một giới hạn về tốc độ di chuyển của nó. Ví dụ: Bitcoin chỉ có thể xử lý 4,6 giao dịch mỗi giây so với 1,700 giao dịch mỗi giây với Visa. Ngoài ra, số lượng giao dịch ngày càng tăng có thể tạo ra các vấn đề về tốc độ mạng.

Chi phí năng lượng cao

Việc có tất cả các node hoạt động để xác minh giao dịch sẽ tốn nhiều điện đáng kể hơn so với một cơ sở dữ liệu hoặc bảng tính đơn lẻ. Điều này không chỉ làm cho các giao dịch dựa trên blockchain trở nên đắt hơn mà còn tạo ra gánh nặng carbon lớn cho môi trường.
Vì lý do này, một số nhà lãnh đạo ngành đang bắt đầu rời xa một số công nghệ blockchain nhất định, như Bitcoin: Ví dụ, Elon Musk gần đây cho biết Tesla sẽ ngừng chấp nhận Bitcoin một phần vì lo ngại về những thiệt hại đối với môi trường.

Rủi ro mất mát tài sản

Một số tài sản kỹ thuật số được bảo mật bằng khóa mật mã, như tiền điện tử trong ví blockchain. Bạn cần bảo vệ cẩn thận chìa khóa này.

Gray nói: “Nếu chủ sở hữu tài sản kỹ thuật số đánh mất khóa mật mã riêng tư (private key) cho phép họ truy cập vào tài sản của mình, thì hiện tại không có cách nào để khôi phục nó — tài sản đó sẽ biến mất vĩnh viễn. Bởi vì hệ thống được phân cấp, bạn không thể gọi cho cơ quan trung ương, như ngân hàng của bạn, để yêu cầu lấy lại quyền truy cập.

Có khả năng xảy ra hoạt động bất hợp pháp

Sự phân quyền của Blockchain bổ sung thêm quyền riêng tư và bảo mật, điều này không may khiến nó trở nên hấp dẫn đối với bọn tội phạm. Khó theo dõi các giao dịch bất hợp pháp trên blockchain hơn là thông qua các giao dịch ngân hàng gắn liền với một cái tên.

Cách đầu tư vào Blockchain

Bạn không thể thực sự đầu tư vào chính blockchain, vì nó chỉ là một hệ thống để lưu trữ và xử lý các giao dịch. Tuy nhiên, bạn có thể đầu tư vào tài sản và công ty sử dụng công nghệ này.
Gray cho biết: “Cách dễ nhất là mua các loại tiền điện tử, như Bitcoin, Ethereum và các mã thông báo khác chạy trên blockchain.
Một lựa chọn khác là đầu tư vào các công ty blockchain sử dụng công nghệ này. Ví dụ: Ngân hàng Santander đang thử nghiệm các sản phẩm tài chính dựa trên blockchain và nếu bạn quan tâm đến việc tiếp cận với công nghệ blockchain trong danh mục đầu tư của mình, bạn có thể mua cổ phiếu của ngân hàng này.

Để có cách tiếp cận đa dạng hơn, bạn có thể mua vào một quỹ giao dịch trao đổi (ETF) đầu tư vào các công ty và tài sản blockchain, như Amplify Transformational Data Sharing ETF (BLOK), đặt ít nhất 80% tài sản của mình vào các công ty blockchain.

Lời kết

Blockchain có tiềm năng được sử dụng trong nhiều lĩnh vực hơn nhưng nó phụ thuộc vào các chính sách của chính phủ trong tương lai. “Vẫn còn phải xem khi nào và nếu các cơ quan quản lý như SEC sẽ hành động. Một điều hiển nhiên - mục tiêu sẽ là bảo vệ thị trường và các nhà đầu tư, ” Gray nói.

Shtylman ví rằng blockchain với giai đoạn đầu của internet. “Phải mất khoảng 15 năm có Internet trước khi chúng tôi thấy phiên bản đầu tiên của Google và hơn 20 cho Facebook. Thật khó để dự đoán công nghệ blockchain sẽ ở đâu trong 10 hoặc 15 năm nữa, nhưng giống như internet, nó sẽ biến đổi đáng kể cách chúng ta giao dịch và tương tác với nhau trong tương lai. ”
Các rào cản vẫn còn, đặc biệt là với các giới hạn về số lượng giao dịch và chi phí năng lượng, nhưng đối với các nhà đầu tư nhìn thấy tiềm năng của công nghệ, các khoản đầu tư dựa trên blockchain có thể là một cuộc đặt cược đáng để thực hiện.

Pi Network khắc phục hầu hết các nhược điểm trên, ngoại trừ "Rủi ro mất tài sản". Hãy cất giữ 24 từ bảo mật của mình cẩn thận nhé!

Quan tâm đào Pi: tải App Pi Network, tạo tài khoản và nhập mã mời dzungduong

Tác giả: Dương Hiển Dũng