Nikkei Asia nhận định nhóm du học sinh từ các trường top ở nước ngoài đang góp sức rất lớn trong việc thúc đẩy khởi nghiệp lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam.
Bài báo trên Nikkei Asia bắt đầu bằng việc kể câu chuyện của Trần Tuấn Anh, một CEO của công ty khởi nghiệp đang góp phần vào phát triển nền kinh tế tại Việt Nam. Trần Tuấn Anh từng là du học sinh tại Oxford, và nằm trong nhóm tài năng du học tại nước ngoài đang về nước đóng góp sức mình.
Khi ở Oxford, Trần Tuấn Anh từng phải nhận kết quả khá tệ cho một bài tập về đầu tư, vì anh chọn đầu tư vào vàng - như một thói quen của nhiều người Việt. Điều này khiến Tuấn Anh nhận ra rằng thế giới đang có nhiều lựa chọn đầu tư hơn, chứ không chỉ có vàng, bất động sản hay chứng khoán.
Những du học sinh với thế giới quan rộng mở hơn đang trở về nước và đang tạo ra những công ty hay ngành nghề mới hơn cho nền kinh tế số của Việt Nam. Bên cạnh phát triển một chuỗi cung ứng cho ngành điện tử, Việt Nam đang có nhiều công ty khác tập trung vào những lĩnh vực kỹ thuật số.
Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều muốn tạo ra một Silicon Valley cho riêng mình. Việt Nam cũng mong tạo ra một hub công nghệ tương tự. Và bài báo nhận định nhóm doanh nhân du học nước ngoài chính là một trong những lợi thế cần được tận dụng.
Bài báo trên Nikkei Asia bắt đầu bằng việc kể câu chuyện của Trần Tuấn Anh, một CEO của công ty khởi nghiệp đang góp phần vào phát triển nền kinh tế tại Việt Nam. Trần Tuấn Anh từng là du học sinh tại Oxford, và nằm trong nhóm tài năng du học tại nước ngoài đang về nước đóng góp sức mình.
Khi ở Oxford, Trần Tuấn Anh từng phải nhận kết quả khá tệ cho một bài tập về đầu tư, vì anh chọn đầu tư vào vàng - như một thói quen của nhiều người Việt. Điều này khiến Tuấn Anh nhận ra rằng thế giới đang có nhiều lựa chọn đầu tư hơn, chứ không chỉ có vàng, bất động sản hay chứng khoán.
Những du học sinh với thế giới quan rộng mở hơn đang trở về nước và đang tạo ra những công ty hay ngành nghề mới hơn cho nền kinh tế số của Việt Nam. Bên cạnh phát triển một chuỗi cung ứng cho ngành điện tử, Việt Nam đang có nhiều công ty khác tập trung vào những lĩnh vực kỹ thuật số.
Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều muốn tạo ra một Silicon Valley cho riêng mình. Việt Nam cũng mong tạo ra một hub công nghệ tương tự. Và bài báo nhận định nhóm doanh nhân du học nước ngoài chính là một trong những lợi thế cần được tận dụng.
So với các nước trong khu vực, Việt Nam có số lượng du học sinh rất lớn.
Trần Tuấn Anh đi du học ở Anh. Theo anh này, nền giáo dục Anh quốc định hướng sinh viên tìm kiếm mục tiêu trong công việc, chứ không chỉ kiếm tiền. Hiện nay Tuấn Anh đang là CEO của Solano, một công ty trong lĩnh vực tấm năng lượng mặt trời.
Trần Tuấn Anh (trái). Ảnh: Linh Hoang/Nikkei Asia
Phong trào du học của Việt Nam đã kéo dài được hơn hai thập kỷ. Lứa du học sinh thời đầu có công việc ở nước ngoài, và nhiều người hiện nay chọn trở về Việt Nam để làm việc. Những người này mang kiến thức và kinh nghiệm quốc tế trở về, nên sẽ là một lực lượng lao động mới cho đất nước. Hiện nay tỷ lệ hàng hoá công nghệ cao chiếm khá cao trong các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, khoảng 42% trong năm 2020, so với chỉ 13% trong năm 2010.
Mặc dù sở hữu tiềm năng lớn nhưng kết quả đạt được chưa tương xứng.
