Bản thân Ruth Ann Norton, CEO tổ chức phi lợi nhuận vì sức khỏe con người Green & Healthy Homes Initiative là một người rất thích nấu ăn, thích sử dụng bếp gas, thích nhìn ánh lửa xanh nhảy nhót khi chuẩn bị bữa tối ở nhà: “Tôi lớn lên với việc bếp núc, và yêu cái ngọn lửa xanh ấy. Nhưng mọi người sợ thứ họ không hiểu rõ. Và thứ họ cần hiểu rõ là những tác động nhỏ nhưng đáng kể về lâu dài của ngọn lửa ấy đối với sức khỏe tâm thần, sức khỏe hô hấp, và sức khỏe sinh sản.”
Cô Norton nghiên cứu về những khí gas độc hại, bao gồm carbon monoxide, formaldehyde và những khí độc khác mà bếp gas thải vào không khí, ngay cả khi chúng tắt.
Trong những năm qua, bếp gas đã trở thành một chủ đề có phần bất ngờ xoay quanh những tranh cãi tại Mỹ về sức khỏe con người, về việc bảo vệ người tiêu dùng cũng như lợi ích thương mại của các nhà sản xuất bếp gas. Cô Norton cùng tổ chức phi lợi nhuận của cô là một trong số những bên đặt ra câu hỏi, rằng những phát hiện mới về tác động đến sức khỏe của bếp gas có tạo ra bước chuyển dịch lớn, từ việc sử dụng bếp gas sang những chiếc bếp điện hay bếp từ hay không.
Hôm thứ 2 vừa rồi, các nhà lập pháp bang California đã thông qua một đạo luật yêu cầu mọi chiếc bếp gas bán ra ở bang này phải dán nhãn cảnh báo rằng sử dụng chúng “có thể xả khí độc nitrogen dioxide, carbon monoxide và benzene trong nhà, ở mức độ có khả năng vượt qua ngưỡng cho phép của Văn phòng Đánh giá Nguy cơ Sức khỏe Môi trường và Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ đặt ra đối với chất lượng không khí ngoài trời.”
Cô Norton nghiên cứu về những khí gas độc hại, bao gồm carbon monoxide, formaldehyde và những khí độc khác mà bếp gas thải vào không khí, ngay cả khi chúng tắt.
Trong những năm qua, bếp gas đã trở thành một chủ đề có phần bất ngờ xoay quanh những tranh cãi tại Mỹ về sức khỏe con người, về việc bảo vệ người tiêu dùng cũng như lợi ích thương mại của các nhà sản xuất bếp gas. Cô Norton cùng tổ chức phi lợi nhuận của cô là một trong số những bên đặt ra câu hỏi, rằng những phát hiện mới về tác động đến sức khỏe của bếp gas có tạo ra bước chuyển dịch lớn, từ việc sử dụng bếp gas sang những chiếc bếp điện hay bếp từ hay không.
Phải ghi rõ tác hại sức khỏe của bếp gas
Hôm thứ 2 vừa rồi, các nhà lập pháp bang California đã thông qua một đạo luật yêu cầu mọi chiếc bếp gas bán ra ở bang này phải dán nhãn cảnh báo rằng sử dụng chúng “có thể xả khí độc nitrogen dioxide, carbon monoxide và benzene trong nhà, ở mức độ có khả năng vượt qua ngưỡng cho phép của Văn phòng Đánh giá Nguy cơ Sức khỏe Môi trường và Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ đặt ra đối với chất lượng không khí ngoài trời.”
Nhãn dán này cũng sẽ phải nhấn mạnh việc những khí độc này “có thể làm trầm trọng thêm các bệnh về đường hô hấp đã có từ trước và làm tăng nguy cơ phát triển bệnh bạch cầu và hen suyễn, đặc biệt là ở trẻ em. Để giúp giảm nguy cơ hít phải khí độc hại, hãy thông gió trong khu vực và bật máy hút mùi khi sử dụng bếp và bếp gas.”
Đạo luật này có thể được gửi lên thượng viện bang California và thông qua vào cuối năm nay.
Gail Pellerin, thành viên dân biểu bang California, người đề xuất dự thảo luật này cho rằng: "Chỉ cần bật bếp trong vài phút với hệ thống thông gió kém có thể dẫn đến nồng độ nitrous dioxide trong nhà vượt quá tiêu chuẩn không khí ngoài trời của EPA. Bạn đang ngồi trong nhà, uống một ly rượu, nấu bữa tối và bạn đang phải hít phải lượng khí độc hại này. Vì vậy, chúng tôi nghĩ cần một nhãn dán để đảm bảo mọi người đều được cảnh báo.”
Tại đại hội đồng California, cô Pellerin nói rằng cô hy vọng dự thảo luật của bang này có thể tạo ra những thay đổi trên toàn nước Mỹ.
Bếp ga ảnh hưởng đến mức nào?
Đề xuất của cô Pellerin được đưa ra chỉ vài ngày sau khi các nhà nghiên cứu thuộc đại học Standord công bố một nghiên cứu khoa học, dựa trên những nghiên cứu trước đó về tác động của khí độc nitrogen dioxide tới sức khỏe con người từ bếp gas propane.
