Đăng ký nick từ nửa thập kỷ trước, chưa post một bài nào đàng hoàng ngoài rao vặt, có gì văn phong các bác thông cảm 😁
Hôm nay mình xin giới thiệu 1 loạt hình Macro nhưng không phải từ các đại gia như Canon EF 100mm f2.8L Macro IS mà từ 2 chiến hữu rất thân thuộc với chúng ta: 50mm f/1.8 (Nifty Fifty) và kit lens 18-55mm IS (Lens zoom hoặc prime từ 50mm+ đều OK, nhưng thấu kính lớn thì sẽ bị con 50mm tạo vòng đen khuất trên ảnh), 2 lens này được lắp trên 60D theo cách thức sau: Lắp 18-55mm bình thường, chọn MF (AF cũng được, mình sẽ lưu ý ở phần sau), sau đó zoom đến cuối dải (55mm), lắp NGƯỢC con 50mm lên trước thấu kính cuối của 18-55 (nói là lắp chứ các bác phải dùng tay giữ thủ công, nếu các bác thao tác đúng thì thread của con 18-55 khá ăn khớp với thread nhỏ hơn của 50mm). Mình không có hình minh họa nhưng thiết nghĩ cũng không cần :D. Tạm gọi "lens" mới này là KNF (Kits Nifty Fifty)
OK và chụp thôi! Một số điều cần lưu ý:
1. Hiện tượng thiếu sáng:
Do cấu tạo quang học của lens KNF không được tối ưu, hơn nữa, khi chụp cận cảnh với lens này, vật thể phải ở rất gần lens, cỡ 1,2 cm là chuyện bình thường, khi đó nếu không có backlight, chính lens và camera sẽ che nguồn sáng chính đến vật thể, mình chụp chiếc lá nằm dưới đất theo cách này khi trời sáng trưng ISO vẫn phải để 800, khẩu cực đại (của con kit), Shutter cũng chỉ đến 1/60, có khi 1/50.
Hôm nay mình xin giới thiệu 1 loạt hình Macro nhưng không phải từ các đại gia như Canon EF 100mm f2.8L Macro IS mà từ 2 chiến hữu rất thân thuộc với chúng ta: 50mm f/1.8 (Nifty Fifty) và kit lens 18-55mm IS (Lens zoom hoặc prime từ 50mm+ đều OK, nhưng thấu kính lớn thì sẽ bị con 50mm tạo vòng đen khuất trên ảnh), 2 lens này được lắp trên 60D theo cách thức sau: Lắp 18-55mm bình thường, chọn MF (AF cũng được, mình sẽ lưu ý ở phần sau), sau đó zoom đến cuối dải (55mm), lắp NGƯỢC con 50mm lên trước thấu kính cuối của 18-55 (nói là lắp chứ các bác phải dùng tay giữ thủ công, nếu các bác thao tác đúng thì thread của con 18-55 khá ăn khớp với thread nhỏ hơn của 50mm). Mình không có hình minh họa nhưng thiết nghĩ cũng không cần :D. Tạm gọi "lens" mới này là KNF (Kits Nifty Fifty)
OK và chụp thôi! Một số điều cần lưu ý:
1. Hiện tượng thiếu sáng:
Do cấu tạo quang học của lens KNF không được tối ưu, hơn nữa, khi chụp cận cảnh với lens này, vật thể phải ở rất gần lens, cỡ 1,2 cm là chuyện bình thường, khi đó nếu không có backlight, chính lens và camera sẽ che nguồn sáng chính đến vật thể, mình chụp chiếc lá nằm dưới đất theo cách này khi trời sáng trưng ISO vẫn phải để 800, khẩu cực đại (của con kit), Shutter cũng chỉ đến 1/60, có khi 1/50.
2. Trường ảnh DoF CỰC MỎNG. Đây có lẽ là điều đau đầu nhất khi chụp với KNF, nếu chụp 1 con ruồi và Focus vào mắt hắn, các bác cũng không thể đưa cả con mắt vào vùng focus. Các bác có thể xem hình sau, hình chụp 1 phím trên bàn phím máy tính với lens KNF.
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/Demo2.jpg
(60D, f/5.6-là khẩu của lens 18-55, lens 50mm không thể điều chỉnh và luôn ở 1.8, ISO 200, 1/100, lưu ý ở đây ánh sáng nhân tạo rất đầy đủ, bình thường không thể đạt được tốc như vậy với ISO này, flash recommended)
Mình đã kẻ đường đỏ thể hiện vùng trong Focus, mỏng đến mức khó tin! Nếu các bác thắc mắc tại sao mặt phẳng focus trên mặt phím lại cong thì nhìn xuống bàn phím xem thử nhé, một số bàn phím có phím lõm xuống.
Như vậy để lấy được 1 phần lớn hơn vào focus, thường phải để f/8 (ở khẩu này thì vẫn cực mỏng, nhưng "dễ tin" hơn chút, lưu ý không nên đi quá f/8 vì sẽ xảy ra nhiễu xạ (refraction), cũng lưu ý thêm là với lens "chậm" như 18-55, đã thiếu sáng nay lại còn thiếu sáng hơn.
