Nếu đã, đang và sắp sửa gõ văn bản, đặt vé máy bay hoặc giao dịch ngân hàng trực tuyến thì chắc chắn, bạn đã sử dụng công nghệ được phát triển bởi Evelyn Berezin - một cái tên ít được biết tới. Và đáng buồn hơn khi mà người nữ kỹ sư này đã qua đời hồi 8/12 vừa qua ở tuổi 93, để lại cho chúng ta một di sản những công nghệ giúp cuộc sống tốt đẹp hơn. Bởi thế, Berezin xứng đáng trở thành một trong những biểu tượng quan trọng trong lịch sử công nghệ thế giới.
Sơ một chút về tiểu sử. Sau khi tốt nghiệp đại học New York vào năm 1945 chuyên ngành vật lý, Berezin bắt đầu quan tâm và làm việc trong ngành máy tính vốn vẫn còn hết sức non trẻ. Bằng những gì đã học được, bà bắt đầu phát triển nên những mạng tính toán cho những tác vụ cụ thể. Vào năm 1962, dưới vai trò là nhân viên của công ty Teleregister, bà đã phát triển nên hệ thống đặt vé bằng máy vi tính cho United Airlines - hệ thống đặt vé máy bay đầu tiên.
Dù vậy, cơ hội dành cho một người phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ ở thời bấy giờ là cực kỳ hạn chế. Có lần bà kể lại rằng vào năm 1960, bà bị từ chối nhận vào làm cho Sở giao dịch chứng khoán New York với lý của người quản lý nhân sự đưa ra đơn giản vì bà là nữ: “Cô là phụ nữ, cô phải thường xuyên làm việc tại sàn giao dịch chứng khoán. Và ngôn ngữ trên sàn không dành cho một người phụ nữ.”
Cỗ máy Data Secretary phát triển bởi Berezin với nhiệm vụ xử lý từ ngữ. Đây được cho là một cuộc cách mạng trong việc giúp đỡ những người thư ký soạn văn bản, mở đường cho nhiều thế hệ máy khác ra đời sau này.
Bởi thế, Berezin nhận ra rằng cách duy nhất là bà phải tự mình tạo ra một công ty. Thế là vào năm 1969, Berezin sáng lập nên công ty Redactron với mục tiêu là tạo ra một công cụ cách mạng hóa văn phòng làm việc - công cụ đó không có gì khác chính là hệ thống xử lý văn bản. 2 năm sau đó, Redactron chính thức bán ra thị trường Data Secretary - một thiết bị đã thay đổi hoàn toàn cách người ta soạn thảo tài liệu. Công ty đã bán được 10 ngàn cỗ máy với giá tới 8000 đô mỗi chiếc cho nhiều công ty luật, tập đoàn, văn phòng công ty. Tới năm 1976, khi mà IBM bắt đầu thống lĩnh thị trường với nhiều lựa chọn khác thay thế, cỗ máy Data Secretery ngừng bán và sau đó không lâu thì công ty cũng bị mua lại.
Quãng thời gian sau này, Berezin vẫn tiếp tục đảm nhiệm vai trò quan trọng trong hội đồng quản trị của nhiều công ty, đồng thời là thành viên của Bảo tàng lịch sử máy tính. Năm 2011, bà được đề cử danh hiệu Women in Technology Hall of Fame - một danh hiệu lớn nhằm vinh danh những người phụ nữ có cống hiến to lớn cho khoa học và công nghệ.
Sơ một chút về tiểu sử. Sau khi tốt nghiệp đại học New York vào năm 1945 chuyên ngành vật lý, Berezin bắt đầu quan tâm và làm việc trong ngành máy tính vốn vẫn còn hết sức non trẻ. Bằng những gì đã học được, bà bắt đầu phát triển nên những mạng tính toán cho những tác vụ cụ thể. Vào năm 1962, dưới vai trò là nhân viên của công ty Teleregister, bà đã phát triển nên hệ thống đặt vé bằng máy vi tính cho United Airlines - hệ thống đặt vé máy bay đầu tiên.
Dù vậy, cơ hội dành cho một người phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ ở thời bấy giờ là cực kỳ hạn chế. Có lần bà kể lại rằng vào năm 1960, bà bị từ chối nhận vào làm cho Sở giao dịch chứng khoán New York với lý của người quản lý nhân sự đưa ra đơn giản vì bà là nữ: “Cô là phụ nữ, cô phải thường xuyên làm việc tại sàn giao dịch chứng khoán. Và ngôn ngữ trên sàn không dành cho một người phụ nữ.”
Cỗ máy Data Secretary phát triển bởi Berezin với nhiệm vụ xử lý từ ngữ. Đây được cho là một cuộc cách mạng trong việc giúp đỡ những người thư ký soạn văn bản, mở đường cho nhiều thế hệ máy khác ra đời sau này.
Bởi thế, Berezin nhận ra rằng cách duy nhất là bà phải tự mình tạo ra một công ty. Thế là vào năm 1969, Berezin sáng lập nên công ty Redactron với mục tiêu là tạo ra một công cụ cách mạng hóa văn phòng làm việc - công cụ đó không có gì khác chính là hệ thống xử lý văn bản. 2 năm sau đó, Redactron chính thức bán ra thị trường Data Secretary - một thiết bị đã thay đổi hoàn toàn cách người ta soạn thảo tài liệu. Công ty đã bán được 10 ngàn cỗ máy với giá tới 8000 đô mỗi chiếc cho nhiều công ty luật, tập đoàn, văn phòng công ty. Tới năm 1976, khi mà IBM bắt đầu thống lĩnh thị trường với nhiều lựa chọn khác thay thế, cỗ máy Data Secretery ngừng bán và sau đó không lâu thì công ty cũng bị mua lại.
Quãng thời gian sau này, Berezin vẫn tiếp tục đảm nhiệm vai trò quan trọng trong hội đồng quản trị của nhiều công ty, đồng thời là thành viên của Bảo tàng lịch sử máy tính. Năm 2011, bà được đề cử danh hiệu Women in Technology Hall of Fame - một danh hiệu lớn nhằm vinh danh những người phụ nữ có cống hiến to lớn cho khoa học và công nghệ.
Nguồn NYT