Nghiên cứu này vừa được công bố trên tờ Science Advances, đưa ra kết luận rằng mỗi năm, bếp gas góp phần tạo ra 19 nghìn ca tử vong, và làm tăng khả năng tiếp xúc với khí nitrogen dioxide trong thời gian dài lên 75% dựa theo tiêu chuẩn mà WHO đưa ra. Yannai Kashtan, người dẫn đầu cuộc nghiên cứu này cho rằng: “Đóng góp chính của nghiên cứu này là định lượng mức độ ô nhiễm thực sự tác động đến mũi của mọi người.” Theo ông Kashtan, tác động nguy hiểm nhất đối với những người dùng bếp gas, chiếm tới 40% dân số thế giới hiện tại, là việc họ phải hít những khí độc từ bếp gas trong một khoảng thời gian dài.
"Mức độ phơi nhiễm những khí độc từ bếp gas mà chúng tôi nghiên cứu chắc chắn sẽ không tạo ra những hậu quả khủng khiếp ngay lập tức đối với sức khỏe con người. Vậy nên chúng tôi cũng không muốn đưa ra những thông điệp gây hoảng loạn. Nhưng mặt khác, từ ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, việc sử dụng bếp gas sẽ khiến việc phơi nhiễm khí độc tích tụ dần dần, làm tăng nguy cơ mắc tất cả các bệnh về đường hô hấp. Điều quan trọng nhất mà chúng tôi muốn mọi người nhận thức được, là những rủi ro về sức khỏe, và không hoảng loạn, thay vào đó là suy nghĩ một cách nghiêm túc về thiết bị làm bếp họ nên mua."
Quảng cáo
Các nhà nghiên cứu còn phát hiện ra, tại Mỹ, những người da màu và thiểu số cũng bị ảnh hưởng nhiều về mặt sức khỏe bởi bếp gas. Những gia đình người Mỹ bản địa và người gốc Alaska phải hít lượng nitrogen dioxide cao hơn 60% so với con số trung bình cả nước Mỹ. Những gia đình người Mỹ da màu, gốc Latin thì phơi nhiễm nitrogen dioxide cao hơn 20%.
Rob Jackson, giáo sư đại học Stanford, đồng chủ biên cuộc nghiên cứu này nói: “Người thu nhập thấp và người nghèo phải chịu đựng chất lượng không khí tồi tệ hơn khi ở bên ngoài. Và nếu ở nhà họ dùng bếp gas, thì không khí bên trong nhà cũng tệ chẳng kém. Điều tương tự cũng đúng với những nhóm chủng tộc và sắc tộc khác nhau được chúng tôi nghiên cứu, bao gồm người da đen, người gốc Latin, người Mỹ bản địa. Những giải pháp giải quyết vấn đề chất lượng không khí khó đến được với người nghèo, những người ở các khu nhà công cộng và những khu dân cư thu nhập thấp, vì người thuê nhà không có điều kiện chuyển đổi thiết bị làm bếp. Vì vậy họ cần được giúp đỡ để có bầu không khí tốt hơn trong nhà."
Ảnh hưởng từ người lớn tới trẻ em
Milagros Elia lớn lên tại New York, ngay gần một khu vực được đặt biệt danh là “xóm hen” vì tỷ lệ người dân ở khu này bị căn bệnh hen suyễn. Cô cho rằng bếp gas còn là một vấn đề liên quan tới sắc tộc chứ không chỉ đơn giản là vấn đề sức khỏe. Gọi là “xóm hen”, vì các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra tỷ lệ mắc và tử vong vì hen suyễn tại đây cao nhất nhì nước Mỹ.
Cô Elia khẳng định nghiên cứu của các nhà khoa học đại học Stanford đã xác nhận bếp gas là một nguy cơ đối với sức khỏe cộng đồng. Dù vậy, cô cũng đưa ra quan điểm rằng, New York dù đã ban hành lệnh cấm sử dụng bếp gas trong những tòa nhà xây dựng mới, nhưng lại chưa có điều luật quản lý nào yêu cầu những tòa nhà cũ phải có biện pháp chuyển đổi:
Quảng cáo
“Đặc biệt trong mùa đông, nếu nhà sưởi không đủ ấm, điều mọi người trong những khu vực này sẽ làm là mở bếp lò và bật lên để khí gas sưởi ấm căn hộ. Trẻ em lớn lên trong những căn nhà như vậy và quen với thói quen ấy. Từ thế hệ này qua thế hệ khác, sống trong môi trường cộng đồng như vậy, chúng tôi cũng đem theo cả những bệnh tật cho thế hệ sau.”
Kari Nadeau, một nhà nghiên cứu có công trình khác về tác động của bếp gas đối với sức khỏe, thì là một bác sĩ chuyên về dị ứng, hen suyễn và miễn dịch, hiện tại đang làm việc tại Sở y tế môi trường và trường đại học y tế cộng đồng T.H.Chan của đại học Harvard. Cô cho biết:
“Giống như lúc các nhà khoa học về sức khỏe cộng đồng phát hiện ra dây an toàn trong xe hơi có thể giảm tỷ lệ chấn thương trong những vụ tai nạn xe. Và giống hệt như lúc các nhà nghiên cứu phát hiện ra thuốc lá có hại cho sức khỏe, hiện giờ đã có rất nhiều những nghiên cứu khoa học, từ những bài báo tới những công trình được bình duyệt, cho thấy bếp gas không tốt cho sức khỏe do chúng gây ra ô nhiễm không khí. Vì vậy, chúng ta nên tập trung vào các giải pháp giảm ô nhiễm không khí trong nhà, để bảo vệ trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi và sức khỏe cộng đồng nói chung.”
Theo ArsTechnica