Bài báo cho rằng những đối tác sản xuất lớn, ví dụ đối tác của Apple, cho hay tuyển dụng kỹ sư chất lượng cao ở Việt Nam khá khó khăn. Việt Nam cũng chưa có những startup đủ mạnh để vươn ra ngoài biên giới, như Gojek của Indonesia hay Shopee của Singapore.
Việc chú trọng bằng cấp nước ngoài cũng tạo ra hệ luỵ: những người tối nghiệp trong nước có vẻ kém tự tin hơn. Những vị trí cao trong công ty giờ đây đòi hỏi cao hơn về bằng cấp, và ưu tiên bằng cấp quốc tế.
Du học sinh Việt Nam có xu hướng đi học tại Mỹ hay châu Âu hơn so với những nước khác.
Quảng cáo
Theo tài liệu chính thức, Việt Nam nằm trong top 10 nước có du học sinh đông đảo nhất tại Mỹ trong cả một thập kỷ qua. Kể từ năm 2022 đến nay, số lượng du học sinh Việt Nam tại Mỹ xếp thứ 5, cao nhất từ trước đến nay.
Số lượng sinh viên Việt Nam ra nước ngoài du học cao nhất trong khu vực Đông Nam Á.
Các nước khác từ Phần Lan đến Hàn Quốc cũng ghi nhận số lượng lớn du học sinh Việt Nam đăng ký các khoá học. Quốc hội Mỹ cũng triển khai một quỹ học bổng mang tên Vietnam Education Foundation (VEF) vào năm 2003 để đưa sinh viên Việt sang du học tại Hoa Kỳ.
Tu Ngo, một nhà đầu tư đồng thời là cựu học sinh Stanford, đánh giá quỹ VEF là một ví dụ điển hình cho việc đầu tư vào giáo dục đã mang lại hiệu quả, khi những du học sinh từ chương trình học bổng đã về đóng góp cho đất nước.
Những người hưởng học bổng VEF hiện đóng góp thành công cho các công ty trong nước, như Zalo, Palexy, Tap Tap, Abivin,…
Rất nhiều người đi du học đã trở về Việt Nam, trong bối cảnh đất nước nhận được đầu tư từ rất nhiều công ty hàng đầu thế giới nên nhu cầu nhân sự rất lớn. Tất nhiên nạn chảy máu chất xám vẫn tiếp tục diễn ra, song số liệu từ Ngân hàng thế giới cho hay làn sóng di cư khỏi Việt Nam đã giảm rất mạnh, từ 162.571 người trong năm 2001 đến năm 2011 chỉ còn 4.378 người và con số này giữ nguyên từ đó đến nay.
Quảng cáo
Trong khi nền kinh tế đang phát triển mạnh, các chuyên gia thừa nhận nền giáo dục tại Việt Nam còn nặng lý thuyết. Các doanh nghiệp khi nhận sinh viên vào làm cho biết nhiều nhân viên không có kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng phản biện hoặc các kỹ năng thực tế khác.
Kỹ năng làm việc của lao động Việt Nam vẫn còn nhiều thứ phải cải thiện. Mặc dù tay nghề đã được nâng cao nhờ vào làm trong các nhà máy cung ứng cho Apple, Samsung, Bosch, hay Canon, nhưng giá trị đóng góp của Việt Nam trong các sản phẩm xuất khẩu vẫn rất thấp, thấp nhất trong 8 nước ASEAN, theo báo cáo của Harvard năm 2020.
Trong bối cảnh này, kinh nghiệm và nền tảng đào tạo từ của các nhân sự đi du học là vô giá.
Theo một nghiên cứu của Google, Temasek và Bain, Việt Nam dự báo có mức tăng trưởng cao nhất trong khu vực Đông Nam Á cả về quy mô của nền kinh tế internet vào năm 2025, lẫn số lượng đầu tư mạo hiểm từ năm 2025 đến năm 2030.
Để đạt được tiềm năng trên, các doanh nhân và du học sinh sẽ là cầu nối quan trọng để vượt qua những thử thách xưa cũ. Nhóm này có thể sẽ tạo được niềm tin cho các nhà đầu tư nước ngoài rót vốn để xây dựng các doanh nghiệp có tính minh bạch và tiêu chuẩn quản trị cao.
