Chia sẻ với các bạn một số thứ bạn phải cẩn thận khi sử dụng Internet, dù là qua điện thoại hay máy tính hay bất kì thiết bị điện tử nào. Những điều này bạn cần ghi nhớ và thực hành liên tục trong quá trình lên mạng. Nếu thấy hay hãy share cho mọi người biết, và nếu mình còn thiếu gì thì hãy comment bổ sung giúp mình nhé.
Thường mấy vụ này là lừa đảo hết, ít có ai cho không bạn cái gì mà bạn không hề hay biết. Và nếu có thì người ta cũng thường sẽ không yêu cầu bạn phải đặt cọc, ứng tiền hay làm gì liên quan tới tiền của bạn. Trong các trò chơi may mắn mà các thương hiệu thường tổ chức, thường họ sẽ mời bạn lên tận nơi để nhận hàng hoặc xin thông tin để gửi hàng tới thôi. Đặc biệt, Facebook, Google, Messenger... sẽ không bao giờ thu phí và cũng không tặng ai cái gì, chỉ có kẻ xấu lợi dụng để chiếm đoạn tiền của bạn mà thôi.
Để chắc ăn hơn và cũng nhằm tránh thông tin cá nhân bị lợi dụng, bạn cũng cần xác minh người gọi cho mình là đúng và là hàng "chính chủ". Ví dụ, khi có ai đó nhắn cho bạn về việc trúng thưởng trên Facebook thì chỉ trả lời nếu họ nhắn từ fanpage hoặc từ một người bạn đã biết từ trước. Ngon hơn nữa, bạn có thể gọi điện lên trung tâm chăm sóc khách hàng của công ty liên hệ bạn nhằm xác nhận trước khi để lộ thông tin cá nhân của mình.
Các thông báo mời gọi trúng thưởng, có người tặng quà, tặng tiền...
Thường mấy vụ này là lừa đảo hết, ít có ai cho không bạn cái gì mà bạn không hề hay biết. Và nếu có thì người ta cũng thường sẽ không yêu cầu bạn phải đặt cọc, ứng tiền hay làm gì liên quan tới tiền của bạn. Trong các trò chơi may mắn mà các thương hiệu thường tổ chức, thường họ sẽ mời bạn lên tận nơi để nhận hàng hoặc xin thông tin để gửi hàng tới thôi. Đặc biệt, Facebook, Google, Messenger... sẽ không bao giờ thu phí và cũng không tặng ai cái gì, chỉ có kẻ xấu lợi dụng để chiếm đoạn tiền của bạn mà thôi.
Để chắc ăn hơn và cũng nhằm tránh thông tin cá nhân bị lợi dụng, bạn cũng cần xác minh người gọi cho mình là đúng và là hàng "chính chủ". Ví dụ, khi có ai đó nhắn cho bạn về việc trúng thưởng trên Facebook thì chỉ trả lời nếu họ nhắn từ fanpage hoặc từ một người bạn đã biết từ trước. Ngon hơn nữa, bạn có thể gọi điện lên trung tâm chăm sóc khách hàng của công ty liên hệ bạn nhằm xác nhận trước khi để lộ thông tin cá nhân của mình.
Nhớ là các thông tin sau là thông tin cực kì nhạy cảm, có thể bị lợi dụng để làm chuyện xấu (và bạn sẽ phải gánh hậu quả), nên cần được giữ kín nhất có thể:
- Số điện thoại
- Số chứng minh nhân dân, số căn cước
- Số hộ chiếu
- Thông tin thẻ tín dụng, bao gồm mã thẻ và mã bảo mật (CVV)
- Tất cả mọi loại mật khẩu và mã PIN thẻ ATM, thẻ tín dụng...
Các thông báo máy tính bị virus
Một số đối tượng xấu sử dụng các thông báo dạng "Máy của bạn đã dính virus xxx gì đấy, hãy nhấn vào đây để diệt virus". Thường thì thông báo dạng này đều là lừa đảo, hacker dụ bạn click vào download phần mềm mã độc hoặc nhúng các đoạn script chèn quảng cáo chứ không phải tốt lành gì. Đặc biệt nếu bạn đang lướt web mà thấy thông báo tương tự thì càng xạo hơn, vì khả năng phát hiện ra virus trong điện thoại, PC từ một trang web là rất hiếm gặp.
Tóm lại: Khi bạn thấy những thông báo dạng này, cứ bỏ qua mặc kệ chúng, không được click vào nhé.
Các ứng dụng chống virus
Nhiều ứng dụng lợi dụng việc bạn nhiễm virus để tiếp tục lây nhiễm thêm các loại virus mới vào máy tính của bạn, hoặc chúng giả dạng làm các app chống virus để thực chất làm bạn nhiễm mã độc. Nói đâu xa, mới đây Facebook vừa kiệm một nhà phát triển vì đã nhúng malware vào một phần "antivirus" kìa.
Nếu bạn đang dùng máy Mac, khả năng cao là bạn không cần cài thêm phần mềm chống virus nào. Nếu bạn đang dùng Windows, bạn có thể dùng Windows Defender hoặc các hãng antivirus tên tuổi. Đừng đi download bậy bạ một cái phần mềm lạ hoắc nào đấy, hoặc đi kiếm bản ....., bản lậu của các trình antivirus, chịu khó mua bản quyền mà dùng. Ai mà biết được thực chất bên dưới lỡ nó là một phần mềm mã độc thì sao.
Những trò chơi vô thưởng vô phạt trên Facebook
Những trò chơi này có thể thu thập thông tin cá nhân của bạn mà bạn không hay biết. Thực chất các app, game dạng này đều đòi bạn cấp quyền cho phép lấy thông tin và thường người ta sẽ nhấn vào nút đồng ý mà không nghĩ ngợi gì thêm.
Quảng cáo
Cũng vì những app, game dạng này mà công ty Cambridge Analytica đã thu thập được hồ sơ của nhiều chục triệu người Mỹ, sau đó phân tích và định hướng thông tin nhắm đến họ nhằm tạo ảnh hưởng trong cuộc bầu cử Mỹ. Nhẹ hơn thì thông tin cá nhân của bạn có thể bị khai thác cho mục đích quảng cáo.
Tóm lại: tránh xa các app và game trên Facebook, nhất là mấy trò dạng "Bạn có thông minh hơn học sinh lớp 5", "Khi già bạn trông ra sao...". Trừ khi bạn biết rõ mục đích và nhà phát triển, còn không thì tự mình bảo vệ sẽ tốt hơn.
Link lạ trong email, trên các website, hoặc gửi qua các ứng dụng chat
Những đường link lạ thường được gửi qua email để khiến bạn click vào, sau đó nó sẽ tìm cách dụ bạn download file có mã độc, một số ít khác thì tìm cách quảng cáo vào trình duyệt. Đây là cách "hack" từ rất xưa rồi và tới giờ vẫn còn hiệu quả, nhất là với những bạn bất cẩn thấy gì cũng nhấn.
Nhớ nhé, trước khi click vào bất kì link nào, bạn cần:
- Kiểm tra xem tin nhắn / email của bạn có được gửi từ người quen biết hay không
- Ngay cả thư gửi từ người quen, cũng xem thử giọng văn có quen không, tránh trường hợp họ bị hack tài khoản rồi dùng phát tán mã độc
- Gọi lại, chat lại kiểm tra trước khi nhấn nút
- Thấy link lạ quá thì thôi đừng bao giờ nhấn vào
