Các trường học Nhật Bản luôn nổi tiếng với những yêu cầu khắt khe về vấn đề trang phục của học sinh, chẳng hạn như độ dài của vớ, váy cho đến màu sắc của nội y. Nhưng có một quy tắc đã bị chỉ trích dữ dội không chỉ vì sự vô lý của nó mà còn cả lý do cho lệnh cấm đằng sau đó.
Motoki Sugiyama là một giáo viên cấp 2 đã về hưu, ông đã từng dạy ở 5 trường cấp 2 khác nhau trong suốt 11 năm ở quận Shizuoka, cách Tokyo khoảng 90km về phía tây Nam. Tất cả các trường học ở khu vực này đều cấm nữ sinh buộc tóc đuôi ngựa. Ông cho biết ban giám hiệu nhà trường từng tiết lộ với ông rằng nữ sinh không được phép buộc tóc đuôi ngựa vì kiểu tóc để lộ phần gáy cổ, có thể “kích thích tình dục” các học sinh nam.
“Tôi luôn chỉ trích những quy tắc này, nhưng nó đã trở nên quá phổ biến, khiến các học sinh không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận chúng”.
Vẫn không có số liệu thống kê về việc có bao nhiêu trường học có quy định cấm buộc tóc đuôi ngựa. Nhưng trong một cuộc khảo sát vào năm 2020 cho thấy, 10% trường học ở quận Fukuoka, miền nam nước này đều đang áp dụng quy định này.
Motoki Sugiyama là một giáo viên cấp 2 đã về hưu, ông đã từng dạy ở 5 trường cấp 2 khác nhau trong suốt 11 năm ở quận Shizuoka, cách Tokyo khoảng 90km về phía tây Nam. Tất cả các trường học ở khu vực này đều cấm nữ sinh buộc tóc đuôi ngựa. Ông cho biết ban giám hiệu nhà trường từng tiết lộ với ông rằng nữ sinh không được phép buộc tóc đuôi ngựa vì kiểu tóc để lộ phần gáy cổ, có thể “kích thích tình dục” các học sinh nam.
“Tôi luôn chỉ trích những quy tắc này, nhưng nó đã trở nên quá phổ biến, khiến các học sinh không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận chúng”.
Vẫn không có số liệu thống kê về việc có bao nhiêu trường học có quy định cấm buộc tóc đuôi ngựa. Nhưng trong một cuộc khảo sát vào năm 2020 cho thấy, 10% trường học ở quận Fukuoka, miền nam nước này đều đang áp dụng quy định này.
Vào tháng 6 năm ngoái, khi sự phản đối kịch liệt của học sinh và phụ huynh đối với những quy định hà khắc này lên đến đỉnh điểm. Điều này đã khiến chính phủ Nhật Bản phải yêu cầu tất cả hội đồng giáo dục của tỉnh phải sửa đổi lại các quy tắc. Tuy nhiên, không phải trường nào cũng chấp nhận và thay đổi thực sự.
Lệnh cấm buộc tóc đuôi ngựa chỉ là một trong số nhiều quy định hà khắc, được gọi là buraku kosoku, được áp dựng với học sinh Nhật Bản. Danh sách hạn chế này còn bao gồm nhiều quy định khác như: màu sắc của nội y và vớ, chiều dài váy, hình dáng lông mày của học sinh,… Trong đó, màu tóc cũng là một vấn đề gây tranh cãi khác. Một số trường học yêu cầu học sinh chụp ảnh để chứng minh về tóc đó là tự nhiên, nếu màu tóc đó không phải là “đen và thẳng”.
Sugiyama, người đã tạo video trên TikTok về hệ thống giáo dục Nhật Bản và các quy định buraku kosoku, cho biết rằng hiếm có học sinh nào được giải thích về lý do của các quy tắc trên. Học sinh buộc phải làm theo và không được phép hỏi tại sao. Dù vậy theo ông, những nội quy như thế này cũng có phần mâu thuẫn và chưa thoả đáng. Lấy ví dụ, nhà trường cấm nữ sinh buộc tóc đuôi ngựa nhưng vẫn cho phép họ cắt kiểu tóc bob, cũng để lộ phần gáy cổ phía sau.
Buraku Kosoku vốn xuất hiện từ những năm 1870, khi chính phủ Nhật Bản thiết lập quy chế giáo dục có hệ thống lần đầu tiên. Trong những năm 70, 80 đó, các quy tắc ngày càng trở nên hà khắc nhằm giảm thiểu tình trạng bắt nạt và bạo lực trong trường học.
Asao Naito, phó giáo sư xã hội học đến từ đại học Meiji cho biết, những quy tắc khác nhau đối với các trường học và từng thế hệ. Nhưng hiệu quả mong muốn là như nhau và không ai có thể đứng ngoài cuộc được. Naito nhớ lại thời gian ông ở trường tiểu học và trung học cách đây 40 năm, khi nữ sinh còn phải mặc váy dài. Sau đó, những chiếc váy dài được cho là gắn với các sukeban, những cô gái du côn, vì lý do đó, nó đã bị cấm và được may ngắn hơn.
Quảng cáo
“Nhưng hiện nay, các trường học lại không cho phép mặc váy ngắn và đang tìm cách kéo dài chúng ra. Những quy tắc sẽ khiến học sinh cảm thấy rằng mặc dù cơ thể là của các em, nhưng lại phải chịu sự kiểm soát của người khác."
Một phát ngôn viên của trường trung học cơ sở Hosoyamada, ở phía nam tỉnh Kagoshima trả lời phỏng vấn cho biết rằng, họ đã thay đổi quy định về quần áo vào năm ngoái sau khi các học sinh phàn nàn. “Cột tóc đuôi ngựa vẫn bị cấm nhưng nội y của các em không cần phải là là màu trắng nữa, mà có thể là màu xám, đen hoặc xanh.”
Theo The Vice
Quan tâm tin tức ở Nhật Bản, mời xem thêm: Khám phá lễ hội búp bê Hinamatsuri - nét văn hoá độc đáo của người Nhật Bản
