Xe tăng là hình ảnh phổ biến trong những cuộc tấn công vũ trang. Các bộ phim Hollywood miêu tả cảnh những chiếc xe quái vật bằng kim loại càn quét dễ dàng mọi chướng ngại vật. Chúng di chuyển trên những địa hình hiểm trở, với các nòng súng quay tròn đầy ngoạn mục. Dù điều này có phần bị phóng đại, nhưng xe tăng đúng là một cỗ máy quái vật trên chiến trường và cũng có một số quan niệm sai lầm về nó.
Các xe tăng đời mới dù được nâng cấp tối ưu hóa nhất nhưng vẫn có thể bị máy bay không người lái (UAV) tấn công, việc trang bị chất nổ cho UAV khiến chất nổ được đưa đến một khoảng cách đủ gần với xe tăng để gây sát thương mà nó khó lòng ngăn chặn được. Dù lớp giáp của xe tăng gần như không thể xuyên thủng nhưng nếu bị bắn trúng bằng hỏa lực đủ mạnh thì nó vẫn bị uốn cong do lực tấn công lớn.
Xác một chiếc xe tăng bị phá hủy tại Baghdad, Iraq. Ảnh: Reddit.
Xe tăng là "bất tử"
Với vẻ ngoài vững chắc và đáng sợ, chúng ta dễ lầm tưởng xe tăng không thể bị xuyên thủng. Nhưng chúng vẫn có thể bị hạ gục trên chiến trường dù cho chúng đã được nâng cấp suốt một thế kỷ. Xe tăng đời cũ dễ bị tấn công hơn bằng những loại bom mìn được thiết kế để cắt xuyên qua kim loại.Các xe tăng đời mới dù được nâng cấp tối ưu hóa nhất nhưng vẫn có thể bị máy bay không người lái (UAV) tấn công, việc trang bị chất nổ cho UAV khiến chất nổ được đưa đến một khoảng cách đủ gần với xe tăng để gây sát thương mà nó khó lòng ngăn chặn được. Dù lớp giáp của xe tăng gần như không thể xuyên thủng nhưng nếu bị bắn trúng bằng hỏa lực đủ mạnh thì nó vẫn bị uốn cong do lực tấn công lớn.
Xác một chiếc xe tăng bị phá hủy tại Baghdad, Iraq. Ảnh: Reddit.
Xe tăng di chuyển chậm
Dường như một thứ cồng kềnh và nặng nề như xe tăng không thể di chuyển nhanh, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng đúng. Trang 24/7 Wall St đã xếp hạng những chiếc xe tăng nhanh nhất và kết quả cho thấy rằng dù cồng kềnh nhưng chúng vẫn có thể đạt tốc độ khá cao. Danh sách này bắt đầu ở thứ hạng 29 với xe tăng Mk V, một trong những chiếc lâu đời nhất. Chiếc Mk V được Anh quốc sử dụng trong Thế chiến I và bắt đầu hoạt động vào năm 1918. Mk V chắc chắn sẽ không thể chiến thắng trong bất kỳ cuộc đua nào với tốc độ tối đa chỉ 7,4 km/giờ.Xe tăng M3 General Lee của Mỹ trong tập trận trong Thế chiến II, năm 1942. Ảnh: Britannica.
Đến Thế chiến II thì xe tăng bắt đầu tăng tốc độ. Mẫu xe tăng Sherman (gồm các xe tăng như Sherman Jumbo, M4A3 và M4 Sherman) được phân loại từ hạng trung đến hạng nặng và thường đạt tốc độ từ 32,2 đến 38,6 km/giờ. Ngoài ra theo danh sách này thì chiếc nhẹ nhất sẽ đi nhanh nhất. Ba chiếc đứng đầu trong danh sách là M551 Sheridan (70 km/giờ), M1 (71.9 km/giờ) và xe tăng nhanh nhất là M41 Walker Bulldog, một xe tăng quân sự của Mỹ được sử dụng trong chiến tranh Triều Tiên và nó có thể đạt tốc độ tối đa 72,4 km/giờ, ngang với một con ngựa.
Bên trong xe tăng chỉ có một người
Minh họa 3 chiều bên trong xe tăng M1A2 Abrams. Ảnh: Youtube.
Truyền thông thường miêu tả một chiếc xe tăng có cánh cửa mở nắp lên, và một người thò đầu ra. Nhưng điều này không hẳn là thực tế vì xe tăng có cả một đội ngũ đầy đủ vận hành. Các loại xe tăng khác nhau có số lượng thành viên tổ lái khác nhau. Thông thường thì nó sẽ được thiết kế để bốn người vận hành: người lái, người nạp đạn, xạ thủ và người chỉ huy.
Xe tăng bây giờ đã lỗi thời
Nhiều người cho rằng xe tăng là thiết bị quân sự vô dụng từ đầu những năm 1980. Công nghệ đang được phát minh vào thời điểm đó được cho là sự kết thúc của xe tăng, nhưng 30 năm sau chúng vẫn được xem là chiến binh bất khả chiến bại dưới mặt đất. Thực sự xe tăng không phải là phương tiện tấn công hay phòng thủ duy nhất được sử dụng, từ Thế chiến II những năm 1940, các chiến dịch của quân đội Israel trong các thập niên 1950 và 1960 cho đến các hoạt động quân sự đang diễn ra hiện nay thì còn có thêm sự hỗ trợ trên không.Giáp là bộ phận quan trọng nhất của xe tăng
Xe tăng là phương tiện bọc thép nên đương nhiên lớp giáp là một trong những bộ phận đóng vai trò quan trọng. Nhưng các phiên bản được sử dụng phổ biến nhất đều chú trọng đến chức năng tấn công hỏa lực và tính cơ động của xe tăng. Một chiếc xe tăng có thể được bọc thép tốt đến mức không có gì xuyên thủng được, nhưng nó vẫn không thể thắng trận nếu nó không thực sự gây sát thương cao hay tiêu diệt mục tiêu một cách ngoạn mục. Nên mọi người thường lầm tưởng bộ phận quan trọng nhất của xe tăng là lớp giáp.Nhìn chung những lầm tưởng về xe tăng thường xuất phát từ sự ít hiểu biết về thiết kế, hoạt động và cách sử dụng loại phương tiện này. Dù đây thực sự là những cỗ máy chiến tranh đáng gờm nhưng xe tăng không phải là bất khả chiến bại và cũng không phù hợp với mọi tình huống chiến đấu. Những quan niệm sai lầm về tốc độ, lớp giáp và hỏa lực có thể dẫn đến những kỳ vọng và hiểu lầm phi thực tế. Xe tăng, giống như mọi công cụ quân sự khác, chỉ hiệu quả khi chiến lược và chiến thuật được sử dụng phù hợp với chúng.
Quảng cáo