Đặc điểm này có hệ quả là phần tiếp theo:
3. AF rất khó khăn, MF sẽ đơn giản hơn
Vì trường ảnh cực mỏng và lens luôn ở 5.6 khi chưa chụp, việc focus sẽ là cực hình nếu các bác không thể giữ máy/vật thể đứng yên. Chỉ cần di chuyển nhẹ máy về trước/sau hoặc chéo góc thì vật cần chụp chắc chắn sẽ out Focus (hoặc lệch Focus-Focus Shift). Máy cũng chỉ AF được khi các bác đã đưa vật vào GẦN khoảng focus, xa hơn và sẽ xảy ra hiện tượng Focus Hunting (không thể AF và lens sẽ liên tục focus từ gần đến vô cực rồi ngược lại, khoe từ vựng tí). Tripod loại có thể gắn ngược sẽ rất tiện dụng khi chụp vật dưới đất. Cần lưu ý là các bác luôn phải dùng 1 tay giữ con NF sát với con kit và lưu ý thêm nữa, con 18-55 rất dễ bị đẩy về 18 (do zoom thuộc dạng barrel screw), các bác sẽ nhanh chóng nhận ra khi lens bị trượt về gần 18 khi thấy ảnh chụp như sau:
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/Demo 18.jpg
Quảng cáo
Không chỉ quá rõ ràng mà điều thứ 2 có thể thấy, đó là khoảng phóng đại giảm rõ rệt (con ruồi này sẽ rất to, fill luôn khung hình nếu được chụp ở 55mm)
Mình rất khuyên các bác chụp ở f/8, dù rất thiếu sáng nhưng ít ra có thể lấy được nhiều hơn vào vùng focus (chỉ khi bấm máy chụp, còn khi focus lens luôn ở khẩu lớn nhất).
4. Vignette
Trong 1 lens, một thấu kính bên trong bị thấu kính trước nó làm khuất sáng phần cạnh, qua nhiều group, khi đến cảm biến thì thành 1 dải tối quanh 4 góc hình (tia sáng ở giữa luôn đi thẳng nên không bị ảnh hưởng, à mình coi như không nói đến IS nhé), ở KNF, hiện tượng này RẤT rõ (rõ rệt hơn khi giảm tiêu cự). Tuy nhiên cá nhân mình thấy vignette trong những hình này là điều chấp nhận được, thậm chí nó tạo vẻ nghệ thuật cho vật thể, vì thường chỉ 1 hoặc 1 phần rất nhỏ của 1 vật nằm trong focus.
Kết quả
(Crop và xử lý sơ bộ với CS6, chủ yếu khử hạt và khử tint)
Do nhiều ảnh không còn EXIF nên mình không nói đến, các bác thông cảm :D
Quảng cáo
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/TT (3).jpg
Một ví dụ về DoF cực mỏng: một vật rất nhỏ như đầu con kiến này cũng không thể nằm hết trong vùng focus, mình focus vào mắt trái của nó và phần càng bị out rất rõ rệt.
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/TT (4).jpg
Kết hợp Macro và HDR, ở f/8, các bác vẫn có thể thấy DoF mỏng cỡ nào, lưu ý đây chỉ là 1 nhánh cây rất nhỏ, cỡ cây bút chì thôi nhé các bác. Cũng qua tấm hình này, ta thấy chất lượng quang học RẤT tốt, khi kiểm tra hình gốc bằng SFP (công cụ test của Imatest, kiểm tra độ phân giải quang học, phân tích ảnh) thì độ nét có thể sánh ngang 1 số lens L.
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/TT (5).jpg
Các bác có thể đoán chụp ở đâu chứ? Đây chỉ là 1 bên bình nước lọc loại 20L, được cung cấp sáng từ sau nên nhìn ấn tượng hơn và không phải đưa ISO lên quá cao.
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/TT (8).jpg
Gần hơn nữa! Chi tiết được tái hiện rất rõ dù với 2 lens "xịn" như thế này
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/TT (7).jpg
Các bác đang nhìn thấy 800 con mắt phức của ruồi :D. Cũng có thể thấy hiện tượng quang sai (viền xanh lá) trong hình này
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/TT (9).jpg
Đoán xem các bác? Đây là 1 số sợi vải trong tấm mền hình hay đắp, nguồn sáng chính từ flash và đèn học
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/TT (10).jpg
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/TT (11).jpg
Cây cỏ linh tinh khác, khá chi tiết, nhất là với 2 lens rẻ tiền nhất của Canon trên thân máy APSC.
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/TT (12).jpg
https://dl.dropbox.com/u/1340882/Photos/Macro/Custom set/TT (13).jpg
Nước đọng trên cửa kính, ở hình cuối cùng trông như tuyết vón cục vậy :D
Kết luận:
Các bác có thể thử nghiệm với nhiều setup khác nhau (như 200mm f2 với 85mm 1.2 lắp ngược (j/k), sẽ cho ra nhiều kết quả bất ngờ ^^
Mình đã chụp 29 000 shot với máy 60D, 2 lens này và cũng đã tìm nhiều cách "nghịch" với chúng, tự mò và qua Internet, cảm thấy rất vui khi được chia sẻ với mọi người trên diễn đàn. À, mình có ý định ở 1 lớp dạy nhiếp ảnh (kiểu nhỏ, thân thiện, gần gũi thôi chứ không quy mô đâu nhé), ai có ý định liên hệ 01 692 689 630 (mình tên Danh). Chào thân ái ^^